زهره نوروزپور: امروز چهارشنبه ۲۲ خرداد شینزو آبه نخست وزیر ژاپن وارد تهران خواهد شد،چشم های رهبران و بازیگران مهم منطقه ای و فرامنطقه ای به این سفر دوخته شده است. رویترز گزارش داده که قرار است آبه در این سفر با رهبر معظم انقلاب، حسن روحانی رئیس جمهور و محمد جواد ظریف، وزیر خارجه دیدار و گفتگو کند.
سیداسدالله اطهری کارشناس مسائل بین الملل در این باره به خبرگزاری خبرآنلاین گفت: «آیا ما در زمان قبل از حمله امریکا به عراق افغانستان و لیبی قرار داریم،یا اینکه خوشبینانه نگاه می‌کنیم که جنگی رخ نمی‌دهد؟ می خواهم بگویم سفر آبه را روی این دو محور ببینم که بعد از ۴۰ سال دارد یک نخست وزیر از این کشور به ایران می آید. معتقدم که ژاپن تنها کشوری بوده است که بالاترین میزان خرید نفت را از ایران داشته که آخرین محموله آن به مقدار دقیق ۲۹۰ هزار بشکه بوده است. گفتنی است که آنها از زمان پهلوی دوم تا کنون بیشترین خریدهای نفتی خود را از ایران انجام می دهند. این کشور نقش بسزایی در مسائل اقتصادی و نفتی ایران ایفا کرده است. متاسفانه در تحریم های اخیر این موارد تحت تاثیر قرار گرفته اند و جای ما را در ژاپن و کره جنوبی درباره انرژی چه کسی گرفته؟ الان در کره جنوبی نیز آمریکا جای ایران را گرفته است.در زمان تحریم علیه محمد مصدق ژاپنی ها آن قدر استقلال داشتند که از ایران نفت بخرند ولی تحریم های آمریکا علیه ایران در سال ۱۹۸۸ در دوره رویارویی نظامی ایران با امریکا در خلیج فارس که به جنگ نظامی منجر شد تاکشیتا نخست وزیر ژاپن پس از دیدار با دونالد ریگان رئیس جمهور آمریکا در واشنگتن از کاهش خرید نفت از ایران خبر داد. حتی منع فروش اقلامی مانند خودرو در دستور کار بود، سال ۱۹۹۱ حضور یاپن در سد کارون ۴ مطرح شد اما با فشار آمریکا و تصویب قانون داماتو منتفی شد. با امدن خاتمی و سفر او به ژاپن نخست وزیر وقت ژاپن تسهیلات سه میلیارد دلاری برای توسعه میدان نفتی آزادگان را قول داد ولی عملی نشد. ژاپن در ۲۰۰۵ با تحریم های شورای امنیت علیه ایران همراهی کرد. همچنین در سال ۲۰۰۷ و در سال ۲۰۱۱ ژاپن ۱۰۶ شرکت و فرد و ... تحت تحریم‌های مصوب شورای امنیت قرار داد. زمانی کسی باور نمی کرد که متحد نفتی ما ژاپن باشد. آمریکا در کشورهای دیگر هم به همین ترتیب بوده و ممکن است خلا ایران توسط کشورهای دیگر پر شود.»
این استاد دانشگاه در ادامه عنوان کرد: «اما در مورد سفر آقای شینزو آبه به تهران گمانه زنی های مختلفی مطرح است؛ برخی می گویند وی برای دیدار دوجانبه می آید و موضوع دیگری که گفته می شود برای کاستن تنش ها و جلوگیری از جنگ در خلیج فارس است. اگر جنگی در این منطقه صورت بگیرد حدود ۸۰ یا ۹۰ درصد واردات نفت ژاپن در هاله ای از ابهام قرار خواهد گرفت.مسائلی که در فجیره و یمن شاهد بودیم یا در خلیج‌فارس می بینیم، اتفاقاتی اگر بیفتاد خروجی چه خواهد بود؟ بنابراین سفر نخست وزیر ژاپن به تهران بهترین و بزرگترین فرصت برای ایران است و باید برای کاستن تنش ها استفاده شود و ایران باید نهایت استفاده را از آن ببرد.
نکته دیگری را صراحتا عنوان می‌کنم که در حوزه تمدن ایرانی، تمامیت ارضی و منافع ملی کشورمان در معرض خطر قرار گرفته است. در این راستا صحبت از عربستان، اسرائیل و "تیم بی" می‌شود که مستلزم هوشیاری ایران است. ما نباید به دام کسانی بیفتیم که مایل هستند تا ایران را وارد جنگ کنند. تا حدی که می توانیم به کمک ژاپن جلو برویم، ما این بار برگ میانجی گری را به کشورهایی چون عراق و ترکیه ندادیم. اگر چه عراق متحد استراتژیک ایران است ولی این بار ژاپن این نقش را ایفا می کند، چرا که این کشور عضو گروه هفت بوده و دارای جایگاه اقتصادی و نفتی خاصی در نظام بین الملل است. اگر اتفاقی بیفتاد تمام کارخانه های ژاپن از کار می افتد.»
اطهری با توجه به استراتژی کاخ سفید بیان کرد: «در آن طرف میدان نیز ترامپ و تیمش در حال تلاش برای بسیج کردن افکار عمومی دنیا علیه ایران هستند، پله پله پیش می رود همان روندی که برای عراق، افغانستان و لیبی رفتند و باید به این سوال پاسخ دهیم که آیا ایران مانند عراق، لیبی و افغانستان است؟ ممکن است ما به وسیله زیر سیستم ها مقاومت کنیم اما نظر من این است که باید کمک کردکه با تمام توان این توطئه ها را خنثی و سایه جنگ را از کشور دور کنیم. آرزوی مخالفین تمامیت ارضی ایران آرزوی تمامی کسانی که ضدایران هستند این است که ما بر اثر سیاست اشتباه تصمیم بگیریم. ممکن است عده ای ایران را تشویق کنند که روسیه، چین ، اروپا یا حتی کشورهای دیگر هر گروه دیگر، ایران را تحریک کنند تا مقابل ترامپ قرار بگیرد حتی با این خیال که ترامپ رئیس جمهور بعدی نشود دمکرات ها به دنبال این هستند. معتقدم که در مقابل ایالات متحده ما فقط زیر سیستم‌ها آن هم در حد خودش،برای کمک داریم، غیر از این کسی به کمک ما نخواهد آمد. باید در نظر داشت که ایران در وضعیت استراتژیکی خاصی است و به همین دلیل نباید انتظار کمک از کشوری را داشته باشیم. پس راه عقلانی این است که تا حد ممکن از وقوع یک درگیری یا جنگ اجتناب کنیم. در دیدار با نخست وزیر ژاپن ایران باید مسئله لغو تحریم های ثانویه را به صورت جدی دنبال کند و به نظرم موضوع بازگشت آمریکا به برجام نباید مطرح شود.»
این استاد دانشگاه با تاکید بر وجود نخبگان در جامعه ایران گفت که به نظر من این مهمترین فرصت برای تهران است و نمی توان برآورد کرد پس از این دیدار چه اتفاقاتی در انتظار ایران است.
وی در نهایت افزود: «این موضوعات باید در دستور کار کمیسیون مشترک ایران،ژاپن و آمریکا قرار گیرد. از طرفی باید توجه داشته باشیم که اقدامات ایران در منطقه به آمریکا کمک کرده است مواردی مانند مبارزه با تروریسم، اقدامات در عراق و افغانستان و غیره... حتی در موضوع مدیریت چین و روسیه نیز کشور ما می تواند به آمریکا کمک کند، به ویژه در این برهه حساس که مساله مقابله آمریکا با چین مطرح است. به عنوان نکته پایانی نیز باید عنوان کنم که کشور برای تحقق اهداف به دانشگاهیان و افراد صاحب‌نظر نیاز دارد و از طریق تعامل و ارتباط با این گروه ها است که می توانیم در جهت منافع ملی قدم برداریم.»
۳۱۰ ۵۰
نظر شما