دورنمای انتخابات روز پنجشنبه افغانستان در بهترین حالت تیره و تار است.
طالبان مرتبا تهدید می‌کند که برگزاری انتخابات را در جنوب و شرق کابل، مناطقی که حوزه نفوذ آنهاست مختل خواهد کرد و از همه آنهایی که رأی دهند انتقام خواهد گرفت. در آخرین ابلاغیه و اطلاعیه آنها آمده است که «افغانی‌ها باید پروژه فریبکارانه آمریکایی را تحریم کنند و به جریان جنگ مقدس بپیوندند.» طالبان، که عمده آنها را پشتون‌ها تشکیل می‌دهند، به وضوح بر توانایی خود در راضی کردن و یا ترساندن پشتون‌ها به ندادن رأی و دوری از صندوق‌های انتخاباتی تکیه می‌کنند که در نهایت به ضرر کرزای تمام خواهدشد. تحلیل بسیار دقیق و دست اول روزنامه نیویورک تایمز که توسط دکستر فیلکینز انجام شده نشان می‌دهد که رأی پشتون‌ها برای پیروزی مجدد کرزای در انتخابات روز پنجشنبه به شدت حیاتی است.
پنج سال پیش، کرازی با موج گسترده‌ای از حمایت یاران پشتون خود که 40 درصد از جمعیت افغانستان را تشکیل می‌دهند، در انتخابات پیروز شد. کرزای که خود یک پشتون از اهالی قندهار، قلمرو طالبان است، به شدت در تلاش است تا آرای پشتون‌ها را به دست آورد. احمد ولید کرزای، برادر رئیس‌جمهور و رئیس باهوش شورای استانی قندهار در مصاحبه‌ای با الجزیره گفته است: «رأی پشتون‌ها بسیار مهم است چرا که پشتون‌ها اکثریت جامعه افغانستان را تشکیل می‌دهند. من فکر نمی‌کنم بدون رأی پشتون‌ها کسی بتواند پیروز شود.»
اما آیا طالبان حقیقتاً با انتخابات مخالف است؟ به درستی مشخص نیست. بر اساس گزارش تازه‌ای از روزنامه تایمز و به گفته امرالله صالح، رئیس اطلاعات افغانستان، با بسیاری از فرماندهان طالبان در بسیاری از استان‌های افغانستان توافقاتی به‌عمل آمده است که اجازه دهند انتخابات با هدایت و هماهنگی طالبان و به نفع کرزای برگزار شده و پیش برود. صالح می‌گوید که این تلاش دیپلماتیک و رویکرد نرم اجازه می‌دهد رژیم کرزای بدون استفاده از خشونت بتواند فرماندهان دست پایین طالبان و حامیان موجود در این گروه را جذب خود کند. او همچنین می‌گوید این توافقات در چارچوب برنامه‌ای به نام «نشان دهید که اتحاد در میان فرماندهان طالبان شکسته شده» در حال اجرا است.
از آن طرف اگر طالبان بتواند همه فرماندهان خود را درهمه استان‌ها متحد کند و آنها را بر علیه انتخابات در میان پشتون‌هایی که گفته می‌شود 45 درصد از جمعیت افغان را تشکیل می‌دهند، بشوراند، تأیید چنین ادعاهایی کاری سخت خواهد بود. من شخصاً مرددم. امروز (شانزده آگوست) اسلیگ هریسون در سرمقاله بسیار زیبایی با عنوان «اقلیت مستبد افغانستان» به این نکته حائز اهمیت اشاره کرده است که پشتون‌های افغانی با وجود اینکه اکثریت جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند به شدت از دولت کرزای ناخشنودند چرا که او با وجود اصلیت پشتونش توسط اقلیت‌های بومی غیر پشتون و خصوصاً تاجیک‌ها احاطه شده است که کنترل کامل نیروهای مسلح، سرویس جاسوسی و نیروهای مبارزه با مواد مخدر و چیزهای دیگر را در دست دارند. هریسون می‌افزاید این چیزی است که از آن ائتلاف شمال قدیم برجای مانده است که هم‌اکنون افغانستان را کنترل می‌کند و شامل تاجیک‌ها، ازبک‌ها، هزاره‌ها و سایر اقلیت‌های افغانستان است که همگی دشمنان درجه یک طالبان در زمان قدرت گرفتن آنها در خلال سال‌های دهه 90 تا 2001 بودند. (در همه این سال‌ها ائتلاف شمال مورد حمایت روس‌ها، هندی‌ها و ایرانی‌ها بود و طالبان به شدت از طرف‌ای اس. ای پاکستان یا همان سازمان اطلاعات پاکستان حمایت می‌شد.)
کرزای شاید تلاش می‌کند که نظر پشتون‌ها را به خود جلب کند اما با کمک گرفتن از مشتی جنگ‌سالار و آدمکش ضد طالبان بعید است به این هدف نائل شود. شریک انتخاباتی تاجیکش، وزیر دفاع پیشین که محمد فهیم نام دارد، به شدت منفور پشتون‌ها است. و دیروز (پانزدهم آگوست) او اجازه داد تا سلطان خشونت، ژنرال عبدالرشید دوستم جنگ سالار ازبک از تبعید در ترکیه به افغانستان بازگردد. او کسی است که مسئول کشتار صدها نفر از اعضای طالبان در یک زندان در شمال افغانستان بوده است. با نزدیک شدن بیش از حد کرزای به دوستم و فهیم، او قطعاً آرای غیر پشتون‌های کابل و نیمه شمالی کشور را به دست می‌آورد.
دیروز در تنها مناظره انتخاباتی که کرزای در آن شرکت کرد، از فرصت پیش آمده برای تکرار دعوت خود از طالبان برای مذاکره استفاده کرد، موضعی که تقریباً به بازتاب همان اظهارات عبدالله صالح می‌رسد. با این همه کرزای برخلاف متحدان ازبک و تاجیکش، مرتباً و مشخصاً از رهبری ارشد طالبان و نه صرفاً از فرماندهان میانی یا پایین دستی و یا فرماندهان قبایلی، خواسته است تا وارد مذاکره شوند. اما به‌رغم همه این دعوت‌ها، مادامی که کرزای اولاً گوش به فرمان ائتلاف شمال است و ثانیاً به نظر صرفاً زندانی تلاش‌های ضد شورش آمریکایی‌ها می‌آید درکار جذب طالبان موفق نخواهد شد. در مناظره انتخاباتی کرزای گفت: «افغانستان. به کلی از بین رفته بود. من آن را نجات دادم.»
درباره این ادعا، دستکم می‌توان گفت که یک گزافه‌گویی است.
نیشن/ 17 آگوست/ترجمه: سعید احمدی
نظر شما