پس از انتخابات پارلمانی لبنان و پیروزی جناح 14 مارس دو جناح اصلی لبنان در فرایندی توافقی تشکیل کابینه وحدت ملی از سوی سعد حریری را در پیش گرفتند. قرائن و شواهد حکایت از همکاری دو طرف در تشکیل فوری این کابینه داشت. تا اینکه اخیراً یک مقام عالی‌رتبه حزب‌الله نسبت به تأخیر در روند تشکیل کابینه هشدار داد. اظهارنظر معاون سیدحسن نصرالله خبر را بر آن داشت تا پشت پرده اختلافات احتمالی را مورد بحث و بررسی قرار دهد. عباس خامه یار کارشناس مسائل خاورمیانه این موضوع را مورد واکاوی قرار داده است.
*شیخ نعیم قاسم معاون دبیر کل حزب‌الله نسبت به تأخیر سعد حریری در تشکیل کابینه وحدت ملی لبنان هشدار داده است از طرف دیگر سعد حریری هم دیروز به عربستان سعودی سفر کرد. ماجرا از چه قرار است؟
بعد از انتخابات پارلمانی لبنان، معارضین شکست را پذیرفتند و موفقیت جناح اکثریت را تبریک گفتند. متعاقب آن ملاقاتی بین سعد حریری و سیدحسن نصرالله برگزار شد و پس از آن روند تشکیل دولت آغاز شد. مسئله خوب پیش می‌رفت و دو طرف همدیگر را تحمل می‌کردند تا اینکه متأسفانه دخالت جریانات خارجی مثل مصر و تا حدودی عربستان روند تشکیل کابینه را مختل کرد. آنچه در حال حاضر محل اختلاف شده سهم میشل عون از کابینه است. میشل عون معتقد بود از آنجا که 52 درصد آرای مسیحیان را دارد حداقل باید 8 وزیر از کابینه 15 نفره لبنان به او اختصاص می‌یافت. اما بعد از مخالفت سعد حریری، عون خواسته خود را به 5 وزارتخانه تقلیل داد به شرط آنکه وزارتخانه‌های کلیدی در اختیار او قرار بگیرد. یکی از این وزارتخانه‌ها که در دولت سینیوره هم مشکلات بسیاری برای گروه 8 مارس ایجاد کرده بود وزارت کشور بود لذا میشل هون بر تصدی این وزارتخانه اصرار زیادی دارد و حتی آقای باسیل را هم به‌عنوان وزیر برای وزارت کشور پیشنهاد کرده است. تاکنون آقای حریری زیر بار این موضوع نرفته است و در مقابل خواسته عون مقاومت کرده است. به‌نظر می‌رسد به‌دلیل نقش‌آفرینی که وزارت کشور در درگیری‌های طرفین در دولت سینیوره داشته است معارضین هوشیار شده و از خواسته آقای عون به‌طور همه جانبه حمایت می‌کنند. اختلاف اساسی بر سر این موضوع است و باید دید آقای حریری پس از دیدار از عربستان چه موضعی اتخاذ خواهد کرد.
*مگر وزارت کشور چه اختیاراتی دارد که چنین اهمیتی در معادلات سیاسی لبنان یافته است؟
کنترل نیروهای امنیتی و اطلاعاتی و همچنین شبه نظامیان در اختیار وزارت کشور لبنان است. جناح 14 مارس در دوره سینیوره برای برخورد با معارضین گروهی را به‌نام «شبه‌نظامیان» در وزارت کشور تشکیل داد که مسول برخورد با حزب‌الله و جناح 8 مارس بود. عون و معارضین با توجه به سابقه وزارت کشور نمی‌خواهند مجدداً چنین اتفاقی بیفتد.
*قبلاً بحث هماهنگی سعودی و سوریه برای تشکیل کابینه وحدت ملی لبنان بود. آیا اختلاف بر سر وزارتخانه‌های درخواستی آقای عون به معنای نا کارآمدی این هماهنگی‌ها بود؟
من فکر می‌کنم، بحث سعودی و سوریه یا همان سین سین در حال انجام بود و فرآیند خوبی هم طی شده بود. حتی قرار بود ملک عبدالله به همراه سعد حریری وارد دمشق شود و در نشستی سه جانبه این مشکلات مرتفع شود. اما با دخالت مصر و آمریکا روند تشکیل کابینه مخدوش شد.
*سوریه ازجناح 8 مارس و عربستان سعودی نیز از 14 مارس حمایت می‌کرد. بنابراین دخالت مصر در این فرایند چه توجیحی می‌تواند داشته باشد؟
جناح 14 مارس به لحاظ مالی به شدت به عربستلن سعودی وابسته بود و پیروزی آنها در انتخابات گذشته نیز به دلیل حمایت‌های گسترده عربستان بود. اما به‌لحاظ سیاسی همواره مصر از این جناح حمایت می‌کرده است و الان هم بازی بدی را در فرآیند تشکیل کابینه آغاز کرده است.
*ماجرای جنبلاط در این نزاع اخیر تأثیر داشته است یا نه؟
بالاخره اعلام استقلال جنبلاط از جناح 14 مارس در کاهش قدرت این جریان بی‌تأثیر نبوده است. جنبلاط ستون فقرات و بازوی عقل جناح 14 مارس بود و در حال حاضر با 11 کرسی که در پارلمان دارد خود را در میانه دو جریان 14 و 8 مارس قرار داده است و به راحتی می‌تواند مانع تصمیم‌گیری‌های جناح 14 مارس شود.
*پیش‌بینی شما درباره نزاع عون و حریری چیست؟
گرچه مشکل بین عون و حریری است ولی حزب‌الله و جنبش امل به شدت از عون حمایت می‌کنند و در عمل این مسئله در حال تبدیل شدن به اختلاف 8 مارس و حریری است. اخیراً حریری، عون را به صرف ناهار دعوت کرده بود ولی عون نپذیرفت. به‌نظر می‌رسد این مشکل باید با همکاری سوریه و سعودی حل و فصل شود.
نظر شما