به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین از سنندج، دبیر این سمینار در ابتدای این نشست با بیان اینکه شورای سیاست گذاری این سمینار متشکل از تعدادی از اساتید و فعالان حوزه فرهنگ و رسانه از اردیبهشت امسال تشکیل شد و دبیری این شورا هم بر عهده شیروان یاری بود، گفت: برگزاری این سمینار حاصل از دغدغه مندی جمع زیادی از صاحبان رسانه و فعالان فضای مجازی و اساتید دانشگاه و فعالان فرهنگی است.
به گفته منصور اولی این سمینار به همایشی دارای درجه علمی با کمک دانشگاه کردستان و جهاد دانشگاهی استان تبدیل خواهد شد و در واقع باید دانست که فضای مجازی نه تهدید است و نه فرصت بلکه اگر به صورت علمی و برنامه ریزی و تخصصی مورد استفاده قرار گیرد می تواند بسیار کارآمد و اثرگذار باشد.
او با اشاره به اینکه فضای مجازی در کنار قانون گذاری نیازمند تبیین علمی، فرهنگی و اجتماعی است، افزود: مدیریت فضای مجازی بدون پیوست فرهنگی امکان پذیر نیست لذا این سیمنار تلنگری به جامعه دانشگاهی برای ورود به تبیین علمی و اجتماعی استفاده از فضای مجازی است و امید می رود با همراهی و همکاری فعالان حوزه رسانه به اهداف مدنظر دست پیدا کنیم.
تبدیل تهدیدها به فرصت های رسانه ای
در این سمینار رئیس مددکاری اجتماعی ایران از طریق ویدئو کنفرانس با بیان اینکه وضعیت در حوزه اجتماعی در کشور چندان مناسب نیست، اظهار کرد: اگر در گذشته فضای حقیقی بود امروز بستر جدیدی در این زمینه مطرح است به نام فضای مجازی که گستردگی فراوان دارد.
حسن موسوی چلک به دسترسی آسان و کنترل نشده کودکان و نوجوانان به فضای مجازی اشاره کرد و افزود: در دو سال اخیر به واسطه کرونا بچه ها بیشتر دست به گوشی شدند که آن هم کنترل نشده بود و باید دانست که آسیب های فضای مجازی معمولاً پنهان اند.
او با تأکید بر اینکه در فضای کلی تنوع آسیب های اجتماعی داریم، تصریح کرد: بخشی از رسانه به حوزه اجتماعی و آسیب های آن مربوط است و در این زمینه چندین موارد مهم همانند سیاست گذاری مبتنی بر شواهد، مقابله هوشمندانه با تهدیدها، تبدیل تهدیدها به فرصت های رسانه ای، مطالبه گری رسانه ها، داشتن سیاست های رسانه ای در حوزه آسیب های اجتماعی و ... مطرح هستند.
مطابق سخنان موسوی چلک باید بپذیریم فضای مجازی و رسانه فرصت است نه تهدید و هوشمندانه هم می توان با تهدیدهای آن مقابله کرد و می طلبد نقش رسانه و شبکه های اجتماعی که امروز در دسترس هستند را به فرصت تبدیل کنیم و از ظرفیت های آن برای کاهش آسیب های اجتماعی بهره ببریم.
او تعیین سیاست هایی که تنش را کم و تاب آوری را افزایش دهد در کنار نهادینه کردن اخلاق در رسانه را مهم خواند و هوشمندسازی رسانه ها را مستلزم رصد ویژه دانست.
موسوی چلک با انتقاد از برخوردهای سلبی در حوزه آسیب های اجتماعی، بیان کرد: برخوردهای سلبی در حوزه آسیب های اجتماعی درست نیست و باید رسانه ها با گفت و گو در عناوین جرم انگارانه فعالیت کنند.
رسانه بازتاب دهنده مسائل اجتماعی نه تولید کننده آن
استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه ارتباطات هم در این سمینار با بیان اینکه رسانه عامل شفافیت است، افزود: پاسخ مسئولان به یک بحران بسیار مهم بوده و سیاست گذاری در لحظه اشتباه است و مسئولان آینده نگر نیستند و بیشتر دنبال واکنش هستند تا پاسخ.
به گفته منصور ساعی آسیب های اجتماعی و مسائل اجتماعی مولود رسانه نیست بلکه رسانه تنها بازتاب دهنده آن است و تمامی آسیب ها ریشه در ناکارآمدی دارد.
او به آسیب های اجتماعی در خانواده ها پرداخت و تصریح کرد: امروزه شاهد از دست رفتن مرجعیت و نقش والدگری والدین هستیم و جای آن را والدگری رسانه ای گرفته است چرا که والدین زبان تعامل با نسل جدید را بلد نیستند و فراغت جمعی خانواده محور کم شده فراغت فردی رسانه محور جایگزین آن شده است.
مطابق سخنان ساعی مدیریت هدفمند در فضای مجازی وجود ندارد و بیشتر پرسه زنی است و باید این مسئله به صورت جدی بررسی شود.
مختار جعفری هم دیگر پژوهشگر حوزه رسانه بود که در این سمینار با اشاره به آسیب های فضای مجازی که منجر به جرایم می شوند پرداخت. از نظر او کلاهبرداری اینترنتی، انتشار شایعات بی اعتبار، نفوذ به حریم شخصی و اخاذی کردن از یکدیگر، سواستفاده از امکانات و نفوذ رسانه های بیگانه و فراهم نکردن بسترهای لازم برای استفاده مناسب از فضای مجازی همه و همه از جمله مواردی هستند که منجر به سیب با جرایم می شوند.
مسعود رستمی هم از کارشناسان پلیس فتا کردستان در این سمینار با بیان اینکه نگاه ظرفیت محور به فضای مجازی وجود ندارد گفت که بحران ها به دلیل انباشت روی هم پاسخ نمی گیرند و همین جامعه را سردرگم می کند. او فرهنگسازی و توجه به استفاده درست از فضای مجازی و آموزش در این زمینه را ضروری دانست.
نمی توان نقش رسانه های اجتماعی را نادیده گرفت
آزاده سالمی هم از پژوهشگران ارتباطات سلامت به تأثیر فضای مجازی و شبکه های اجتماعی در دوران کرونا اشاره کرد و گفت: در بحران کرونا شبکه های اجتماعی در حوزه اطلاع رسانی توانستند بسیار مناسب نقش داشته باشند گرچه در این بین آسیب هایی هم داشتند.
او با بیان اینکه نمی توان نقش رسانه های اجتماعی را نادیده گرفت، اشاره کرد: شبکه های اجتماعی هم مزیت دارند و هم آسیب که در هر دو حالت باید نحوه استفاده صحیح از آن ها را دانست و در این مورد شیوه مدیریت ها بسیار اثربخش خواهد بود.
سالمی توجه به نحوه انتشار اخبار بیان کرد: اینکه به چه شیوه اخبار منتشر شود بسیار مهم است و این همان مسئله ای است که چندان در شبکه های اجتماعی مدنظر قرار نمی گیرد.
احمد امانی از روانشناسان و مشاوران برجسته کردستان هم در این سمینار با ارائه مطالب تخصصی در حوزه تأثیر فضای مجازی روی سلامت روان بیان کرد: امروزه سفر رسانه ای ویژه ای رقم خورده است به طوری که ارتباطات از دود کردن تا کلیک کردن پیش رفته است.
او با بیان اینکه فضای مجازی امتیازات فراوانی دارد اما از اینکه هنوز بستر لازم برای استفاده از این فضا مهیا نشده انتقاد کرد و گفت که آیا شرایط استفاده از این فضا را فراهم کرده ایم که بتوانیم جلوی آسیب های آن را بگیریم.
رئیس صدا و سیمای مرکز کردستان هم دیگر سخنران این سمینار بود که به نقش رسانه های اجتماعی و اثرگذاری آن در افکارعمومی اشاره کرد. جعفر عبدالملکی آسیب های فضای مجازی را در سلامت جسمی و روان مهم دانست و گفت که فرهنگ سازی در این زمینه برای استفاده درست از مسایل بسیار ضروری است.
46
نظر شما