ابر بود باد بود باران بود آن مرد در باران آمد آن مرد از جنوب آمد آن مرد با دو بچه ازفیلم« باشو» آمد آن مرد با یک وانت که کوچک شده کامیون «باشو» بود به شمال آمد آن مرد از «آن سوی آتش » به «غریبه و مه» به «چریکه تارا» رسید. دمت گرم دوست عزیز که خیلی عکس گرفتی و عکسهای خوبی گرفتی اما فیلمنامهات حتی به «خط پایان» نرسید.
ببینید! نگویید ما دل نداریم نگاه نداریم نگاه سینمایی نداریم و نمیتوانیم تشخیص دهیم که محمدعلی طالبی در «باد و مه» دو شخصیت محوری «باشو» و «مادیان» را با دو لباس «تسلیمی» درسکانس پایانی، کنار هم قرار داده و مابهازای باشو را در کادر، میانشان گذاشته تا ادای دین سینمایی کرده باشد یا به قول قدما تلمیح به کار برده باشد، میتوانیم! اما مشکل اصلا این حرفها نیست. مشکل حتی تکرار دکوپاژ چند نمای محبوب و معروف «آن سوی آتش» یا حتی فیلمهای کوتاه دهه 50 یا آن فیلم «جنوبگرا» فروزش نیست، ایراد برمیگردد به مشکل قدیمی طالبی یعنی به فیلمنامه و البته به مشکلی که به نظر میرسید در «دیوار»، دیگر حل شده [که ظاهرا هنوز نشده]: «نظرگاه».
آن فلاشبک طولانی با نظرگاه چه کسی روایت می شود؟ اگر نظرگاه متعلق به پسربچه است پس چرا شاهد نماهایی هستیم که پسر بچه در آنها حضور ندارد اگر هم مربوط به کس دیگری است، کی؟
چرا باید سینماگری که بزرگترین مشکلش در همه عمر فیلمسازیاش دیالوگنویسی است و از آن بیشتر، کنار آمدن با زبانهای مختلف، مخصوصا گیلکی، دوباره برود سراغ چنین حوزهای؟ چرا باید چنین فیلمسازی حتی از میانبری که کیارستمی پیشنهاد داده یعنی از استفاده از نوعی فارسی لهجهدار [با قبول این که چنین لهجهای از سر اتفاق در «تالش» خیلی هم معمول است] استفاده نکند و در 90 درصد صحنهها آدم فکر کند که مثل «گل پامچال» وسط یکی از میادین تهران ایستاده از باب وضعیت شنیداری؟
فیلمهای طالبی معمولا خوش عکساند و از اول هم این طور بوده با این همه در معدود مواردی ما با قصهای که واقعا قصه باشد روبرو بودهایم و به همین دلیل هم احتمالا بهترین فیلم این فیلمساز همان« دیوار» است که قصه بسامانی داشت و البته بازیهای خوبی که «باد و مه» از آن محروم است . بگذارید سرراست بگویم که دیگر روزهای این جور فیلمسازی دهه شصتی سرآمده و نه تنها در گیشه جواب نمیدهد که از نقد سینمایی هم جواب مثبتی نمیگیرد. [در ضمن: طالبی با نابازیگرها راحت نیست و نمیتواند آنها را به سمت ارائه یک ریتم جمعی در بازیهاشان سوق دهد.]
54
نظر شما