در باب یمن باید چند واقعیت مورد ملاحظه قرار گیرد:
نخست آنکه، یمن بخشی از تنگه آبراهه مهم و استراتژیک جهان، باب المندب را در اختیار دارد که آبراهه اتصال مدیترانه-کانال سوئز-دریای سرخ و اقیانوس هند به آبهای جهان است. این آبراهه از جوار مرزهای یمن می گذرد و این مساله از ابعاد ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیک و حتی ژئواستراتژیک برای غرب و ناتو از اهمیت بی بدیلی برخوردار است.
دوم آنکه مرزهای یمن با عربستان هنوز تثبیت نشده و این مسئله همچنان میان دو کشور محل مناقشه است و هنوز توافقی در خصوص تحدید صورت نگرفته است.
سوم آنکه، علی عبدالله صالح رییس جمهور کنونی این کشور همچون صدام در آغاز دهه 1990 تا حدودی بدون جایگزین است. رهبران و حکومتهای تمامیت خواه خاورمیانه، آسیای مرکزی(باستثنای قرقیزستان) و قفقاز(به اسثنای گرجستان) نتوانسته و نمی خواهند جایگزینی برای خود تربیت کنند.سعودی ها نیز قطعا حکومتی قدرتمند و مردم سالار را در جنوب خود برنمی تابند چه رسد به آنکه مرزهای خود را در مناطق حاصلخیز و نفت خیز تثبیت کنند.با این اوصاف، غرب نمی خواهد تا پدید آمدن یک رهبر دمکرات و غربگرا، علی عبدالله صالح را از صحنۀ قدرت کنار بگذارد.
چهارم و مهمتر از همه آنکه، یمن کنونی استعداد زیادی برای تجزیه دارد که به جز شمالی ها و جنوبی ها، هیچ قدرت و دولت و سازمان بین المللی خواهان تحقق آن نیست و این در حالی است که به اعتقاد برخی از ناظران، راه حل سودانی و تجربه ناشی از تجزیه آن می تواند به ثبات منطقه کمک کند. در این میان دولتهای منطقه نیز سعی دارند ملتها را به شیوه ای کهن و سنتی اما با ابزارهای جدید تحت سیطره داشته باشند.در مقابل این ابزارها، ملتهای منطقه نیز در حال بهره گیری از ابزارهای جدیدی هستند.انقلابات دمکراسی خواه در کشورهای عربی منطقه حکایت از آن دارد که اعراب دیگر تمایلی به تحمل رهبران خودخواه و تمامیت خواه ندارند.
در مجموع باید گفت به رغم پیچیدگی های موجود، مساله یمن در طولانی مدت قابل حل است و علی عبدالله صالح زود یا دیر رفتنی است. اما بهتر آنست که رفتن وی تا قبل از رادیکالیزه شدن شورشها صورت گیرد چرا که به نفع همه نیروها و بازیگران اعم از نیروهای شمال و نیروهای جنوب، غرب، آمریکا و منطقه است. هر قدر سقوط علی عبدالله صالح به درازا کشیده شود، تلفات بیشتر، فضا بسته تر، متشنج تر و رادیکالی تر خواهد شد که به نفع هیچ یک از طرفین نیست.
نظر شما