عضو فراکسیون اقلیت: لزوما گذار از نظام ریاستی به پارلمانی مشکلات کشور را حل نمی​کند

 جمشید انصاری نماینده زنجان در گفت وگو با خبرآنلاین درخصوص امکان تغییرساختار سیاسی کشور،گفت: ساختار سیاسی فعلی کشور درشرایط کنونی مشکلاتی دارد که قابل کتمان نیست که نمونه بارزآن درموضوع تفکیک وظایف قوا به خوبی  قابل مشاهده  است.

وی افزود:تداخل دررفتارهای قوا به گونه ای  است که فراتر از قواعد موجود نوعی ورود به  حوزه وظایف دیگر قوا را شاهدیم که با وظایف و اختیارات قانونی آنها سنخیت ندارد. مثلا در مجلس خیلی ازنمایندگان توقعاتی در خصوص عزل و نصب ها و هماهنگی دولت با آنها دارند که در هیچ جای قانون نیامده است، ولی بعنوان یک رویه غلط جا افتاده است؛ و تداومش می تواند مشکلات بین دو قوه را بیشتر کند. یا برخی ازتوقعاتی که رئیس دولت دارد و فکر می کند چون مسئولیت اداره امور کشوررا بر عهده دارد، این اختیارات قانونی است، در حالی که برعکس غیرقانونی است.البته به نظر می رسد شاید بدون این نوع اختیارات هم کار به سادگی جلو نرود.
 

 عضو فراکسیون اقلیت، افزود: اینکه ساختار سیاسی کشوراشکالات جدی دارد ونیازمند بازسازی است، قابل کتمان نیست،ولی اینکه آیا راه حل این مساله رویکرد به نظام پارلمانی است موضوعی است که نیازمند بحث است.

وی با اشاره به برخی نظام های پارلمانی موفق و ناموفق ، ادامه داد:ترکیه در منطقه ما نظام پارلمانی دارد و دراداره کشور موفق هستند و اختلافات بین دو قوه کم است ولی کشورهای هم وجو دارند که علی رغم نظام پارلمانی در اداره کشور موفق نیستند که پاکستان نمونه دقیق آن است. بنابراین لزوما پالمانی بودن یک نظام سیاسی دلیل موفقیت آن نیست.بلکه ساز و کارهایی که اقتضای یک نظام پارلمانی را دارد باید به درستی باید طراحی شود؛ کما اینکه نظام ریاستی هم همین گونه است.
 

انصاری با بیان اینکه اگر سازوکارها درست پیش بینی و طراحی شود برای هر نظامی می تواند موفق باشد، خاطر نشان کرد:بنده به عنوان کسی که تجربه بررسی ساختار های تشکیلاتی را دارم فکر نمی کنم باید به راحتی از نظام اداری کشور که اکنون یک ساختارریاستی دارد خارج شویم به سمت ساختاری که فکر می کنیم در کشورهای دیگر موفق بوده حرکت کنیم.

نماینده مردم زنجان درمجلس ، افزود:شاید قبل از فکر کردن درباره ساختار جدید برای نظام سیاسی کشور لازم باشد ببینیم در طراحی ساختار نظام ریاستی موجود چه اشکالاتی وجود دارد. چون اگر این اشکالات را الان لحاظ نکنیم در طراحی ساختار نظام پارلمانی هم با همین اشکالات ممکن است مواجه شویم.
 

 وی با بیان اینکه نظام پارلمانی بدون توجه به احزاب قوی موفق نخواهد بود، گفت: اگر ترکیه را به عنوان یک نمونه موفق مثال می زنیم می بینیم که اصلاحاتی در قانون اساسی این کشور انجام شده است که همین نظام پارلمانی ناموفق بود با یک تغییر ساختار حزبی دقیق ترمیم شد.ما نیزاگر ما بخواهیم نظام پارلمانی ایجاد کنیم، ولی ساختار حزبی نداشته باشیم به این معنی است که مجلسی داریم که نمایندگانش هر روز می توانند گرایش ها و مواضع خودشان را تغییر دهند ودولت را به چالش بکشند. بنابراین اگر ساختار حزبی داشته باشیم می توانیم اطمینان داشته باشیم که نظام پارلمانی موفقی داریم.
 

انصاری طرح این موضوع از سوی رهبر انقلاب را به دلیل «ضرورت هماهنگی دولت و مجلس» ارزیابی کرد و گفت:اگر قوه مجریه و مقننه در یک هماهنگی با یکدیگر باشند کشورمی تواند قدم های سریعتر و بلندتری را بردارد، ولی این زمانی مقدور است که ما یک ساختار حزبی جا افتاده قوی داشته باشیم که حزبی که در مجلس اکثریت دارد بتواند دولت را هم در دست بگیرد.

 عضو فراکسیون اقلیت که معتقد است در ساختار سیاسی کنونی کشوربر اساس صراحت قانون اساسی رئیس جمهورمسئولیت تمام نظام اجرایی کشور را بر عهده ندارد، تصریح کرد:قانون اساسی صراحت دارد که اداره امور قوه مجریه جز در مواردی که بر عهده رهبری است با رئیس جمهور است.یعنی خود قانون اساسی قوه مجریه را به دو بخش تفکیک کرده است؛ بخشی رازیر نظر رهبری قرار داده است و بخشی زیر نظر رئیس جمهور.این شیوه به این معنی است که نظام سیاسی ما یک نظام کامل ریاستی نیست،ومجموعه اختیارات رئیس جمهور بانظام ریاستی انطباق ندارد.

وی در توضیح این مطلب افزود:در وضع موجود که عنوانا نظام سیاسی ما ریاستی است خیلی موارد ممکن است فردی برای تصدی وزارتخانه ای مدنظر رئیس جمهور باشد ولی این چهره به تائید مجلس نرسد.
 

انصاری با اشاره به مباحث تدوین قانون اساسی، افزود:ساختار سیاسی کنونی کشورنظامی متناسب با نگرانی و دغدغه هایی بنیانگذاران انقلاب بوده است.چرا که نگاهی به مباحث مجلس خبرگان قانون اساسی نشان می دهد که ما همیشه از شکل گیری یک دیکتاتوری هراسان بودیم و سعی کردیم به هیچ یک از نهادها و ارکان کشور اختیار قانونی کامل را ندهیم که احتمالا یک روز تبدیل به یک نهاد استبدادی شود. در نتیجه اختیارات هیچ یک از قوا را تام و تمام ندیدیم، و به نوعی به تقسیم  اختیارات بین قوا اقدام کردیم ولی قوا چون اختیار کامل ندارند پاسخگو هم نیستند و مشکلات باقی است.
 

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به نظام سیاسی آمریکا و کانادا که ساختارهای ریاستی و پارلمانی را تجربه می کنند، افزود:هم نظام پارلمانی می تواند کشور را خوب اداره کند و هم نظام ریاستی. مشروط بر اینکه الزامات این نظام به درستی پیش بینی و طراحی شود. یعنی ما اگر نظام پارلمانی ایجاد کنیم و ساختار حزبی درکشور شکل ندهیم، نظام پارلمانی موفق نخواهدبود.

وی گفت: لزوما گذراز نظام ریاستی به پارلمانی مشکلات کشور را حل نمی کند.بلکه آن طراحی الزامات این ساختارمی تواند مشکل گشا باشد و الا چند سال بعد همین وضعیتی که امروز در خصوص نظام ریاستی داریم،درباره نظام پارلمانی به وجود می آید.

وی در زمینه الزمات نظام پارلمانی، اظهار داشت: اگر حزبی که اکثریت مجلس را در اختیار داشته باشد نتواند دولت خود را سر کار بیاورد و قواعد و چهارچوب های دیگری در شکل گیری دولت موثر باشد، طبعا این نظام نظام پارلمانی نیست.بنابراین اگر بنا باشد سیستم سیستم سیاسی کشور تغیر بکند، برای یک بار باید رودرباسیتی ها را کنار بگذاریم و منطبق با مسئولیت هایی که برای هر یک از قوا پیش بینی می کنیم، اختیارات لازم را هم برای آنها فراهم کنیم.
 

وی تقویت نگاه حزبی در کشور را به منوط به نگاه مسئولان نظام به تحزب دانست و گفت:از ابتدای انقلاب به تحزب با نگاه مثبت نگاه نکردیم و برای همین اساسا بنده حتی اگر رویکرد سیاسی و جناحی هم داشته باشم در سیستم فعلی تعلق حزبی در مجلس برای خود احساس نمی کنم. چون هیچ تنبیه حزبی نمی توان درباره بنده اگر عضو حزب باشم اعمال کرد. در حالی که در ترکیه اگر نماینده ای عضو حزب عدالت و توسعه است و از طریق ساختار حزبی وارد مجلس شده است نمی تواند درمجلس مخالف نظر حزب نظر بدهد.چرا که حزب یک ساز و کار تصمیم گیری دارد و از طریق نمایندگان بررسی های خود را انجام می دهد و بعد راجع به موضوعی خاص، موضع گیری می کند و از آن موضع همه باید حمایت کنند.

وی گفت:به همین دلیل است که در نظام پارلمانی حتی نحوه نشستن نمایندگان بر اساس تعلق حزبی آنها است و حزب اکثریت همه در یک ردیف جلو می نشینند.در حالی که ما در کشورمان وکیل مردم هستیم. به نظر می سد همه اینها یک باز تعریف شود. و اگر بنا داریم از تجارب دیگر کشور ها استفاده کنیم اصرار بر خلق ساختارهای خلق الساعه نداشته باشیم.

/212 212