قلعه حیوانات درباره چه چیز سخن می‌گوید ؟

در 17 آگوست سال 1945، جورج اورول نویسندۀ افسانه­ای بریتانیایی، مزرعۀ حیوانات (به انگلیسی: Animal Farm) را که در ایران به نام قلعۀ حیوانات نیز شناخته شده است منتشر کرد که در اواخر دهۀ 1950 به شهرت رسید. اورول در مورد مزرعۀ حیوانات گفت: «این نخستین کتابی­ست که در آن سعی کرده­ ام با آگاهی کامل ازکاری که انجام می­ دهم هدف سیاسی و هنری را در یک کل ترکیب کنم.»

در ادامه این کتاب وارد فهرست مطالعۀ بسیاری از مدارس شد و توانست خودش را در 100 فهرست برتر انتشارات Library و TIME جای دهد. بسیاری از انتشارات­ بزرگ در ابتدا با چاپ این کتاب موافقت نمی­کردند و این کتاب بر روی نویسندگان بزرگی مثل کلایو استیپلز لوئیس خالق مشهور ایرلندی «سرگذشت نارنیا» و مارگارت اتوود نویسندۀ رمان مشهور «سرگذشت ندیمه» تأثیر عمیقی گذاشته است.

نقد کتاب قلعه حیوانات

نظر کلایو استیپلز لوئیس در مورد کتاب:

   « جملۀ بزرگ کتاب «همۀ حیوانات برابرند اما برخی از دیگران برابرترند» عمیق‌تر از کتاب 1984 است.»

مارگارت اتوود که اولین بار این رمان را وقتی 9 ساله بود خوانده است در ستون روزنامۀ مشهور «تورنتو استار» در سال 1993 عنوان کرد:

    «چون کوچک بودم مرگ آن اسب بیچاره در مزرعۀ حیوانات خیلی به من آسیب زد و ناراحتم کرد... چون فکر می­کردم این اسب هم مثل «قصۀ پیتر خرگوشه» شخصیت رمان مشهور بیاتریکس پاتر است.»

مزرعۀ توصیف شده در مزرعۀ حیوانات از یک محیط واقعی الگوبرداری شده است. بین دهه­ های 40-1930، اورول و همسر اولش «آیلین» (که در سال 1945 درگذشت) در کلبه­ای واقع در دهکدۀ والینگتون زندگی می­کردند که اورول در آن­جا فروشگاهی داشت و هم­زمان داستان می­نوشت. در سال 1999، برایان ادواردز مورخ مشهور، اظهار داشت که احتمالاً این مزرعه الهام­ بخش رمان اورول بوده است: انبارها، برکه­ ها، تپه­ ها و باغ­های اطراف آن­جا به شدت شبیه کتاب است.

اتحاد جماهیر شوروی تقریباً تا پایان جنگ سرد و بسیاری از دولت­ها کتاب مزرعۀ حیوانات را ممنوع کرده بودند. به­ غیر از اتحاد جماهیر، کشورهایی مثل کوبا، کرۀ شمالی، امارات متحدۀ عربی و برخی کشورها در آمریکا نیز کتاب را ممنوع کرده بودند و در کشور کوبا دولت این کتاب را سوزاند. در مالاوی (کشوری درجنوب خاوری قارۀ آفریقا)، آلبرت مووالو وزیر دولت را به خیانت محکوم کردند و در سال 1977 اعدام شد؛ یکی از شواهد ادعایی آن­ها برای محکوم کردنش این بود که این وزیر کتاب ممنوعه یعنی مزرعۀ حیوانات را داشته است.

این کتاب الهام ­بخش گروه­های موسیقی مثل کُلدپلی، بیتلز و پینک فلوید بوده است. موزیک ویدیوی «دردسر در شهر» سال 2020 کُلدپلی، فرد بی­خانمانی را با یک ماسک آهو نشان می­دهد که این کتاب  را می­خواند. آهنگ «خوک‌ها» که جورج هریسون برای آلبوم سفید بیتلز نوشت، تا حدی از رمان اورول الهام گرفته شده . آلبوم حیوانات پینک فلوید در سال 1977، که روی جلد آن یک خوک در حال پرواز را نشان می­دهد، نیز بر اساس این کتاب ساخته شده است. لذا خرید کتاب را به همه توصیه می کنیم .

خلاصۀ کتاب قلعه حیوانات 

بعد از این­که آقای جونز، صاحب مزرعه در حالت مستی به خواب می­رود؛ تمام حیواناتش در انبار بزرگ مزرعۀ قدیمی به درخواست مِیجر پیر -خوکی 12 ساله- دور هم جمع می­شوند. این مِیجر سخنرانی­ سیاسی مهیجی در مورد بدی­هایی که نگهبانان انسانی­شان به آن­ها تحمیل کرده­ اند ایراد می­کند و به آن­ها می­گوید لازم است دست به شورش علیه ظلم انسانی بزنند. مِیجر بعد از شرح دادن روش­های استعمار و آسیب انسان به حیوانات، در مورد رؤیای عجیبش حرف می­زند و می­گوید خواب زمینی بدون انسان را دیده است. این خوک به بقیۀ حیوانات خواندن سرودی را یاد می­دهد که آن­ها تا بیدار شدن آقای جونز به خواندن این سرود ادامه می­دهند و...

چندین کاراکتر اصلی در این فصل معرفی می­شوند؛ اورول ویژگی­های غالب کاراکترهایش را با رویدادهایی ناگهانی به تصویر می­کشد. مثلاً آقای جونز را به صورت مردی دائم­ الخمر نشان می­دهد که بسیار بی­ احتیاط است و عادت نوشیدنش باعث می­شود آرزوی ساختن مزرعه­ای بی­ مانند برباد برود. بعلاوه نام جونز اسمی بسیار معمول است و نویسنده بدین دلیل این نام را انتخاب کرده تا بگوید او هم مثل دیگر انسان­هاست چون که ظلم و ستم تمام بشریت موضوع مهم سخنرانی میجر است.

به همین ترتیب اورول دلیل جمع شدن حیوانات در مزرعه گرد یکدیگر را نیز خیلی سریع برملا می­کند: میجر پیر و داناست، کلاور حس مادرانه و دلسوزی دارد؛ باکسر قوی و در عین حال کم هوش است؛ و مولی بی­مصرف است و رفتاری کودکانه دارد. ویژگی­های تمام کاراکترها با پیش­روی داستان خیلی بهتر مشخص می­شود. با این وجود سخنرانی میجر یکی از مهم­ترین بخش­های داستان است.

این کتاب یکی از ساده­ ترین کتاب­هایی­ست که تابه­ حال خوانده­ اید. جملات کوچک و فصل­های کوتاهش آن را حتی برای یک بچۀ 9 ساله نیز قابل فهم می­کند. همچنین همین سادگی کتاب تضمین می­کند که خوانندگان پیام کتاب را بدون هیچ مشکلی درک کنند. اندازۀ کتاب عامل دیگری است که رمان اورول را از دیگر آثار کلاسیک متمایز می­کند. کتاب بسیار ساده و اقتصادی­ست. علاوه بر این، هر چیزی در این کتاب به موضوع اصلی آن مرتبط است و بنابراین دائماً به ما اخلاقیات را که زیربنای داستان است یادآوری می­کند.

مترجم این کتاب امیر امیرشاهی (متولد ۱۲۹۰) است. اولین بار این  کتاب را در سال ۱۳۴۸ برای انتشارات کتاب‌های جیبی موسسه انتشارات فرانکلین ترجمه کرد و بعد از این چاپ کتاب را حتی با ناشران دیگری پیش برد. چاپ بیست و چهارم قلعۀ حیوانات اخیرا در ۱60 صفحه و قطع رقعی از سوی نشر جامی به بازار آمده است.  گفتنی است انتشارات علمی و فرهنگی هم این کتاب را با همین ترجمه و همین عنوان به چاپ رسانده است.

فروشگاه اینترنتی سی­بوک که فعالیتش را از اواسط سال 1393 آغاز کرده، مرکز فروش انواع کتاب و عناوین جدید و قدیمی است. می­توانید این رمان جذاب و کلاسیک را با ترجمۀ آقای امیر امیرشاهی و با تخفیف ویژه از فروشگاه اینترنتی سی­بوک تهیه کنید.