می خواهند افکار عمومی را برای مداخله در سوریه آماده کنند

*سیدمرتضی نعمت زاده

زمانی اتحادیه عرب و سوریه در مورد اعزام ناظران اتحادیه به توافق رسیدند که هم رژیم سوریه در جهت پایان دادن به بحران داخلی خود نیاز به زمان بیشتری داشت و هم فراهم شدن شرایط برای دخالت نظامی خارجی از طریق ارجاع پرونده سوریه به سازمان ملل و رسیدن به اتفاق نظر در شورای امنیت نیاز به فرصت بیشتری داشت. لذا ورود هئیت اعزامی اتحادیه عرب نتیجه مصلحت طلبی دو طرف بود.
اما با وورد ناظران، کشمکش و بحران سوریه در سطح داخل و خارج و در بعد سیاسی و تبلیغاتی وارد مرحلۀ جدیدی شد که به طور طبیعی نتیجۀ نهایی گزارش هئیت اعزامی نیز از آن متأثر خواهد بود. بدیهی است با ورود هیئت اعزامی، رژیم سوریه تلاش می کند تا میزان درگیری ها و قربانیان را به حداقل رسانده و حضور نیروهای نظامی و امنیتی و احیاناً لباس شخصی ها در مناطق مختلف را کاهش دهد که نتیجه طبیعی این اقدامات نیز کاهش تعداد شهدا و قربانیان خواهد بود. اما جالب اینجاست که براساس آمار اعلام شده از سوی منابع همیشگی، تعداد قربانیان و شهدا نه تنها کاهش نیافته بلکه گاه افزایش هم یافته است و به خودی خود این سوال را مطرح می کند که علت آن چیست؟
درست در زمانی که رژیم سوریه تلاش می کند درگیری ها و در نتیجه قربانیان را به حداقل ممکن برساند طرف مقابل و رسانه های عربی و غربی حامی آنها می کوشند تا تنور درگیری ها را بیش از پیش داغ نشان داده تا ثابت کنند وجود ناظران، بر سیاست های سرکوبگرایانۀ رژیم سوریه تأثیری ندارد و ناظران نمی توانند میان دو طرف میانجی گری و خط فاصل به وجود آورند و تنها راه حل پایان بحران در مداخله خارجی اعم از عربی و یا غربی است.
البته در اینجا انصاف باید داد که رژیم سوریه مایل است هیئت اعزامی گزارش خوبی به نفع این رژیم به اتحادیه ارائه دهد تا ثابت کند که واقعیت ها در سوریه با آنچه که رسانه های عربی و غربی منعکس می کنند، متفاوت است. از سوی دیگر مخالفان رژیم سوریه مایل اند که گزارش هیئت اعزامی در مورد این رژیم کاملاً منفی باشد تا افکار عمومی بین المللی برای مداخله در سوریه فراهم شود.
لذا مخالفان و رسانه های حامی آنها بدون آنکه فرصتی به هیئت اعزامی دهند تا بررسی خود را انجام داده و گزارش نهایی ارائه دهد، اقدام به طرح انتقادات و نقاط ضعف های هئیت اعزامی کرده اند. از جمله اینکه سرلشگر محمد مصطفی الدابی رییس سودانی هئیت اعزامی به سوریه از نزدیکان به رژیم سوریه و از کسانی است که در درگیری های جنوب سودان از پرونده سیاهی برخوردار است و یا طرح این ادعا که اعضای 65 نفره هئیت اعزامی که قرار است 20 نفر دیگر به آنها اضافه شود، قادر به انجام مأموریت های محوله نیستند.
از سوی دیگر برخی منابع حکایت از آن دارد که دولت قطر می کوشد با اتکاء به امکانات مالی خود از طریق کشورهای داوطلب اعزام ناظران بر روی گزارش نهایی اثرگذاری کند و یا اینکه برخی موسسات حقوق بشری در جهان عرب را که با موسسات غربی همکاری داشته اند، در لیست هیئت های اعزامی قرار دهند تا گزارش مطابق میل مخالفان خارجی رژیم سوریه تنظیم شود.
در هر حال یک جمعه با حضور ناظران عرب در سوریه گذشت. روزی که در تحولات جهان عرب همواره جزء روزهای آتشین به شمار می آمده است. جمعه نخستی که هم برای رژیم سوریه و هم برای مخالفان داخلی و خارجی، عربی و غربی از اهمیت زیادی برخوردار بود و مخالفان نام آن را بسیج به سوی میدانها نهاده بودند تا بیشترین مخالفان را به صحنه کشانده و قدرت خود را به نمایش بگذارند و در مقابل نیز رژیم سوریه میادین زیادی را از موافقین خود پر کرده بود. اما به رغم همه این تلاشها این جمعه نخست به نقطه عطفی تبدیل نشد و ادامۀ روند فعلی این سوال را به ذهن متبادر می سازد که آیا گزارش نهایی ناظران اتحادیه عرب می تواند به نقطۀ عطفی برای سوریه تبدیل شود؟

*رایزن اسبق فرهنگی ایران در سوریه
 26349