اواخر ماه هشتم سال با تصویب مجلس، وزارت بازرگانی، به عنوان دستگاه متولی تنظیم بازار نان تعیین شد و پس از هدفمند شدن یارانه‌ها تمام نانوایان موظف شدند تا طبق استاندارد تعریف شده برای نان بدون افزودن مواد خوراکی جانبی و یا هرگونه تغییر در وزن چانه، نان بپزند و با قیمت‌های تعیین شده توسط دولت، نان را به مشتریان عرضه کنند.
همان طور که نان سنگک، بربری و تافتون در فرهنگ ایرانی‌ها جایگاهی محکمی را از آن خود کرده است، کنجد روی آن نیز هویت خود را داشت و دارد اما یکی از مواردی که به افزایش نارضایتی‌ها دامن می‌زند حذف همین دانه‌های کنجد و دیگر افزودنی‌های مشابه است.
از سوی دیگر شاهدیم که دراتفافی نادر، نانوا و مشتری هر دو همزمان بر سر یک مساله، در اعتراض به تفاهم می‌رسند و آن کیفیت نان به عبارت مشتری و کیفیت آرد به عبارت نانواست. آزادپزها هنوز علی رغم ارائه آردهای دولتی، تن به خرید آرد آزاد می‌دهند چرا که کمی گران خریدن آرد برای حفظ حیاتشان خوش‌تر از آرد ارزان و بستن در مغازه و از دست دادن خوش نامی آنهاست.
در سرزمین ما، نان و برنج قوت قالب مردم هستند و دیدن نان خمیر شده یا سوخته در سفره به سان غذای شفته یا سیاه شده می‌ماند که دل هر آدمی را می‌زند، اما نانوا نیز یکی از همین مردم است که برای گذراندن عمر خود به نانوایی رو آورده است.
به گفته یک نانوا چه کسی می‌خواهد کیفیت کالای تولیدی او بد باشد و یا کسب و کار وی رشد نکند؟ نانوا نیز برای کسب درآمد بیشتر و برای رضایت مشتری هر چقدر بتواند تلاش می‌کند چنان چه نانوایی‌های آزادپز سابق برای حفظ مشتری قبلی خود و جذب مشتری جدید هر آنچه در چنته خود دارند به کار می‌گیرند.
* کیفیت نان در چرخش تغار مخلوط کن
اما پس از هدفمندسازی یارانه‌ها انتظار می‌رفت که اگر آزادپزها با سود کم مواجه می‌شوند حداقل نانوایی‌های یارانه‌ای که با افزایش نرخ نان سود بیشتر به دست می‌آورند، نان‌های بهتر و با کیفیت‌تری بپزند اما در عین ناباوری می‌بینیم که در بسیاری از چنین نانوایی‌هایی اگر کیفیت نان به بهانه گلایه از وضعیت اقتصادی کمتر نشده باشد، ذره‌ای نیز بهبود نیافته است.
در این بین مردم به خرید نان از نانوایی‌هایی که در گذشته آزادپز بودند روی آورده‌اند و اکثر نانواهایی که نان را به صورت یارانه‌ای عرضه می‌کردند نیز از کم شدن تعداد پخت نان از 6 ـ 7 کیسه در روز تا نصف شدن فروش خود گله می‌کنند. باز هم صدایی مشترک به گوش می‌رسد؛ نانواهای آزادپز و دولتی سابق هر دو از کیفیت پایین آرد ناراضی هستند. از طرفی نیز می‌گویند که طبق وعده‌های داده شده قرار بود خود، کارخانه مورد نظر را برای گرفتن آرد معرفی کنند که با تحقق نیافتن این وعده ناچار به گرفتن آردهای عرضه شده دولت شدند؛ البته آزادپزهای سابق گرچه ناچار به گرفتن آن آرد شدند اما همواره به دنبال فرار از طبعات آرد بی‌کیفیت هستند و با خرید آرد از کارخانه مورد اعتماد خود و یا مخلوط کردن آرد با کیفیت خوب و یا آرد نان فانتزی با آرد ارائه شده، تلاش در حفظ و ارتقاء کیفیت نان دارند.
چندی پیش همایش کیفیت نان همگام با هدفمندسازی یارانه‌ها برگزار شد. هر که در آن همایش که وزیر بازرگانی نیز حضور یافت، بود به خیره کنندگی نان‌های نمونه عرضه‌شده در حاشیه همایش چه سنتی و فانتزی و چه سنگک و روغنی تا باگت و دنات اعتراف می‌کرد اما به گفته صاحبان غرفه‌ها که از اتحادیه‌های نان سنتی و فانتزی تا پژوهشگاه‌ها بودند، چنین نان‌هایی به ویژه نان‌های سنتی عرضه شده در آن جا به دست مردم نمی‌رسد چرا که نانواها چنین آردی که برای آنها مصرف شده بود، ندارند.
شاید این گله‌ها و حرف‌ها در مورد نبود آرد با کیفیت با سخنان یکی از مسئولان وزارت بازرگانی که چندی پیش از اصلاح ناپذیری بسیاری از نانوایی‌ها گفته بود کمی در تعارض و تضاد است، نانواها می‌گویند که می‌خواهند نان را با چانه سنگین‌تر، کیفیت بهتر و افزودنی عرضه کنند تا هم مشتریان راضی باشند و هم آنها به سود بیشتر برسند.
* توقع مردم بیشتر شده است
اما یکی از مزیت‌های هدفمند شدن یارانه‌ها و یکسان سازی قیمت نان این است که به گفته نانوایان، با گران شدن نان، توقع مردم بیشتر شده و نان سرد، سوخته و یا خمیر شده را نمی‌خرند. گرچه این موضوع به ضرر نانوایی‌های دولتی سابق است اما مردم را به این واداشته که هر آنچه به دستشان می‌رسد را نخرند؛ در گذشته به دلیل ارزان بودن نان در برخی نانوایی‌ها، بخشی از مردم هر آنچه به عنوان نان به آنها داده می‌شد را به باور خود ارزان می‌خریدند.
دولت برای تجهیز نانوایی‌ها، همگام با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها وعده 10 میلیون تومان تسهیلات با سود کم داده است اما بسیاری از نانوایی‌ها حتی اطلاعی از ارائه تسهیلات یا شرایط آن ندارند این در حالی است که به گفته وزیر بازرگانی گردش مالی گندم، آرد، نان 15 هزار میلیارد تومان و بیش از نصف صادرات غیر نفتی ایران است که حاکی از نیاز به روز بودن این صنعت دارد.
نظرات گوناگون در زمینه نان بیان شده است اما سخنان یکی از نمایندگان مجلس در این زمینه بسیار قابل توجه است؛ کاظم دلخوش در سخنان خود تاکید می‌کند که "نان نامرغوب را باید زد توی سر نانوا و درش را شش قفله کرد!"
وی از تلاش افزون مدیران کشور نسبت به دیگر کشورها یاد می‌کند و معتقد است هر نانوایی که ورشکست می‌شود، باید برود اما جای این سوال باقی می‌ماند که او برای حل مشکلات قشر نانوایان چه کرده است؟
نانوایان نیز چون دیگر بخش‌های تولیدی در کشور نیازمند یافتن مسیر رشد خود هستند که برای توسعه آن باید تمام ارکان دست‌اندرکار در کنار بیان انتقادهای سازنده کمر همت ببندند و تلاش کنند تا نهایتا به این جمله رسید که نانوا راضی، مشتری راضی!
/32
نظر شما