قطعاً امروزه شناخت تمام افرادی که با آنها معامله میکنیم، به راحتی امکانپذیر نمیباشد. اگر بخواهیم کالایی را بفروشیم و در قبال آن چک دریافت کنیم، چگونه متوجه شویم که چک خریدار تا چه میزان معتبر است و آیا در موعد مقرر نقد خواهد شد یا خیر؟یا اگر بخواهیم به کسی پولی قرض بدهیم چگونه از خوشحسابی آن فرد مطلع شویم؟ یا اگر میخواهیم ملک خود را اجاره دهیم چگونه متوجه شویم که فرد هرماه اجارهاش را بهموقع پرداخت خواهد کرد؟ بنابراین چاره چیست؟ چطور به خوشحسابی اشخاص پیببریم؟ راهحل مناسب، شناخت اعتبار افراد از راه موثق و بروز است؛ اما چگونه؟
در دنیا راهکاری مدرن برای شناخت اعتبار دقیق افراد وجود دارد که از آن به اعتبارسنجی یاد میشود. اساس کار اعتبارسنجی، ثبت رفتار اعتباری در قالب گزارش اعتباری هر شخص است. این گزارش در واقع نشاندهنده اعتبار و مسئولیتپذیری افراد در روزگار مدرنی است که کسب شناخت صحیح از افراد، کار دشواری است. به بیانی کاملتر، «گزارش اعتباری»سندی است حاوی اطلاعات هویتی و اعتباری اشخاص است و توسط سامانه اعتبارسنجی ایران صادر میشود. این گزارش بیانگر روند بازپرداخت اقساط تسهیلات دریافتی و ایفای تعهدات افراد است.
چه نوع اطلاعاتی در گزارش اعتباری درج میشود؟
درگزارش اعتباری، اطلاعات ارزشمندی وجود دارد که میتوان هویت و همچنین وضعیت پرداخت دیون افراد را به دقت مورد شناسایی قرار داد. این اطلاعات مکتوب، شامل اطلاعات هویتی شخص، مشخصات تسهیلات دریافتی شخص از بانکهای مختلف، چگونگی پرداخت اقساط تسهیلات اعتباری دریافتی، سوابق منفی در بازپرداخت اقساط تسهیلات دریافتی بانکی، سوابق چکهای برگشتی و امتیاز اعتباری شخص در گزارش اعتباری میشود.
مزایای گزارش اعتباری چیست؟
از ﻣﻮاردی که در ﮔﺰارشﻫﺎی اعتباری وﺟﻮد دارد و ﻣﻰﺗﻮان آن را ﻣﻬمترین ﻗﺴﻤﺖ ﮔﺰارش داﻧﺴﺖ،«ﺳﺎﺑﻘﻪﺑﺎزﭘﺮداﺧﺖ اﻗﺴﺎطﺗﻮﺳﻂﻓﺮد در ﺳﺎلﻫﺎیﮔﺬﺷﺘﻪ» اﺳﺖ. ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﺎزﭘﺮداﺧﺖ اﻓﺮاد در ﺳﻨﻮاتﮔﺬﺷﺘﻪ حاکی از آنست که شخص طی 5 ﺳﺎلﮔﺬﺷﺘﻪ در ﭘﺮداﺧﺖ اﻗﺴﺎطش ﭼﻪ رﻓﺘﺎر اعتباری داشته است،به عنوان مثال، آیا اﻗﺴﺎطش را در ﻣﻮﻋﺪ ﻣﻘﺮر ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﻤﻮده،یا در ﭘﺮداﺧﺘﻰﻫﺎی ﺧﻮد روﻧﺪ ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻰ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.به بیان دیگر، ﻋﺪم ﭘﺮداﺧﺖ اﻗﺴﺎط در ﻣﻮﻋﺪ ﻣﻘﺮر طی 5 ﺳﺎل ﮔﺬﺷــﺘﻪ، بیانگر ریسک ﺑﺎﻻی ﻓﺮد و توجیه بدحسابی وی ﺧﻮاﻫﺪﺑﻮد. همانطور که مشهود است، گزارش اعتباری اشخاص، معرفینامهای است که مشخص مینماید شخص اقساط تسهیلات دریافتیاش را به چه صورت پرداخت کرده و در ایفای تعهداتشان تا چه اندازهای خوشحساب بوده است.استفاده از گزارش اعتباری به افراد کمک میکند، وضعیت اعتباری خود را از همه نظر مورد بررسی قرار دهند و با آگاهی از آن سعی نمایند در جهت تقویت نقاط قوت و برطرف نمودن کاستیهای احتمالی خود برآیند.
علاوه بر این اگر اشخاص گزارش اعتباری خود را به صورت منظم و دورهای بررسی نمایند، میتوانند از صحت اطلاعات اعتباری خود اطمینان حاصل کرده و از سوءاستفادههای ناشی از جعل هویتشان جلوگیری نمایند.
سامانه اعتبارسنجی از چه زمانی در ایران راهاندازی شده است؟
براساس آییننامه نظام سنجش اعتبار (موضوع مصوبه شماره 211829/ت39396هـ مورخ 26/12/1389 هیات محترم وزیران)، شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری ایران، در سال 1389 بهعنوان تنها دارنده مجوز از بانک مرکزی، با حمایت وزارت امور اقتصادی و دارایی و نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سامانه اعتبارسنجی را در کشورعملیاتی کرده و در حال حاضر با تجمیع اطلاعات دریافتی از بانک مرکزی و سایر بانکها، مؤسسات مالی و اعتباری و سایر سازمانهای ارائهدهنده اطلاعات اعتباری، خدمات گزارشگری اعتباری و اعتبارسنجی در خصوص کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی را به نظام بانکی کشور و سایر اعتباردهندگان عضو سامانه ارائه میدهد.
گزارش اعتباری برای چه کسانی ایجادشده است؟
برای هر فردی که از ابتدای سال ۱۳۸۸ تا بهحال، از بانکهای کشور تسهیلات دریافت کردهاند، یک گزارش اعتباری در سامانه ایجاد شده است. در واقع میتوان گفت که در حال حاضر، اطلاعات بالغ بر ۴۰ میلیون ایرانی که سابقه انجام فعالیتهای اعتباری در کشور را داشتهاند، در این سامانه موجود است و به همین صورت امکان شناسایی اهلیت اعتباری افراد یا به اصطلاح عامیانه، تشخیص اعتبار افراد در کشورمان ایجاد شده است.
چطور میتوانیم گزارش اعتباریمان را مشاهده کنیم؟
گفتنی است تمامی هموطنان ایرانی که از سال ۱۳۸۸ تا به الآن تسهیلاتی را دریافت نمودهاند، صاحب گزارش اعتباری بوده و میتوانند به سهولت از طریق سایت شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری ایران به آدرس https://www.irancreditscoring.com و دیگر نمایندگان و شرکای طرف قرارداد با این شرکت، از جمله آیس (icescoring.com)، توانم (tavanam.com)، مایکردیت (mycredit.ir) وآیچک (icheckonline.ir) مستقلاً گزارش اعتباریشان را دریافت نمایند.
همچنین علاقمندان میتوانند از طریق آیدی @irancreditدر اینستاگرام از دانستنیهای مهم حوزه اعتبارسنجی آگاه شوند.
2121