اگر به‌تازگی از رشته روانشناسی فارغ‌التحصیل شده‌اید و قصد ورود جدی به بازار کار را دارید، احتمالاً برایتان این سؤال پیش آمده است که «چگونه یک روانشناس کلینیک موفق باشیم؟». پاسخ درست به این سؤال مهم می‌تواند به شما کمک کند مسیر حرفه‌ای خود را به‌درستی ترسیم کنید. در این مقاله شما را با قدم‌های اصلی که باید برای تبدیل شدن به یک روانشناس حرفه‌ای طی کنید، آشنا خواهیم کرد.
مهم‌ترین مهارت‌های یک روانشناس موفق چیست؟
مهارت‌های لازم برای یک روانشناس بالینی، مجموعه‌ای از خصیصه‌های رفتاری، توانمندی‌ها و ویژگی‌های اخلاقی است که به او کمک می‌کنند در مسیر شغلی خود موفق شود. به کمک این ویژگی‌ها، روانشناس می‌تواند مشکلات روانی و رفتاری را در مراجعین خود تشخیص داده و به آن‌ها مشاوره رواندرمانی دهد. برخی از این مهارت‌ها از طریق آموزش‌های تئوری و عملی در دوران دانشگاه یا کارآموزی به دست می‌آیند. بااین‌حال برخی افراد دارای یک سری ویژگی ذاتی هستند که به آن‌ها در مسیر موفقیتشان بیشتر کمک می‌کند. در ادامه به هفت مهارت مهمی که یک روانشناس کلینیک موفق باید دارا باشد اشاره می‌کنیم.
همدلی و دلسوزی
برای اینکه به‌عنوان یک روانشناس بتوانید مسئله مراجع را بهتر شناخته و راهکارهای بهتری پیش روی او قرار دهید، لازم است مهارت همدلی و دلسوزی را در خود تقویت کنید. این مهارت به شما کمک می‌کند تا احساسات مراجع را بهتر درک کرده، خود را به جای او گذاشته و بتوانید اصطلاحاً با کفش‌های او راه بروید.
قصه زندگی هر انسانی با دیگری کاملاً متفاوت است. همدلی کردن با دیگران مهارتی اجتماعی است که به ما انسان‌ها کمک می‌کند علیرغم تفاوت‌های زیادی که با هم داریم، یکدیگر را به‌خوبی درک کنیم.
مراجعین از شما - به‌عنوان یک روانشناس بالینی - انتظار دارند بتوانید با توجه به قصه گذشته آن‌ها و چالش‌هایی که در روابط خود دارند، آن‌ها را در مسیر درست هدایت کنید. لازمه موفقیت در این کار، همدلی کردن با مراجعین و جلب اعتماد آن‌ها است.
تفکر نقادانه و حل مسئله
تفکر نقاد و مهارت حل مسئله به توانایی‌های یک فرد در استفاده از منطق و خلاقیت برای رسیدن به راه‌حل‌های هوشمندانه برای مسائل اشاره دارد. اگر می‌خواهید روانشناس بالینی موفقی باشید، باید دانش عمیقی درباره اختلالات رفتاری و روانی و همچنین تئوری‌های روانشناسی داشته باشید تا بتوانید بهتر درباره مسائل مراجعین خود فکر کرده و آن‌ها را تحلیل کنید. این دانش عمیق به شما کمک می‌کند تا شناسایی، تشخیص و درمان مسائل روانی، رفتاری و روانپزشکی مراجعین را به‌خوبی انجام دهید.
مسئولیت‌پذیری و اخلاق‌مداری
همه روانشناس‌های بالینی در طول دوران تحصیل خود درباره رعایت اصول اخلاقی در اتاق درمان و در مواجهه با مراجعین آموزش می‌بینند. وقتی وارد اتاق درمان شده و روبروی مراجع خود می‌نشینید، قرار است اطلاعات خصوصی و حساس زیادی را از او دریافت کنید؛ بنابراین باید بتوانید به‌خوبی اعتماد مراجع را به خود جلب کرده و به او اطمینان خاطر بدهید که همه صحبت‌های ردوبدل شده، در همان اتاق باقی خواهد ماند و هیچ‌کس از آن‌ها باخبر نمی‌شود.
بسیاری از اطلاعاتی که روانشناس در طول جلسات انفرادی یا گروهی با مراجعین خود به دست می‌آورد، می‌تواند به‌عنوان کیس در پژوهش‌های دانشگاهی مورد بررسی قرار بگیرد. نکته مهم این است که چنین اطلاعاتی باید به‌گونه‌ای در پژوهش‌ها استفاده شود که حریم شخصی مراجع کاملاً حفظ شود.
نظم و توجه به جزئیات
وقتی می‌خواهیم به سؤال چگونه یک روانشناس کلینیک موفق باشیم؟ پاسخ دهیم، نباید از نقش ریزبینی و نظم داشتن در تبدیل شدن به یک روانشناس موفق به‌سادگی عبور کنیم. منظم بودن و توجه به جزئیات مسائل به شما کمک می‌کند بتوانید اطلاعات دریافت‌شده از مراجعین را به‌خوبی دسته‌بندی و تحلیل کنید. یادداشت‌برداری، تکمیل فرم‌های مختلف، به خاطرسپاری نوبت‌ها و بررسی پرونده مراجعین از جمله کارهایی است که به‌عنوان یک روانشناس باید به‌صورت روزمره انجام دهید. نظم و طبقه‌بندی درست اطلاعات، می‌تواند به شما کمک کند ارتباط بهتری با مراجعان برقرار کرده و اعتماد آن‌ها را به‌خوبی جلب کنید.
ریزبینی و توجه به جزئیات نیز یکی دیگر از مهارت‌های ضروری برای روانشناس‌ها است. در طول جلسه درمان لازم است اطلاعات کلیدی را از که از زبان مراجع می‌شنوید یادداشت کرده و از آن‌ها در ترسیم روند درمان کمک بگیرید. ریزبینی به شما کمک می‌کند تا از خلال صحبت‌های به‌ظاهر بی‌اهمیت مراجع، اطلاعات مفیدی را بیرون بکشید.
گوش دادن فعالانه
گوش دادن فعالانه یک مهارت اجتماعی و حرفه‌ای ضروری است که می‌تواند کیفیت روابط بین‌فردی را به طرز چشمگیری تحت تأثیر قرار دهد. این مهارت شامل مشاهده نشانه‌های غیرکلامی، بادقت گوش دادن، همدلی و دلسوزی با مراجع است. برای اینکه بهتر بتوانید بیمار و چالش‌های پیش روی او را درک کنید، باید مهارت گوش دادن فعالانه را زیاد تمرین کنید. برای تقویت این مهارت:
- به کلماتی که طرف مقابل استفاده می‌کند توجه کنید.
- زبان بدن مراجع را بادقت مشاهده کنید.
- از قضاوت شخصی خودداری کنید.
- احساسات احتمالی مراجع را تفسیر کنید.
- صحبت‌های مراجع را جمع‌بندی کرده و با پرسیدن سؤالاتی، آن‌ها را شفاف‌تر کنید.
- با عبارات کوتاه و خلاصه، صحبت‌های طرف مقابل را تأیید کنید.
در کلاس‌های مهارت‌آموزی شرکت کنید
این روزها خیلی از مؤسسات خصوصی، کارگاه‌ها و کلاس‌های آموزشی تئوری و عملی متنوعی را برگزار می‌کنند که به روانشناس‌ها کمک می‌کند مهارت‌های لازم برای مسیر شغلی خود را به دست آورند. آموزش دیدن، مطالعه کردن و حتی شرکت در دوره‌های کارآموزی تخصصی را می‌توان از جمله مهم‌ترین فعالیت‌هایی دانست که به پیشرفت شغلی شما کمک می‌کنند.
اگر به حوزه خاصی از روانشناسی (مثلاً روانشناسی کودک، مشاوره پیش از ازدواج یا زوج درمانی) علاقه‌مند هستید، به دنبال کلاس‌های آموزشی، سمینارها یا فرصت‌های کارآموزی آن بگردید و در آن‌ها شرکت کنید. شرکت کردن در این دوره‌ها علاوه بر ارتقای دانش، فرصتی برای برقراری ارتباط با متخصصان و شبکه‌سازی را در اختیار شما قرار می‌دهد. به‌خصوص اگر تجربه و سابقه کار کافی نداشته و مشتاق ورود به بازار کار هستید، شرکت در این دوره‌ها برای شما یک ضرورت است. (برای آشنایی با شرایط استخدام روانشناس بدون سابقه کار اینجا را بخوانید.)
با گروه‌های تخصصی ارتباط برقرار کنید
شبکه‌های اجتماعی تخصصی باعث شده است ارتباط با افراد متخصص و گروه‌هایی از افراد که علایق، مهارت‌ها و حرفه مشابهی دارند، بسیار ساده باشد. اشتراک دانش، اطلاعات و ایده‌های خلاقانه‌ای که در این گروه‌ها اتفاق می‌افتد تأثیر عمیقی در پیشرفت شغلی شما خواهد داشت.
همچنین می‌توانید عضو سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران شوید و از آخرین اخبار مربوط به حوزه کاری خود مطلع شوید. علاوه بر این اگر قصد تاسیس کلینیک را دارید باید عضو این سازمان شده و مجوزهای لازم را دریافت کنید.
مطالعه کردن را فراموش نکنید
ژورنال‌های پزشکی و روانشناسی مختلفی در سطح اینترنت وجود دارند که مطالعه آن‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا از آخرین پژوهش‌ها و شیوه‌های درمانی حوزه کاری خود مطلع شوید. همچنین اطلاع‌رسانی بسیاری از رویدادهای تخصصی، کارگاه‌های آموزشی و گردهمایی‌ها نیز از طریق این رسانه‌ها انجام می‌شود. واقعیت این است که سرعت رشد دانش در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است و این بدان معنا است که شما باید هر روز دانش خود را در زمینه آخرین تغییرات دنیای روانشناسی افزایش دهید .
سخن پایانی
خیلی از افرادی که به‌تازگی از رشته روانشناسی فارغ‌التحصیل شده‌اند، نمی‌دانند چطور باید جایگاه خود را در بازار کار پیدا کرده و آن را تثبیت کنند. ازآنجاکه «چگونه یک روانشناس کلینیک موفق باشیم؟» سؤال رایج اکثر این افراد است، در این مقاله تلاش کردیم به چند راهکار مفید برای موفقیت در این حوزه اشاره کنیم.
مهارت همدلی و دلسوزی، گوش دادن فعال، تفکر نقادانه، نظم و ریزبینی، رعایت اخلاق حرفه‌ای و امانت‌داری و ارتباط با افراد متخصص از جمله راه‌هایی هستند که به شما کمک می‌کنند در این مسیر پیشرفت کنید.
فراموش نکنید که گذشته از همه موارد گفته شده، در دنیای امروز به‌روزرسانی اطلاعات تخصصی رمز موفقیت در هر شغلی است. به جرات می‌توان گفت در جهان امروز که همه چیز با سرعتی باورنکردنی در حال تغییر و بهبود است، تنها افرادی می‌توانند در شغل خود موفق شوند که هر روز در حال یادگیری باشند. روانشناس‌ها نیز از این قاعده مهم مستثنی نبوده و باید دائماً اطلاعات خود را درباره جدیدترین شیوه‌های رواندرمانی و ارتباط موثر با بیماران افزایش دهند.
نظر شما