پایان عصر زیاده‌روی/ برای اصلاحات باید آتش‌سوزی رخ می‌داد

به گزارش خبرآنلاین، حباب اقتصادی امریکا که بین سالهای 2001 تا 2006 شکل گرفته بود سرانجام با تلنگری کوچک از جانب بازار پولی فرو ریخت، فضای اقتصادی جهان از سال 2007 تا کنون در تب و تاب بحرانی است که از بازار مسکن امریکا در سال 2007 آغاز شد ولی آیا این بحران قابل پیش بینی نبود؟ دلایل این بحران و عوامل که فرو ریختن حباب مسکن را در پی داشت چیست؟ آیا این پایان ماجراست و یا باید منتظر فروپاشی بیشتری در قطب اقتصاد سرمایه داری باشیم؟

رابرت ویدمر و سیندی اسپیتزر در کتاب «پس لرزه» به دنبال پاسخ دادن به این سئوالات هستند، این نویسندگان در کتاب قبلی خود در در سال 2006 از فروپاشی اقتصادی حبابی آمریکا خبر داده بودند و این بار تلاش دارند در این کتاب با طرح تصویری دقیق و با ساده ترین بیان به تشریح آنچه اتفاق افتاده بپردازند و در نهایت راه حلهایی برای مبازره با بحران ارایه دهند ولی این بار مخاطب نویسنده تنها دولت ها و برنامه ریزان کلان نبوده و برای تمامی افرادی که در شرایط کنونی نگران حفظ ارزش دارایی های خود هستند راهکار ارایه داده اند.

نکته قابل تامل آنکه بر خلاف بسیاری از تئوریسین‌های اقتصادی نویسندگان این کتابه با زبانی ساده به طرح موضوع پرداخته و بازهم بر خلاف دیگران معتقدند که آنچه در حال حاضر در حال وقوع است فصل پایانی یک بحران گذران نیست بلکه آغاز تحولی اساسی در ساختار اقتصاد جهانی است، تحولی که به گفته ایشان پایان عصر زیاده روی بوده و تمامی مردم باید خود را برای ورود به این دوران جدید آماده کنند.

هرچند روی سخن نویسندگان کتاب بیشتر با مخاطبین آمریکایی بوده ولی نباید فراموش کرد که این بحران تحولات فراوانی در کل ساختارهای و جغرافیای اقتصادی جهان به دنبال داشته و احتمالا خواهد داشت بنابرانی مطالعه این کتاب که با زبانی روان و شیوا نگاشته و خوشبختانه به فارسی ترجمه شده را می توان به همه توصیه کرد، هرچند درک مفهوم کتاب نیاز به آشنایی حداقلی با اصطلاحات اقتصادی دارد ولی تلاش مترجمین در ترجمه روان باعث شده که درک مفهوم برای همه ممکن باشد.

البته کتاب «پس لرزه» با تصویر جامعی که از فرایند شکل گیری و توسعه بحران اقتصادی امریکا ارایه کرده است در نوع خود شاید جامع ترین کتابی باشد که در این زمینه به فارسی ترجمه شده و می تواند برای کارشناسان اقتصادی و حتی دانشجویان این رشته مفید باشد.

ارایه راهکارهای کلان کتاب برای برون رفت از بحران اقتصای فعلی با توجه به شباهت‌های اقتصاد ایران و امریکا در زمینه تاثیر گذاری بازار مسکن بر دیگر بازارهای اقتصاد ایران و تشابه فراوان فرایند شکل گیری حباب مسکن در اقتصاد دو کشور می تواند برای برنامه ریزان اقتصادی موثر باشد.

در چکیده پایانی کتاب  و در سرفصل توصیه هایی برای برون رفت از بحران اقتصادی آمده است:

«اصلاحات مورد نیاز برای حل مشکل اقتصادی مستلزم تغییرات فراوان در برخی از جنبه های شرایط موجود است. این تغییرات از نظر سیاسی دردسر آفرین و تا زمانی که آسیب‌های ناشی از پس لرزه و ابر رکود جهانی، ما را برای ایجاد این تغییرات اساسی که از نظر سیاسی غیر ممکن است، تحت فشار قرار ندهد، رخ نخواهد داد.

یک مقایسه در این زمینه، آتش سوزی بزرگ لندن است. حتی در سده هفدهم، کاملا آشکار بود که چگونه می توان از وقوع آتش سوزی در یک شهر بزرگ جلوگیری کرد و چگونه شهر باید به گونه ای ضد آتش و با آسیب پذیری کمتر در برابر آتش بنا شود. اما با این حال، اصلاحات سیاسی مورد نیاز برای ایمن سازی لندن در برابر آتش سوزی های بزرگ آنقدر زیاد بود که که تغییرات مورد نیاز برای جلوگیری از آتش سوزی تا زمان وقوع آتش سوزی بزرگ این شهر به تعویق افتاد.

اما، مانند بسیاری از موارد، فراموش کردن یک مشکل بالقوه، برای جلوگیری از وقوع آن کافی نیست. سرانجام یک آتش سوزی بزرگ رخ داد و تقریبا همه شهر تخریب شد. به محض تخریب شهر مقاومت مردم هم در برابر اصلاحات سیاسی اساسی برای جلوگیری از تکرار آتش سوزی کاهش یافت. اصلاحاتی که پیشتر در برابر آن مقاومت به عمل می آمد به سرعت انجام شد و پس از آن دیگر لندن شاهد آتش سوزی های مخرب نبود.

همین مسئله در مورد ابر رکود هم صادق است. این رکود حادثه ای است که فقط یک بار رخ می دهد و هرگز تکرار نخواهد شد زیرا پس از اینکه رخ داد اصلاحات لازم برای جلوگیری از آن به عمل می آید.»

باید توجه داشت که این کتاب در اواسط سال 2009 به چاپ رسیده و در سال 89 به زبان فارسی ترجمه شده است و بخش تحولات عنوان شده در کتاب جنبه پیش بینی دارد. این کتاب با همت احمد بلوریان و علی حبیبی به فارسی ترجمه و توسط موسسه خدمات فرهنگی رسا و با حمایت شرکت سرمایه گذاری صنعت بیمه در فرودین سال 90 با تیراژ3 هزار نسخه به چاپ رسیده و با قیمت 9500 تومان در دسترس علاقمندان قرار گرفته است.

60