سید صادق روحانی: به تازگی محمدرضا رحیمی معاون اول رییس جمهور به همراه هیات بزرگی شامل مقامات دولتی و نمایندگان بخش خصوصی سفری به عراق داشت تا زمینه های حضور بیشتر ایران در بازار عراق جدید را فراهم آورد اما برخی شنیده ها حاکی از این بود که موفقیت این سفر به آن اندازه ای نبود که مقامات ایرانی بعد از سفر عنوان می کردند.
برخورد سرد بخش خصوصی عراق که در رقابت شرکت های ایرانی با اروپایی ها و آمریکایی ها ترجیح می دادند طرف ایران نباشند نکته ای بود که برخی نمایندگان بخش خصوصی عنوان می کردند. حتی صحبت از این بود که مراسم اختتامیه این کنفرانس که قرار بود با سخنرانی معاون اول رئیس جمهور ایران برگزار شود به همین دلایل برگزار نشده است، اگرچه حسن کاظمی قمی سفیر سابق ایران در بغداد و دبیر ستاد توسعه اقتصادی ایران و عراق در گفت و گو با خبرآنلاین این شایعات را تکذیب می کند و می گوید اختتامیه برگزار شد اما سخنرانی آقای رحیمی اصلا جزء برنامه اختتامیه نبود.
***
آقای کاظمی نظر شما به عنوان دبیر ستاد توسعه اقتصادی ایران و عراق از نتایج سفر تیم ایرانی به عراق چیست؟
همزمان با سفر هیات رسمی جمهوری اسلامی به بغداد به ریاست آقای رحیمی معاون اول رییس جمهور و یک هیات بلندپایه اقتصادی و سیاسی کنفرانس اقتصادی متشکل از 400 نفر مدیران حوزه های اقتصادی و فعالین اقتصادی دو کشور ایران و عراق برگزار شد. در این کنفرانس که به مدت دو روز طول کشید شرکت های ایرانی با همتاهای عراقی خود و از طرف دیگر شرکتهای ایرانی با مقامات دولتی عراق به گفت و گو پرداختند. علاوه بر این، جلساتی در 11 کارگروه تخصصی تشکیل شد و موضوعات مورد علاقه مورد بحث و گفت و گو قرار گرفت. برآیند آن چیزی که بین بخش های خصوصی دو کشور و همینطور بین بخش خصوصی ایران و بخش های دولتی عراق انجام شد منجر به برخی از توافقات شد که به امضای طرفین رسید. در بخشی از موضوعات هم طرف ایرانی آمادگی خود را اعلام کرد و قرار شد که شرکت های دو طرف بعد از کنفراس مذاکرات خود را برای اجرایی شدن توافقات ادامه دهند. نفس برگزاری این کنفرانس در بغداد که با حضور مقامات سیاسی دو کشور تشکیل شد دارای چند پیام بزرگ بود. در طی این چند سال و از آغاز تشکیل عراق جدید تا امروز این یک کار منحصر به فرد بود. بیش از 160 شرکت یا فعال اقتصادی در بغداد تجمع کنند تا با طرف های عراقی گفت و گو کنند. پیام هایی که کنفرانس داشت از چند جهت قابل توجه بود. اولا تشکیل این اجتماع نشان می داد که مردم و دولت عراق تلاش دارند بر بحران هایی که در این کشور وجود دارد مثل بحران نا امنی فائق آیند. این کنفرانس به نوعی غلبه دولت و مردم عراق بر مشکلات را نشان می داد. همچنین نشان می داد که مردم و دولت ایران که همواره در راستای شکل گیری و ادامه کار دولت جدید عراق تلاش و کوشش خود را کرده است همچنان در مسیر سازندگی این کشور همراه دولت عراق خواهد بود. این مذاکرات همچنین نشان می داد که طرفین آمادگی همکاری در موضوعات مختلف مثل نفت و گاز، پتروشیمی و برق همچنین مشارکت در بازسازی برخی صنایع مثل فولاد را دارند.
تا چه میزان امید دارید که این توافقات عملی شوند؟
البته این توافقات نیاز به پیگیری دارد که خوشبختانه با علاقه مندی طرف عراقی و آمادگی طرف ایرانی مطمئن هستیم که می شود بخش های زیادی از این توافقات را اجرایی کنیم. نخست وزیر عراق در سخنانشان در جمع گروه ایرانی و عراقی تاکید کرد که ما خواهان حضور شرکت های ایرانی در سازندگی بازار عراق هستیم. ما نیز به عنوان دولت جمهوری اسلامی سیاست حمایت و تشویق بخش خصوصی برای یک حضور پایدار در عراق را در دستور کار داریم.
در آینده بخش خصوصی ایران چه جایگاهی در توسعه عراق خواهد داشت؟ در حال حاضر که بازار عراق در اختیار اروپایی ها و آمریکایی هاست و به نظر هم می رسد طرف عراقی بیش از آنکه تمایل داشته باشد با ایرانی ها مذاکره کند مایل است با اروپایی ها و آمریکایی ها طرف معامله باشد.
ببینید! یکی از ویژگی ها یا مشخصات بازار عراق رقابتی بودن این بازار است، یعنی بازار عراق یک بازار آزاد است و رویکرد آن هم ارتباط با همه کشورهاست و طبیعی است که در این فضا رقابت سنگین باشد. در طرف دیگر عراق یک کشور قوی و دارای منابع خدادادی از جمله نفت است. امروز چرخ های صنعتی دنیا نیازمند به این نفت است. طبیعی است که علاقه مندی شرکتهای خارجی برای ورود در این بازار و حتی سرمایه گذاری جدی است. یعنی ما باید به این نکته توجه داشته باشیم که در یک بازار رقابتی حضور داریم.
اصلا ما توانایی رقابت داریم؟
طبیعتا مشخصه بازار رقابتی این است که شما باید بتوانید در یک رقابت سالم یعنی رقابتی از لحاظ قیمت، کیفیت و سرعت رقابت کنید. در یک بازار رقابتی عرضه کننده و متقاضی بی نهایت است. از این جهت ما باید بدانیم که داریم در این بازار کار می کنیم. امروز ایران با توجه به تجربه خوب سازندگی خود و با توجه به ظرفیت های بالای همکاری که وجود دارد و همچنین با توجه به اراده ای که رهبران دو کشور دارند طبیعی است که بتواند در این بازار رقابتی حضور داشته باشد. به عنوان مثال ما در عرصه صدور خدمات فنی و مهندسی به خصوص در بخش های سدسازی، راه سازی، فرودگاه ها، ساخت نیروگاه های برق، پتروشیمی، پالایشگاه، صنایع فولاد و سیمان و خیلی صنایع دیگر می توان گفت که دارای رتبه های بین المللی هستیم. طبیعتا ما می توانیم اما مسئله مهم این است که کشورهای دیگر، شرکت های خارجی به میزانی که شرایط امنیتی در عراق بهبود می یابد، گرایش آنها هم برای سرمایه گذاری بیشتر می شود. با توجه به این نکته اگر ما برنامه ریزی دراز مدت داشته باشیم، قطعا می توانیم در یک رقابت سالم قرار بگیریم. البته بخش خصوصی نیازمند حمایت دولت است و این حمایت باید به صورت جدی صورت بگیرد که خوشبختانه الان در دستور کار دولت هم قرار گرفته است.
برخی از نمایندگان بخش خصوصی که در این سفر همراه آقای رحیمی و اعضای دولت بودند مطرح کردند که طرف عراقی استقبال سردی از ایرانی ها داشت به طوری که برنامه اختتامیه این کنفرانس که گویا قرار بود در آن آقای رحیمی سخنرانی کنند برگزار نشد. آیا این مسئله صحت دارد؟
مسئولیت برگزاری کنفرانس اقتصادی از طرف ایران با ستاد توسعه اقتصادی ایران و عراق و از طرف عراق با هیات سرمایه گذاری ملی عراق بود. این هیات سرمایه گذاری عراق مسئولیت جذب سرمایه های خارجی را دارد. یعنی این دو جایگاه مسئول برگزاری این کنفرانس بودند. این کنفرانس یک افتتاحیه داشت. بعد از این افتتاحیه 11 کارگروه در زمینه هایی که اشاره کردم تشکیل شد و بعد از این کارگروه ها هم گفت و گوهای دوجانبه ادامه داشت. یعنی شرکت های ایرانی و عراقی به صورت رو در رو و شرکت های ایرانی با مقامات وزارتخانه های عراق به مذاکره پرداختند. یعنی از طرف عراق دو مجموعه طرف گفت و گو بودند. علاوه بر این ما یک اجلاس عمومی با حضور آقای رحیمی و آقای مالکی نخست وزیر عراق داشتیم و نکته قابل توجه آن هم این بود که محل برگزاری این کنفرانس خارج از محله خضرا یعنی در هتل شرایتون بود. این مقامات سیاسی آمدند در این محل و در این اجتماع به ایراد سخنرانی پرداختند و مواضع دو کشور را تبیین کردند. در نتیجه ما طبق برنامه ای که داشتیم همه برنامه ها اجرا شد.
یعنی اختتامیه جزء برنامه نبوده است؟
در مورد اختتامیه باید بگویم که ما بعد از آنکه کارگروه های تخصصی برگزار شد، یک اجتماعی به عنوان اختتامیه داشتیم که ستاد و هیات سرمایه گذاری عراقی برگزار کردند. وقتی که آقای مالکی و آقای رحیمی در اجتماع روز چهارشنبه بودند اصلا ما دیگر برای مقامات سیاسی برنامه ای پیش بینی نکرده بودیم. ضمن اینکه آقای رحیمی هم پنجشنبه صبح برای دیدار با آیت الله سیستانی و زیارت عتبات به نجف و کربلا رفته بودند. سخنرانی ایشان دیگر در برنامه نبود. در نتیجه کل سفر طبق برنامه هایی که مشخص شده بود انجام شد. در مورد این ارزیابی ای هم که شما می گویید برخی شرکت ها چنین اظهار نظری کردند باید بگویم که در جلسه نظرخواهی و ارزیابی از کنفرانس که بعد از جلسه اختتامیه بنده و آقای دکتر ثابت علاجی داشتیم، مجموعه ارزیابی که شرکت ها دادند مثبت بود. یعنی واقعیت این است که علاقه مندی در شرکت های ایرانی و همچنین علاقه مندی ای که شرکت های عراقی داشتند یک علاقه مندی جدی بود. شما این نکته را هم در نظر بگیرید، در شرایطی که بغداد هنوز دچار مشکلات امنیتی است تشکیل این اجتماع و مشارکت بیش از 400فعال بنگاه های اقتصادی بیانگر یک تمایل آمادگی و رغبت جدی است.
/27219
نظر شما