پاسخ روزنامه شرق به رئیس جمهور: شرایط فعلی نفت ایران نه جای خرسندی دارد نه اخبار منتشرشده درباره آن «خوش» محسوب می‌شود

شرق نوشت:در روزهای گذشته این چندمین باری است که دولت ایران از افزایش صادرات و رسیدن تولید و صادرات نفت کشور به میزان مطلوب سخن می‌گوید. در آخرین مورد آن ابراهیم رئیسی گفت: «صادرات نفتی ایران به حدی افزایش یافته که ما دیگر نگران صادرات آن نیستیم، صادرات نفت در دولت سیزدهم ۴۰ درصد افزایش یافته و پول حاصل از صادرات نیز درحال بازگشت به کشور است».

 از آنجایی‌که آمار فروش نفت ایران به شکل رسمی منتشر نمی‌شود، مشخص نیست 40 درصد بیشتر از چه مقداری؟ نسبت به چه دوره‌ای؟ به نسبت مدت مشابه سال گذشته؟ از ابتدای دراختیارگرفتن دولت؟ به نسبت کل تاریخ فروش نفت ایران؟ همچنین مشخص نیست این پول چگونه «درحال برگشتن» است. به دلار و یورو؟ به ین؟ از طریق کدام راه مالی؟

واکنش «عبدالناصر همتی»، رئیس پیشین بانک مرکزی به این سخنان چنین بود: «اعلام شد که صادرات کشور ۴۰‌درصد رشد داشته است اما به جزئیات اشاره نشده است که به‌ نظر می‌رسد منظور نسبت به سال گذشته بوده و از این نظر که تأثیر تحریم‌های ظالمانه کم شده، خبر امیدبخشی است‌ اما در سال۲۰۲۱ نسبت به سال۲۰۲۰ قیمت جهانی نفت و فرآورده‌های نفتی چیزی بیش از ۶۰‌ درصد رشد داشته است؛ بنابراین اگر هیچ تلاشی هم نمی‌کردیم، قاعدتا با صادراتی که در سال گذشته داشتیم، می‌توانستیم نزدیک به ۶۰‌ درصد رشد درآمد داشته باشیم، بنابراین سؤال من از دولت سیزدهم این است که سهم دولت در خنثی‌سازی تحریم‌ها به چه میزان بوده است‌». پاسخ رئیس سابق بانک مرکزی یک ایراد عمده دارد، چون در سخنان رئیسی مشخصا به «افزایش میزان صادرات» اشاره شده است و نه قیمت. «جواد اوجی»، وزیر نفت نیز در پاسخ بدون اشاره به همتی همین سخنان را گفت و در صفحه توییتر خود نوشت: «‌ریاست محترم جمهور به‌درستی از افزایش ۴۰‌درصدی «میزان» صادرات نفت در دولت سیزدهم خبر داده‌اند.
 تردیدی نیست که افزایش قیمت نفت هم روی افزایش درآمد کشور مؤثر بوده است. درمجموع وصول درآمدهای نفتی کشور بیش از چندبرابر شده که حاصل افزایش میزان فروش و افزایش قیمت است. اما از آن مهم‌تر، وصول درآمدهای نفتی در دولت سیزدهم است که جهش چشمگیری نسبت به قبل داشته و پول آن به‌صورت منظم درحال وصول است». این اولین بار نیست و در ماه آذر در جلسه ستاد اقتصادی دولت گزارشی از وضع صادرات نفت، محصولات پتروشیمی و گاز طبیعی آمد که طبق آن رقم فروش نفت در مقایسه با گذشته روند افزایشی و صادرات پتروشیمی «وضع مناسبی» دارد. اگر بازهم بگردید مانند این سخنان خواهید دید اما عددی در کار نیست؛ نه درباره فروش نه درباره درآمدهای آن.
خرسندی از کاهش تولید؟
اما اینکه آقای رئیسی نگران نیست، شاید بستگی به انتظارات ایشان داشته باشد. رقمی که دولت در بودجه برای فروش نفت در نظر گرفته است، روزانه یک‌میلیون‌و 300 هزار بشکه است. این رقم نصف میزان فروش نفت ایران در دوران بدون تحریم است. این رقم همچنین نزدیک به رقمی است که ایران در زمان تحریم‌های سنگین قبلی رسما صادر می‌کرد. میانگین صادرات ایران در سال 2013 که تحریم سنگین بود، روزانه چیزی نزدیک به یک‌میلیون بشکه بود و همه نگران بودند و سخنی از «وضع مناسب» در میان نبود بلکه عمدتا از اوضاع نامساعد سخن گفته می‌شد. 
از دی‌ماه سال 1394 و با اجرائی‌شدن توافق برجام این رقم تا 2.3 میلیون بشکه بالا رفت. باز ایران تحریم شد و میزان صادرات آن در بازاری که با شیوع کرونا زمین‌گیر شده بود، به ارقامی بسیار پایین رسید. دسترسی به آمار صادرات نفت ایران به شکل مستقل وجود ندارد و میزان آن را منابع تجاری دست‌دوم یا گزارش‌های ماهانه اوپک منتشر می‌کنند و ازآنجاکه دولت لزومی به ارائه ارقام به نمی‌بیند، استفاده از گزارش‌های رسمی بین‌المللی مجاز است؛ چراکه اعلام رقم اولا هیچ خطری برای صادرات ایران ندارد، یعنی با اعلام یک عدد راه‌های صادراتی ایران لو نمی‌رود و دوم این آمار به شکل بین‌المللی با تقریب خوبی قابل‌محاسبه است و انجام و منتشر هم می‌شود؛ برای مثال آمار ماهانه اوپک. این آمار می‌گوید متوسط صادرات نفت ایران در سال 2020، متوسط 404.5 هزار بشکه بوده است. متوسط تولید این سال یک‌میلیون 998 هزار بشکه بوده است. در گزارش سال 2021 به تفکیک سه‌ماهه، تولید نفت ایران رقمی نزدیک به 2.3 میلیون بشکه بوده است. یعنی در خوش‌بینانه‌ترین حالت و بر فرض ثابت‌ماندن مصرف داخلی صادرات ایران به چیزی نزدیک 600 تا 700 هزار بشکه رسیده است. 


این رقم نصف پیش‌بینی صادرات نفت از جانب خود دولت در بودجه سال آینده است که به گفته مقام‌های رسمی دست پایین گرفته شده تا به رفع تحریم‌ها یا ادامه آن گره نخورده باشد. اینکه رئیس دولت از نصف میزان صادرات نفت ایران در بدترین حالت برآورد تیم اقتصادی خودش خرسند است و «نگران نیست» شاید به طبع سهل‌گیر ایشان مربوط است.

نکته دیگر آنکه میزان تولید نفت ایران مطابق اعلام گزارش اوپک مرتبا کاهش یافته است. احتمال دیگر این است که دولت در این 17 روز که از سال جدید می‌گذرد، توانسته باشد این بالانس را تغییری معنادار بدهد و فرضا میانگین صادرات را از 400 هزار بشکه به 1.3 میلیون بشکه در روز رسانده باشد. برای این کار ایران باید رقمی بسیاربسیار بزرگ به صادرات خود افزوده باشد. اما اگر ادعای خود رئیس دولت یعنی افزایش 40‌درصدی صادرات را در نظر بگیریم، صادرات ایران باید به اندکی بالاتر از 600 هزار بشکه در روز رسیده باشد که با آمار آژانس بین‌المللی انرژی نیز کاملا همخوانی دارد. بازهم مشخص نیست چرا رئیس‌جمهور نگران این مسئله نیست. تولید نفت عراق که در جدول آمار اوپک بنا به حروف الفبا زیر ایران قرار دارد، چهارمیلیون و 290 هزار بشکه در روز است. یک دهه پیش تولید عراق جایی بود که ایران امروز ایستاده است. ابراز خرسندی از تعویض جایگاه ایران با عراق جنگ‌زده و تحریم‌شده طی یک دهه نیاز به توضیح بیشتر برای مخاطب دارد.


گم‌کردن مقاصد
مسئله دیگر مقاصد صادرات ایران است. اینکه صادرات نقت ایران امروز یک‌دهم زمان اوج خود در دهه 50 میلادی است به کنار، مشتریان نفت ایران نیز تغییر کرده‌اند. بنا بر آمار آژانس بین‌المللی انرژی 62 درصد نفت ایران به چین و سوریه می‌رود و 22 درصد آن به مالزی که به گفته برخی منابع تجاری آن را هم باید به حساب چین گذاشت. یعنی تقریبا تمام نفت ایران به چین و سوریه می‌رود و البته نه به پالایشگاه‌های مهم و صنعتی چین که تجارت بین‌الملل دارند بلکه به پالایشگاه‌های شهرهای کوچک، منزوی و بدون هیچ ارتباطی با بازارهای جهانی که ترس از تحریم نداشته باشند. مقصد صادرات اهمیتی هم‌سنگ میزان صادرات دارد. صادرات به کشورهای بزرگ مصرف‌کننده مانند چین و هند آرزوی اول هر کشور نفتی است اما نه به شکل یادشده و نه به این میزان. 
اکنون عربستان در صدر جدول صادرکنندگان به چین ایستاده است و نفت استراتژیک آن را تأمین می‌کند نه پالایشگاه شهری دورافتاده را. هند که مطابق گزارش‌ها بزرگ‌ترین رانه و موتور محرک تقاضای نفت در یک تا دو دهه آینده است، واردات نفت خود از ایران را به صفر رسانده است. داشتن سهم از بازار بزرگ اروپا که مدت‌هاست به آرزو تبدیل شده است. شرایط فعلی نفت ایران نه جای خرسندی دارد نه اخبار منتشرشده درباره آن «خوش» محسوب می‌شوند. این مطالب همه بدون درنظرگرفتن نیاز شدید ایران به سرمایه‌گذاری برای حفظ همین مقدار تولید و نیز بدون چشم و هم‌چشمی با تغییرات مثبت است.

41302

کد خبر 1593746

برچسب‌ها

خدمات گردشگری

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
5 + 9 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 45
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • امیر IR ۰۷:۵۹ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    میخواهیدامارفروش ومشتریان رو بدهد بزاریدکف دست دوستان غربی وامریکایتون یا؟
    • اخبار IR ۱۵:۲۲ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
      30 30
      شرق راست میگه. آخه زمان دولت روحانی همه چی گل و بلبل بود!
  • سیامک IR ۰۸:۳۴ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    شماها اگر دولت کنونی از هر لحاظ به نقطه مطلوب هم برسند ایرادات بنی اسرائیلی خواهند گرفت پس بگوییم کور شود هر انکه نبیتد
    • NL ۱۶:۴۶ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
      77 22
      اگه این دولت ما را به قعر جهنم ببره شما ازش دفاع میکنید چون بدبختید
  • مجید IR ۰۸:۴۸ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    61 18
    این افزایش ۲۰۰۰۰۰۰ بشکه ای وافزایش قیمت ان وتسعیر ۲۸۰۰۰ تومانی حقوق نجومی خیلی ها را تامین میکند چرا خرسند نباشند
  • IR ۰۸:۵۰ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    22 36
    نکه دولت ۱۱ و ۱۲ تحریم ها رو بالمره برداشتن و مشکل آب خوردن رو هم حل کردند الان ما براحتی میتونیم به همه جا نفت صادر کنیم..............
  • رحیم IR ۰۸:۵۶ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    43 52
    روزنامه شرق تا صد سال دیگه به جای اظهار نظر تیتر (( امضای کری تضمین است )) را جمع کنه کافیه
  • IR ۰۹:۰۲ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    42 18
    وقتی قیمت نفت خودش خودبخود بالا میره دولت چکارست تو افزایش درامد؟
  • ۰۹:۱۲ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    34 58
    روزنامه شرق اول از مردم بابت تعریفهای خود از روحانی عذر خواهی کن بعد اظهار فضل بفرمایید
    • IR ۱۴:۴۳ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
      31 10
      روزنامه شرق و تعریف از روحانی؟؟ هرگاه مشرق بابت تهمت های بی اساسش از روحانی عذر خواست انگاه شرق از بابت تعریف نکرده اش عذر خواهی می کند...
  • سید IR ۰۹:۳۳ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    23 53
    شرق خیلی دوست داره این راه‌ها مشخص بشه تا سریع به عمو سام گزارش بده برای مسدود کردنش بابا پرویی از حد گذشته این جماعت رسوا ول کن نییتند
  • IR ۰۹:۴۰ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    15 18
    یعنی اصلاح طلب جماعت دقیقاً بهتر از اصولگریان در امورات مملکت تجربه دارن تاریخ که اینو نشون نمیده
  • ناشناس IR ۰۹:۴۶ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    53 11
    شما خودت رو نگران نکن،مدتهاست مملکت داره با شوآف اداره میشه،این چند سال رییسی هم روش.
  • IR ۰۹:۵۲ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    20 52
    شما روزنامه شرق به درد نوکری غربیها می خورید حتی لیاقت چوپانی در ایران عزیر را ندارید پس به گماشتگی خود برای غرب ادامه دهید شما که هیچ عزتی ندارید
  • سراب خودشیفتگی IR ۱۰:۱۵ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    37 19
    زمانیکه سرمون رو کردیم زیر برف و دوست داریم با حرف های قشنگ خودمون رو فریب بدیم ، بله از هر لحاظ در جهان تک هستیم . اما نکته حائز اهمیت این هست که از کشوری معتبر با روابط گسترده بین المللی به یک کشور با رابطه اندک و کشورهای نه چندان مهم و بی اعتبار محدود شدیم و از بس خودمان را مدام با فریب و سراب های زیبا مشغول کرده ایم جایگاه و اعتبار و منزلت اصلی و گذشته مان را از یاد برده و دلخوش به این مقدار اندک شده ایم . همانند سلطانی تنها شده ایم که دلخوش به جامه های پر زرق و برق و غافل از انبان خالی است و در سراب خودشیفتگی جولان می دهیم . یا حق
  • فرزاد IR ۱۰:۳۰ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    21 55
    اصلاح طلبان بهتر است سکوت کنند چون ۸سال کشوررا برلبه پرتگاه بردید .....................
  • IR ۱۰:۳۱ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    15 42
    امان از دست شما اصلاح طلبان که توان موفقیت رقبا را ندارید و فقط شعار می دهید.....
  • IR ۱۰:۳۳ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    16 9
    از شرق بعید نیست که به دولت سیزدهم خرده بگیرد ولی بگذارید کار کند سپس از مدتی او را قضاوت کنید عجله نکنید
  • ی د IR ۱۰:۴۱ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    18 33
    باز شیاطین در این روزهای اخیر سر در اوردند بذر نا امیدی می پاشند یکی میگه تیم جدید مذاکره ضعیفه و دیگری ..... مگر ظریف با استعداد شما 8 سال کشور را معطل برجام نکرد همه این صحبتهای جدید از روی حسادت است .
  • IR ۱۱:۱۹ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    31 7
    مردم نه حرف رئیس جمهور را فعلا باور می کنند نه نوشته شرق را مردم منتظر هستند در سفره اشان چه اتفاقی میافته کوچکتر میشه یا کمی بهتر
  • IR ۱۱:۲۴ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    7 22
    واقعا آدم متحیر می شه این مقالات از جانب وزیر خارجه امریکا(پم..) نوشته می شه یا یک ایرانی میهن پرست(دفعه قبل که از سر لجبازی با احمدی نژاد رفتید ریاست مجلس را تصاحب کردید و مردم را بیچاره کردید با آون ایده هایی که برای مذاکرات داشتید) خدا این بار را بخیر گرداند.(شاید هم برای اینکه نمی تونید بروید از بچه و نوهایتون سر بزنید ویا پول بفرستید هر چه به سر این ملت بیاید براتون اهمیتی ندارد) خدا عاقبت همه ما را ختم خیر گرداند
  • نادر IR ۱۱:۲۶ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    48 6
    من در مورد 20 سال اول انقلاب صحبت نمیکنم ولی در 20 سال دوم متاسفانه نفت 1 دلار شود یا 1000 دلار برای مردم عادی فرق نمیکنه . نفت هرچی گرانتر شود اقازادها ذوق زده تر میشوند چون پول نفت یا اختلاس میشود یا مسقیم به جیب انها میرود .............
  • IR ۱۱:۳۵ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    14 27
    گردانندگان روزنامه شرق مگر ایرانی نیستند از فروش نفت برای چه ناراحت هستند وحسادت میکنند؟ ۸ سال دولت به اصطلاح اصلاح طلب چه گلی بسر ملت زدند فعلا که این دولت آوار خرابی های دولت قبلی را جمع جور میکند
  • IR ۱۲:۳۰ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    11 18
    اول اینکه گزارشات خارجی حکایت از رشد صادرات دارد و افزایش قیمت هم که خودش مشخص است. منتهی اینکه در شرایط فعلی هم باید گفتار ما طوری باشد که دشمن ضعفی در ما نبیند که بخواهد در مذاکرات فشارها را بیشتر کند. پس باید به روز نامه شرق گفت؛ شما یا دلیل سخنان رئیس جمهور بخاطر شرایطی که تیم مذاکره کننده در وین دارند را متوجه نیستید یا حداقل از گشایشی که ایجاد شده خرسند نیستید.
  • جهان بین IR ۱۲:۵۶ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    13 14
    وقتی حکومت را در دست دارید هیچ کاری نمیکنید . اگر دلسوزی می آید تا کاری کند چوب لای چرخش می گذارید .
  • IR ۱۳:۱۳ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    8 6
    البته از اون سخنانی که می گفتند نمی شود ونیست تا قراردادهای تاسف بار امضا نشود درست نمیشه که بهتره حتی اگر سیصد هزار لیتر صادرات شده باشد پانصد هزار جای امیدواری هست
  • احمد IR ۱۳:۱۵ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    10 17
    چرا دردولت قبل به دورغهای ان پاسخ نمی دادید حالا تحمل پیشرفت مملکت را نمی کنید
  • IR ۱۳:۱۷ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    8 13
    پرفسور وقتی شیخ حسن دولت را با صادرات کمتر از 400هزار تحویل میدهد 1200هزار عدد بزرگی است
  • IR ۱۳:۳۰ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    11 13
    وقتی زنگنه می‌گفت نمیتونم بفروشم، اینها دارن میفروشن. حالا با هر شیوه ای. دیگه اینهمه اما و اگر نداره. شما نکردید. اینها کردن و شد. حالا عدد و رقم دروغ بدین چه فایده ای داره؟ کار اینا ملوث میشه؟ خوشحال میشین؟
  • IR ۱۳:۴۴ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    7 3
    خواهش می کنیم ازمعسولین انقلابی چون همه مردم سهیم هستن باید بدانند این پول کجا می رود وکجا خرج میشود این بدانید پیمانکارهای سفارشی هرپروژ ه رادوبار صورت وضعیت می کنند
  • احمد IR ۱۳:۵۰ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    19 10
    خوب،این همه صغرا کبری چیدن برای این است که بگویید نمی توانیم نفت بفروشیم،تحریم هستیم ، بعد هم عراق را مثال میزنید که فلان قدر صادرات دارد ،واقعا باید به حقارتتان گریست ،به کشور اشغال شده‌ای که به خاک و ناموسش تجاوز شده رشک می برید و اوج آرزویتان این است که چکمه سرباز آمریکایی روی صورتتان قرار بگیرد و روزی پنج میلیون بشکه نفت بفروشید و به آن افتخار کنید.
  • علی IR ۱۴:۰۸ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    7 14
    روزنامه شرق تیترهایی که موقع تصویب برجام روزد رویادش رفته ..................
    • IR ۱۴:۴۵ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
      20 2
      ببخشید ریسی برای احیای چه چیز مداکره می کند؟؟؟
  • محمد IR ۱۴:۱۰ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    21 6
    شما دم از دین می زنید نفت به چین با تخفیف می دید ولی نفتی که به پالایشگاه در ایران می دید با فوب خلیج فارس می دیدید بعد قیمت دستوری می دید تمام سود سهامداران رو بالا میکشید این حرام خوری ودزدی نیست خجالتب کشید از دزدی از ملت بدبخت از خدا بترسید قیامتی هم هست
  • IR ۱۴:۵۰ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    21 4
    لشکر سایبری حمله زده چرا خبر انلاین فقط نظرات لشکر سایبری رو چاپ میکنه
    • IR ۱۶:۰۱ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
      2 5
      اون روز که عکس رفسنجانی رو گذاشتند همه خدابیامرز میگفتند کجا بودی ؟
  • IR ۱۵:۰۰ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    19 1
    تازمانی که مردم اثربهبودوضعیت اقتصادی رادرسفره خودمشاهده نکننداین امیدهای واهی هیچ تاثیری بر زندگی مردم ندارد!
  • محمدرضا US ۱۵:۴۶ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    0 5
    خداوکیلی نمیشه با شما جماعت ....... مودبانه حرف زد.
  • IR ۱۵:۵۱ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    5 15
    فایده نداره . رییسی رو نمیتونید سیاه کنید .
  • TR ۱۵:۵۲ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    9 2
    کاری به روزنامه شرق ندارم، الان دولت محترم درآمد نفتی را برای مردم هزینه کند تا ارزانی را ملت احساس کنن
  • IR ۱۵:۵۷ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    5 9
    آقای همتی دوره شما که هیچ چیز ی ثبات نداشت
  • TR ۱۵:۵۸ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    2 11
    الان نباید فشار روی دولت باشد ،اقای رییسی چون خودش ابتدای کارش به مردم قول داده ،ارزانی ،وتورم ،ایجاد شغل ،مسکن ،حتما انجام میدهند،چون کشور ما هم قوی وهم دارای ثروت خداداد است،اگر اختلاس گران ودوتابعیتی بگذارند
  • IR ۱۶:۰۳ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    20 0
    امار دروغ که مدتهاست در بین مقامات رواج دارد معلوم نیست اگر راست میگویند این پولها بکجا میرود ویا هزینه میشود ملت فقط باد هوا بخورند
  • ریاحی IR ۱۶:۱۷ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    3 10
    سلام حداقل از نظر روانی در دوران اضطراب ایجاد آرامش جای تحسین دارد بجای تتیر نا امید کننده نقد منصفانه انجام دهید
  • IR ۱۶:۳۴ - ۱۴۰۰/۱۰/۲۸
    13 0
    هر وقت دلار به قیمت همان 3500 سه سال پیش برگردوندید زندگی مردم بهتر میشه وگرنه با حلو حلو دهان شیرین نمیشه چیزی هم که در این سالها فهمیدیم هرچی گرون شده شده دیگه قیمتش بر نمی گرده روز به روز بدتر