مدیران سه سایت مستند پیک مستند، و مستند و رای بن ترتیبی اتخاذ کرده‌اند که گروهی 30 نفره از مستندسازان و سینمایی نویسان عرصه مستند در پایان هر فصل مستندهای برتر آن فصل را مورد داوری قرار داده و در پایان سال برترین مستند سال را برگزینند.
روبرت صافاریان، پیروز کلانتری و امیرحسین ثنایی مدیران سه سایتی هستند که این برنامه را سامان داده‌اند و بی‌شک به دلیل شکل آکادمی گونه داوری، این جایزه بلافاصله به یکی از مهمترین جوایز سال مستند بدل خواهد شد.
توضیح درباره چگونگی شکل‌گیری، اعضا و نحوه داوری را به مدیران این برنامه وا می‌گذاریم . نخستین جلسه داوری این جایزه روز جمعه گذشته تشکیل شد و تعدادی فیلم مستند به نمایش در آمد. یکی از این مستندها که جالب توجه به نظر می‌رسید فیلم «پیر پسر» ساخته مهدی باقری بود.
باقری در این فیلم اثری را مقابل دوربین برده است که خود شخصیت اصلی فیلم است و در آن به نقد موقعیت خود و خانواده‌اش می‌پردازد. جسارت فیلمساز در پرداختن به این موقعیت بسیار جالب توجه است. باقری در فیلم پیر پسر به ظاهر دغدغه‌ای شخصی را مدنظر داشته است، اما بسیار سریع این دغدعه را شکل عام بخشیده و سبب می‌شود مسائلی که در فیلم مطرح می‌شود، در حد خانواده باقری باقی نمانده و برای تماشاگر نیز جذاب باشد.
راوی اصلی این مستند خود باقری به شمار می‌آید، که از سه زاویه دید جداگانه برای تصویر کردن موضوع مورد نظر خود استفاده کرده است. در زاویه دید اول ما شاهد تصاویری هستیم که خود راوی در صحنه حضور ندارد و باقری از طریق گزارشی که دوستش از مراسم عروسی برادر او تهیه کرده ما را هم در جریان امر قرار می‌دهد، اما در همین فصول است که دغدغه اصلی فیلم اندک اندک خود را برای تماشاگر آشکار می‌سازد.
در این قسمت یک تضاد دراماتیک خود را به نمایش می‌گذارد که در همراه کردن مخاطب با اثر بسیار موثر است. ما شاهد یک مراسم عروسی هستیم که در کنار شادی حاصل از مراسم، نگرانی هم در آن موج می‌زند. پدر داماد می‌گوید که برادر داماد- مهدی باقری- به مراسم نیامده و خانواده از این بابت ناخرسند هستند.
دوربین گزارشی دوست باقری در این زمان سراغ اهل خانواده رفته و با آن‌ها صحبت می‌کند. پس از شکل‌گیری نطفه اولیه مستند و طرح موضوع، زاویه دید به زاویه اول شخص تغییر می‌کند. حال ما وقایع را از چشمان راوی یعنی مهدی باقری می‌بینیم. در این بخش نیز کارگردان سعی کرده وقایع آن‌گونه به نظر برسد که او در ذهن آن‌ها را روایت می‌کند. یعنی زمانی که برای شام به منزل می‌آید و از بی‌اعتنایی خانواده نسبت به خود صحبت می‌کند، این اتفاق در عمل رخ می‌دهد و به این وسیله فیلمساز می‌تواند فاصله تصویری مناسبی را نسبت به روایت پیشین اجرا کند.
سومین زاویه دید زمانی است که خود او هم در قاب تصویر قرار می‌گیرد و در این بخش دوباره روایت در اختیار دوربین گزارشگر قرار می‌گیرد. راوی که وظیفه دارد گزارشی را از زندگی باقری به مخاطب ارائه دهد. در این بخش نیز با این‌که در نهایت سوژه/کارگردان یک نفر است، اما باقری سعی می‌کند خود کارگردان را از سوژه جدا کرده و به ارائه گزارشی بی طرف دست یابد. یعنی بسیاری از شخصیت‌های درون فیلم علیه او سخن می‌گویند و سعی می‌کنند شخصیت وی را به نقد بکشند.
این سه زاویه دید به چند بعدی شدن فضای روایت در این مستند بسیار یاری رسانده و می‌کوشد سوژه/ فیلمساز را به راحتی عیان نماید. این خود جسارتی را طلب می کند که شاید در فرهنگ اجتماعی محافظه کار طبقه متوسط ایرانی اندکی کمیاب باشد و از این منظر می‌توان فیلم باقری را مورد توجه قرار داد.
58244
نظر شما