رهبرمعظم انقلاب در روزهای ابتدایی سالجاری با حضور در پارس جنوبی از تمام طرح ها و پروژه های این منطقه بازدید کردند.ایشان در بازدید از این طرح ها به نقص هایی نیز اشاره فرمودند که باید با همدلی و همکاری مدیران اجرایی این منطقه برطرف شود.در همین زمینه پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار رهبری در گفت‌وگویی با حمیدرضا کاتوزیان، رئیس کمیسیون انرژی مجلس و نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر، این موضوع را بررسی و آسیب‌شناسی کرده است.واقع بینانه نبودن اتمام فازهای باقیمانده این منطقه در 35 ماه،فقر در میان مردم این منطقه،سوزاندن گازهای همراه در عسلویه و نبود مدیریت مناسب از جمله نقص هایی است که کاتوزیان به آن اشاره می کند و تاکید دارد برای تحقق نظرات مقام معظم رهبری باید این مشکلات در سالجاری مرتفع شود.بخشی از این گفت وگو را در ادامه می خوانید:
رهبر انقلاب درباره اجرای طرح‌های توسعه میدان گازی پارس جنوبی، به وجود نقص‌هایی نیز اشاره کردند. به نظر شما این نقص‌ها چیست؟
برخی از این اشکال‌ها به نحوه مدیریت در این منطقه مربوط می‌شود. به نظر بنده میدان مشترک گازی پارس جنوبی به صورت بهینه مدیریت نمی‌شود. اختلاف‌ها در میان بخش‌های مختلف میدان پارس جنوبی در عسلویه زیاد است و باید هماهنگی‌ها در این بخش بیشتر شود.
اشکال دیگر در منطقه پارس جنوبی این است که با وجود این‌که این میدان بخش بزرگی از درآمد گازی کشور را تأمین می‌کند، اما مردم این منطقه از فقر، محرومیت و بیکاری رنج می‌برند و این یکی از اشکال‌های مهمی است که باید برطرف شود.
سوزاندن گازهای همراه در منطقه عسلویه یکی دیگر از مشکل‌هایی است که همیشه رهبر معظم انقلاب با حساسیت ویژه‌ای به آن نگاه کرده‌اند و فرموده‌اند باید هرچه سریع‌تر طرح‌هایی اجرا شود که از سوختن این گازها و به هدر رفتن سرمایه‌های ملی از این محل جلوگیری شود.
خرداد ماه سال گذشته با حضور رئیس‌جمهوری قرارداد باقی طرح‌های توسعه میدان گازی پارس جنوبی با شرکت‌های ایرانی منعقد و مقرر شد که این طرح‌ها در مدت 35 ماه اجرا شود. یکی از اشکال‌های مهمی که درباره اجرای این طرح‌ها وجود دارد، این است که زمان تعیین‌شده برای اجرای این طرح‌ها واقع‌بینانه نیست.
زمان 35 ماه برای اجرای اَبَرپروژه‌های پارس جنوبی، فضای افکار عمومی را به سمتی سوق می‌دهد که انتظارها را از وزارت نفت بالا می‌برد. کارشناسان، صاحب‌نظران و حنی مدیران بیشتر شرکت‌های داخلی فعال در عسلویه هم معتقدند که زمان 35 ماه برای اجرای این پروژه‌ها واقع‌بینانه نیست.
هم‌اکنون حدود 10 ماه از زمان امضای قرارداد فازهای باقیمانده پارس جنوبی با شرکت‌های داخلی می‌گذرد، اما این پروژه‌ها به اندازه 10 ماه فعالیت اجرایی پیشرفت نداشته‌اند. البته باید توجه داشت که این مشکلات با تدبیر و مدیریت مطلوب قابل برطرف کردن است و وزارت نفت باید بیشتر تلاش کرده و در این حوزه واقع‌بینانه و منسجم‌تر عمل کند و مدیران شایسته و قوی‌تری را برای تحقق اهداف این حوزه به کار بگیرد.
یکی از مهمترین محورهای بیانات مقام معظم رهبری در جمع مدیران و کارکنان صنعت نفت در عسلویه، تأکید ایشان بر توسعه دانش حقوقی و قراردادی و اقتصاد نفت و گاز بود. به نظر شما ایشان براساس چه ضرورت‌هایی این موضوع را مطرح کردند؟
بحث نفت و گاز در کشور با توجه به نحوه بهره‌برداری متداول امروزه دنیا و نحوه مشارکت با شرکت‌های خارجی بسیار پراهمیت است و باید فعالیت حقوقی عمیق‌تری را در زمینه عقد قراردادهای مشارکتی برای برداشت از میدان‌های گازی و نفتی در کشور داشته باشیم و با حساسیت بیشتری با شرکت‌های خارجی قرارداد منعقد کنیم.
با توجه به عمر بلند ذخایر نفت و گاز ایران، کشورمان برای سال‌های دراز در زمینه برداشت از میدان‌های گازی و نفتی فعال خواهد بود. از این رو صنعت نفت ایران باید برای پیش‌برد اهداف توسعه اقتصادی مجهز شود. باید در بخش اقتصاد انرژی و اقتصاد نفت و گاز، مطالعاتی در نحوه برداشت بهینه، به‌کارگیری روش‌های صحیح اقتصادی در توسعه ذخایر نفتی و گازی و شناخت شیوه‌های مناسب استفاده از درآمدهای نفتی در توسعه زیرساخت‌های کشور صورت پذیرد.
باید متولیان بخش آموزش و پژوهش کشور، ارتقای مطالعات حقوق و اقتصاد انرژی را در دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی کشور در دستور کار قرار دهند. کشورهای صاحب ذخایر نفت و گاز همچون عراق، عربستان، امارات یا قطر، بیشتر قراردادهای توسعه میدان‌های نفتی و گازی خود را با شرکت‌های خارجی در چارچوب قراردادهایی می‌بندند که برای شرکت‌های بین‌المللی جذابیت زیادی دارد و آن‌ها را برای عقد قرارداد با کشورهای نفت‌خیز مشتاق‌تر می‌کند.
ما در انعقاد قراردادهای نفتی و گازی با چه مشکلاتی مواجه‌ایم؟
هم اکنون وزارت نفت در انعقاد برخی قراردادها با محدودیت‌هایی رو به رواست؛ از این رو انعقاد چنین قراردادهایی برای شرکت‌های بین‌المللی جذابیت زیادی دارد و آن‌ها را برای عقد قرارداد با کشورهای نفت‌خیز مشتاق‌تر می‌کند. با توجه به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و تفسیر شورای نگهبان، انعقاد قراردادهای «مشارکت در تولید» برای شرکت ملی نفت ایران امکان‌پذیر نیست.
بر همین اساس قراردادهای ایران در زمینه نفت و گاز به صورت سنتی و قدیمی و در چارچوب قراردادهای «بیع متقابل» تنظیم می‌شود. این‌گونه قراردادها هم برای شرکت‌های خارجی جذابیت زیادی ندارد.
درست است که قانون، انعقاد بعضی از قراردادها را مجاز نمی‌شناسد، اما باید توجه داشت که انواع دیگری از روش‌های انعقاد قرارداد وجود دارد که باید بر روی آن مطالعه شود. با مطالعه و انجام برخی اصلاحات می‌توان قراردادهای بیع متقابل (Buy Back) را هم جذاب‌تر کرد.
خوشبختانه صاحب‌نظران و متخصصان ایرانی متبحری در امور حقوقی و قراردادی وجود دارند که در زمینه قراردادهای بین‌المللی نفت و گاز مطالعات خوبی انجام داده و گزارش‌هایی را هم به مجلس شورای اسلامی ارائه کرده‌اند. می‌توان با یک برنامه جدی به وضعیت قراردادهای وزارت نفت سر و سامان داد.
با توجه به تأکید رهبر معظم انقلاب بر ضرورت انجام فعالیت‌های گسترده علمی و توسعه دانش حقوقی و قراردادی نفت و گاز و اقتصاد انرژی، این حوزه جای کار بسیاری دارد و باید دستگاه‌های مرتبط به‌ویژه وزرات نفت در این زمینه همت مضاعفی داشته باشند.
باید در نظر داشت که می‌توان قراردادهای نفت و گاز را براساس قانون اساسی و مصالح کشورمان به گونه‌ای تنظیم کرد که اشتیاق شرکت‌های داخلی و خارجی را برای مشارکت در صنایع نفت و گاز کشور بیشتر کند. دولت باید مقررات قراردادی را به لحاظ حقوقی به شکلی تنظیم کند که شرکت‌هایی که تمایل دارند با ایران در زمینه نفت و گاز همکاری کنند، از مشارکت در این حوزه منصرف نشوند./121
نظر شما