سید ابراهیم علیزاده: اواخر سال گذشته آن موقع که برخی سپرده گذاران منتظر دریافت وام خود از تعاونی های اعتباری بودند که به واسطه نقش بستن مجوز کار بر سر در آن ها، به آن ها اعتماد کرده بودند، ناگهان اعلام شد این تعاونی ها با مشکلات مالی مواجه شده اند و نمی توانند حتی سپرده های سپرده گذاران را پس دهند، چه رسد به اعطای وام. آن زمان مردم نمی دانستند باید به بانک مرکزی مراجعه کنند یا وزارت تعاون که هرکدام دیگری را مقصری می دانستند.
حال پس از گذشت چند ماه همچنان نماینده وزارت تعاون می گوید: «عملیات بانکی آغشته به تخلف این تعاونی ها را بانک مرکزی باید پاسخگو باشد.» با وجود این، معاون تشکیل، توسعه و نظارت بر تعاونی‌های وزارت تعاون از ساماندهی 127 تعاونی اعتباری متخلف آزاد در قالب هشت تعاونی بزرگ سخن می گوید و اطمینان می دهد که مردم نگران نباشند. به گفته وهاب فرهمند، تعطیلی هیچ کدام از این تعاونی ها قطعی نشده و آن ها نمی توانند از شکل تعاونی خارج شوند و مردم به وجوه تودیع شده خود خواهند رسید. وی همچنین با اشاره به اینکه حدود 25 هزار تا 30 هزار میلیارد تومان منابع مردم در اختیار تعاونی های اعتباری آزاد است، تصریح می کند: عمل بازگشت سپرده به دست مردم، به تدریج انجام می گیرد و قطعا انجام می شود. متن کامل این گفت وگو را می خوانید:
مدتی قبل برخی تعاونی های اعتباری با مشکل مالی مواجه شده و نتوانسته بودند سپرده های سپرده گذاران را به آن ها پس دهند. آیا برای ساماندهی این تعاونی های اعتباری اقدامی شده است؟
از حدود 127 تعاونی اعتباری متخلف آزاد، هفت تا هشت تعاونی مجوز مقدماتی تحت عنوان در شرف تاسیس از طرف بانک مرکزی دریافت کرده اند و این 127 تعاونی کشور در هفت تا هشت تعاونی بزرگ اعتباری کشور تجمیع و ادغام شده اند. تعطیلی هیچ کدام از آن ها نیز فعلا قطعی نشده است و ادامه کار آن ها به این شکل شده که فرض کنید یک تعاونی اعتباری ترکیبی از هفت تا 10 یا 15 تعاونی اعتباری تجمیع شده است. هم اکنون نیز بانک مرکزی دارد کار آن ها را انجام می دهد و این تعاونی ها به هیچ عنوان نمی توانند از تعاونی خارج شوند. چون شرط خارج شدن این است که تمام سرمایه های معدوم برگردانده و تعاونی منحل شود و موسسه مالی و اعتباری جدید شروع به جمع کردن پول از مردم کند. بنابراین این کارعملا غیرممکن است. قاعدتا باید قواعد بانک مرکزی مثل افزایش سرمایه ها را هم داشته باشند.
به پروژه ساماندهی تعاونی های اعتباری اشاره کردید. در این مورد توضیح بیشتری می دهید.
پروژه ساماندهی تعاونی های اعتباری تمام شده اما هنوز چند اقدام کوچک درباره تعاونی های اعتباری کوچک مانده است. ما این پروژه را از خرداد ماه سال گذشته شروع کرده بودیم و قاعده این بود که تا پایان سال کار آن تمام شود که قدم های اساسی هم تا پایان سال برداشته شد. با این اقدام اصلا هیچ نگرانی برای مردم وجود ندارد و اصل مطلب این است که مردم به وجوه تودیع شده خود خواهند رسید. ما در یکی دو تعاونی این اتفاق را داشتیم که به دلیل جو روانی مردم هجوم بردند و قاعدتا هر بانک توانمندی هم که وجود داشته باشد، با هجوم سپرده گذاران به مشکل برمی خورد. در هر عملیات بانکی هیچ وقت پول در آن منفعل نیست و یک سری پول تحت عنوان سپرده وارد و یک سری پول تحت عنوان تسهیلات خارج می شود. بنابراین هر بانکی با هر قوتی در هر جای دنیا که پیدا کنید اگر تمام سپرده گذاران به سمت آن ها هجوم ببرند قاعدتا قادر نخواهد بود جواب آن ها را بدهد. این جو روانی برای یکی دو تعاونی بود.
اکنون چه تضمینی وجود دارد که دوباره این اتفاق نیفتد؟ اصلا آیا هنوز آن تعاونی هایی که با مشکل مواجه شده بودند، با سپرده گذاران تسویه کرده اند؟
ببینید عموما تعاونی های اعتباری در یک قالبی تجمیع شدند. فرض کنید 10 تعاونی اعتباری را به یک تعاونی اعتباری بزرگ داده اند که همه چیز آن را تقبل کند. آن وقت این تعاونی اعتباری بزرگ شعب آن تعاونی های کوچک را در اختیار گرفته و اقساطی که تسهیلات گیرنده ها پرداخت می کنند را می گیرد و سپرده های مردم را به تدریج به آن ها می دهد. این عمل بازگشت سپرده به دست مردم، به تدریج انجام می گیرد و قطعا انجام می شود. همچنین در حال حاضر حدود 25 هزار تا 30 هزار میلیارد تومان منابع مردم در اختیار تعاونی های اعتباری آزاد است.
با وجود این، شما به عنوان یک شهروند آیا مجددا این ریسک را می پذیرید که سپرده ای در اختیار تعاونی های اعتبار قرار دهید؟
به نظر من هرکسی که می خواهد سپرده گذاری کند، نباید به جایی صرف اینکه نوشته با مجوز فلان دارد کار می کند، اعتماد کند.
بالاخره مجوزهایی هم که داده می شود باید مجوزهای قابل اعتمادی باشد.
ببینید مجوز، مجوز دستگاه تخصصی است که اگر این ها هرکدام استعلام می کردند به آن ها جواب داده می شد که آن ها این کار را نکنند. در شرایط فعلی تعاونی ها قطعا باید در تابلوهای خود مجوز بانک مرکزی را درج کنند. اصلا قاعده تعریف شده بین بانک مرکزی و وزارت تعاون این است که مجوز مقدماتی برای اینکه یک تعاونی جمع و تشکیل شود توسط ما صادر می شود و بعد از اینکه مجوز را ما دادیم، دستگاه تخصصی که بانک مرکزی باشد باید مجوز فعالیت تخصصی را بدهد و بعد از آن دوباره تعاونی مربوطه مجوز نهایی را از ما می گیرد. چون مجوز اولی مجوز مقدماتی بوده است. قبلا هم شرایط همین بوده است و به همین خاطر هم عملیات بانکی آغشته به تخلف را که انجام می دهند بانک مرکزی در واقع قاعدتا باید پاسخگو باشد.
موضوع دیگر این است که رییس کل بانک مرکزی چند روز قبل اعلام کرد سپرده های وام خواه ممنوع است. با این اتفاق فکر نمی کنید این تعاونی ها در دریافت سپرده با مشکل مواجه شوند و میزان سپرده های آن ها افزایش نیابد؟
ببینید قواعدی که بانک مرکزی اعلام می کند به عنوان فصل الخطاب دستگاه تخصصی پولی کشور است. بنابراین هرچه که بانک مرکزی بگوید همان ملاک است.
آن وقت برای جذب سپرده، این تعاونی ها چه کار خواهند کرد؟
ببینید وقتی تعاونی های اعتباری شکل می گیرند می خواهند یک عملیات بانکی با مجوز دستگاه تخصصی انجام دهند و ما هم کاری به کار تخصصی آن ها نداریم. ما عموما با مسائل شکلی تعاونی ها درگیر هستیم و مسائل آن ها را حل می کنیم. یعنی اینکه مجامع خود را تشکیل می دهنند یا نه، اعضای هیات مدیره آن ها انتخاب می شود یا نه، گزارش حسابرسی مالی خود را می دهند یا نه به ما مربوط می شود و یا اگر عضوی شکایتی دارد ما باید رسیدگی کنیم. به هرحال این مسائل مرتبط به ما به عنوان دستگاه تخصصی بخش تعاون است اما مواردی مانند اینکه 17 یا 18 درصد بدهند این به همان دستگاه تخصصی که بانک مرکزی باشد مربوط است.
/3131
نظر شما