با آغاز سال جدید قیمت گندم در انگلستان به بالاترین میزان خود در تمام دوران رسیده است. شورشها به خاطر غذا سراسر الجزیره را فرا گرفته است. روسیه به کار واردات گندم مشغول است تا از کمبودهای احتمالی پیشگیری کند. هندوستان با مشکل افزایش 18 درصدی قیمت مواد غذایی روبه روست که ممکن است باعث بروز ناآرامیهایی در این کشور شود. چین در خارج از مرزهای خود به دنبال خرید حجم انبوهی از گندم و ذرت است. مکزیک هم برای پیشگیری از افزایش شدید قیمتها اقدام به واردات ذرت کرده است.
در تاریخ 5 ژانویه هم سازمان غذا و کشاورزی آمریکا اعلام کرد شاخص قیمت غذایش در ماه دسامبر به بالاترین میزان خود در تمام دوران رسیده است.
به اعتقاد کارشناسان به هم خوردن تعادل بین عرضه و تقاضا یکی از مهمترین عوامل افزایش قیمتها بوده است. از یک سو جمعیت جهان با سرعت هر چه تمامتر در حال افزایش است و از سوی دیگر فرسایش خاک، از بین رفتن زمینهای کشاورزی، تغییرات آب و هوایی، امواج گرما که باعث نابودی محصولات کشاورزی میشود و آب شدن یخهای قطبی و یخچالهای کوهستانی همگی از عوامل موثر در کاهش حجم تولید محصولات کشاورزی در آینده هستند.
از سال 1970 جمعیت جهان تقریبا 2 برابر شده است و هر سال نیز نزدیک به 80 میلیون نفر به این تعداد اضافه میشوند. این بدان معناست که هر روز 219 هزار نفر به تعداد افرادی که سر سفرههای ناهار و شام مینشینند اضافه میشود که متاسفانه بسیاری از آنها با بشقابهای خالی روبه رو خواهند شد.
علاوه بر آن نزدیک به 3 میلیارد نفر در جهان با تغییر شیوه و عادات غذایی خود نیاز به محصولات غذایی و لبنیاتی را در سطح جهان افزایش میدهند. برای مثال در کشورهای در حال توسعه مصرف گوشت، شیر و تخم مرغ با سرعت بسیار بالایی در حال افزایش است به طوری که امروزه مصرف گوشت در کشور چین تقریبا به دو برابر کشور آمریکا رسیده است.
تمام این فاکتورها باعث شده است میزان افزایش سالانه مصرف گندم در جهان از 21 میلیون تن در بین سالهای 1990 تا 2005 به 41 میلیون تن در بین سالهای 2005 تا 2010 برسد.
اما با افزایش شدید میزان مصرف جهانی محدودیتهای جدیدی برای تولید پدیدار شده است که از جمله آنها میتوان به فرسایش خاک و تاثیر تغییرات آب و هوایی اشاره کرد. تقریبا یک سوم زمینهای کشاورزی جهان در حال از دست دادن قابلیت باروری و تولید خود هستند.
در این بین سفرههای آب زیرزمینی در بسیاری از قسمتهای جهان به سرعت در حال کاهش است که مهمترین دلیل آن استفاده از پمپهای مکانیکی برای استخراج منابع آب از زیر زمین است. در حال حاضر تقریبا نیمی از جمعیت جهان در کشورهایی زندگی میکنند که به دلیل پمپ بیش از اندازه آب در حال به پایان رساندن منابع آبهای زیرزمینی خود هستند.
از کشورهای منطقه خاورمیانه که به این دلیل در معرض خطر جدی قرار دارند میتوان به عربستان، سوریه، عراق و یمن اشاره کرد. برای مثال در کشور عربستان میزان تولید گندم در بین سالهای 2007 تا 2010 بیش از دو سوم کاهش پیدا کرده است و پیشبینی میشود تا سال 2012 میزان تولید گندم در این کشور به طور کامل به پایان برسد و این کشور به طور کامل وادار به واردات این محصول شود.
کشورهای عربی خاورمیانه اولین مناطقی خواهند بود که به دلیل کمبود منابع آبهای زیر زمینی دچار مشکل خواهند شد، اما این مشکل در کشورهایی مانند چین و هندوستان نیز به زودی باعث گرسنه ماندن میلیونها نفر خواهد شد.
یکی دیگر از نگرانیها در مورد رشد تولید محصولات کشاورزی این است که در بسیاری از کشورهای جهان میزان تولید به حداکثر خود رسیده و دیگر امیدی به افزایش بیشتر محصول نیست. برای مثال در کشور ژاپن میزان تولید برنج به مدت 14 سال است که هیچ افزایش نداشته است. مزارع کره جنوبی و چین هم در حال نزدیک شدن به این وضعیت هستند.
در کشورهای دیگر مانند فرانسه، آلمان و انگلستان نیز مشابه همین ماجرا در حال رخ دادن است و میزان تولید محصولات کشاورزی در طول چند سال گذشته هیچ افزایشی نداشته است. این سه کشور در مجموع یک هشتم مزارع گندم جهان را در خود جای دادهاند.
کمبود آب هم یکی از مشکلات جدی در این بین به شمار میآید. در بسیاری از کشورهای خاورمیانه، شمال چین و جنوب غربی آمریکا و بخش زیادی از هندوستان آب مورد نیاز کشاورزی صرف مصارف خانگی میشود و این بدان معناست که این کشورها دیگر آب کافی برای زمینهای کشاورزی خود نخواهند داشت.
افزایش دمای هوا هم یکی از جدیترین تهدیدها برای بخش کشاورزی است. به ازای هر درجه افزایش دما میزان تولید محصولات کشاورزی نزدیک به 10 درصد کاهش پیدا خواهد کرد.
آب شدن یخچالهای کوهستانها خصوصا هیمالیا که آب بخش مهمی از رودخانههای مهم جهان را تامین میکنند و همچنین آب شدن یخهای قطبی میتواند باعث بالا آبدن سطح آب دریاها و به زیر آب رفتن بخش زیادی از مناطق کشاورزی جهان شود.
اگر شرایط به همین صورت ادامه پیدا کند باید شاهد افزایش تعداد گرسنگان جهان و بروز جنگها و ناآرامیهایی در کشورهای مختلف جهان باشیم.
فارن پالیسی
44132
نظر شما