کناره‌گیری سعد حریری از تشکیل کابینه وحدت ملی در لبنان در روزهای اخیر اصلی‌ترین محور بحث‌های مربوط به خاور میانه بوده است. برخی به جد معتقدندکه این اقدام حریری یک ترفند سیاسی برای خاموش کردن اعتراض مخالفان بوده است و او بار دیگر با سناریوی اصلی به میدان باز خواهد گشت. در این بین برخی از کارشناسان معتقدند که میان این سناریو و سفر حریری به عربستان سعودی رابطه نزدیکی وجود دارد و چه بسا خط اصلی ماجرا در دست سعودی‌ها باشد. از این رو احتمال می‌رود در دور جدید تشکیل کابینه مطالبات و مباحث جدیدی از سوی حریری مطرح شود. در این بین نگرانی دیگری وجود دارد و اینکه اگر در دور بعدی معرفی نخست‌وزیر از سوی رئیس‌جمهور بار دیگر چنین اختلافاتی سر بگیرد به کجا منتهی و منتج خواهد شد. آیا این مباحث به درگیری داخلی در لبنان منجر خواهد شد؟ در همین رابطه با صادق الحسینی کارشناس مسائل خاورمیانه گفت‌وگو کرده ایم.
*بعد از پافشاری میشل عون بر خواسته‌های خود، سعد حریری به عربستان سعودی سفر کرد و پس از بازگشت از این سفر ابتدا به معرفی یکجانبه کابینه پرداخت و پس از آن نیز از تشکیل دولت انصراف داد کشید. برخی معتقدند وی در حال اجرای سناریویی از پیش از تعیین شده است. شما در این باره چه نظری دارید؟
یک لحظه هم شک نکنید که سناریویی پشت این جریان قرار دارد. سعد حریری مجری طرحی پر از دسیسه و توطئه است که در بیرون از لبنان چیده شده است و ممکن است به بروز تنش و بر هم خوردن آرامش لبنان منتهی شود. در حال حاضر دو محور عربستان _ مصر و آمریکا _ اسرائیل از دو سو به دنبال برهم زدن توافقات اولیه و جلوگیری از تشکیل دولت وحدت ملی هستند. مطالبات میشل عون به بهانه‌ای تبدیل شد تا بدخواهان لبنان بتوانند بازی دموکراتیک قدرت در این کشور را بر هم بزنند. پیش از این نتانیاهو علناً گفته بود که چنانچه حزب‌الله در روند قدرت سیاسی لبنان مشارکت داده شود لبنان را مورد حمله قرار خواهد داد. از سوی دیگر در عربستان نیز مجددا جناح بندر بن سلطان قدرت گرفته و مانع به نتیجه رسیدن توافق سعودی _ سوری شده است. لبنان از گذشته آینه تضادهای عربی بوده و هنوز هم هست. در لبنان 18 طائفه از 1926 و همچنین استقلال لبنان در 1943 تاکنون وجود داشته که آئینه تضادهای جهان عرب است و از آنجا که در جهان عرب همچنان جناح اعتدالیون با رادیکال‌ها درگیر هستند نتیجه منفی این کشمکش لبنان را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
* به قدرت گرفتن مجدد جناح بندر بن سلطان در عربستان اشاره کردید. منظورتان از این بحث چه بود؟
تلاش ناموفق برای ترور محمد بن نایف در عربستان که اخیراً انجام گرفت عملاً فرایند حذف بندر بن سلطان را با توقف مواجه کرد. امیر عبدالله، محمد بن نایف را به عنوان ولیعهد دوم انتخاب کرده بود تا بعد از مرگ پدر بندر بن سلطان رسماً ولیعهد شود اما تندروهای عربستان با ترور وی این پیام را به امیر عبدالله دادند که حذف آنها به این راحتی‌ها ممکن نیست. در نتیجه هم‌اکنون جناح امیر عبدالله در موضع ضعف قرار دارد و از آنجا که بندر بن سلطان مخالف نزدیکی و همکاری عربستان و سوریه است عملاً در روند توافقات سوری _ سعودی اخلال ایجاد کرده است و شاید به همین دلیل است که آشتی و ملاقات عبدالله و بشار اسد که قرار بود مدت‌ها پیش انجام گیرد، اتفاق نیفتاد.
*به نظر می‌رسد سعد حریری دوباره مسول تشکیل کابینه شود؟
روز چهارشنبه این هفته میشل سلیمان پس از ملاقات با جناح‌های مختلف در این باره تصمیم خواهد گرفت که احتمالا دوباره سعد حریری مامور تشکیل کابینه شود.
*ممکن است سعد حریری مباحث و مطالبات جدیدی را مطرح کند؟
عده‌ای در داخل لبنان مانند سمیر جعجع این مباحث را مطرح می‌کنند و برخی در خارج از لبنان نیز قطعاً به‌دنبال سناریوهای جدید خواهند بود. ولی این موضوع خط تنش جدیدی را بوجود خواهد اورد که احتمال تکرار جنگ داخلی کوتاه مدتی را به وجود می‌آورند. آمریکا و اسرائیل به دنبال تنش داخلی در لبنان هستند. در این ماجرا سعد حریری کاره‌ای نیست و از خارج دستور می‌گیرد. وی هم‌اکنون نیز در عربستان است و ممکن است سناریوهای جدیدی مانند حکومت اکثریت، تکنوکرات‌ها یا تغییر توافق 10 _ 15 را مطرح کند.
* مجلس در صورتی رسمیت می‌یابد که دو سوم نمایندگان در جلسه حضور داشته باشند. با توجه به مخالفت اقلیت آیا امکان دارد که مجلس تشکیل جلسه بدهد؟
تشکیل جلسه مجلس مشکل نیست. کسب نظر دو سوم نمایندگان برای حضور در جلسه امکان‌پذیر است اما طبق توافقنامه طائف چنانچه در دولتی اقلیت‌های مذهبی حضور نداشته باشند دولت‌ها رسمیت ندارند از طرف دیگر دولت تنها در صورت تأیید رئیس‌جمهور رسمیت دارد و از آنجا که میشل سلیمان علناً اعلام کرده است که در صورت عدم مشارکت دیگر گروهها کابینه را تأیید نخواهد کرد، پس فرایند تشکیل کابینه با مشکل مواجه می‌شود.
*اختلاف بر سر واگذاری وزارت کشور به میشل عون بود. چرا میشل عون این پست را به رئیس‌جمهوری واگذار نکرد تا مشکل حل شود؟
میشل عون اتفاقا این پیشنهاد را داد و جنبلاط هم حاضر شد وزارت مخابرات را به عون بدهد و در عوض راه و ترابری را از آنجا بگیرد. حتی جنبلاط یکی از وزرایش را به ریاض فرستاد تا مشکل حل شود اما این کار انجام نگرفت. به نظر من یک توطئه بین‌المللی پشت این داستان است و اگر به یاد داشته باشید دادگاه لاهه اخیراً چهار افسر لبنانی را از مسئله ترور رفیق حریری تبرئه کرد. به نظر می‌رسد سعد حریری قصد دارد با معطل کردن مسئله تشکیل کابینه به موقعیت جدید در پرونده حریری برسد. آنها امیدوارند در این موقعیت حزب‌الله به ترور متهم شودو بدین ترتیب به راحتی حزب‌الله را کنار بگذارند.
نظر شما