سلام آقای شمقدری
اگر خاطرتان باشد، اولین بار یکدیگر را در دفتر محراب فیلم دیدیم. فکر میکنم سال 73 بود، برای گفتوگو با جمال شورجه آمدهبودم.شماهم مشغول آمادهسازی توفان شن بودید. آقای شورجه کمی دیر کردند و حرفهایمان گل انداخت. گلایه داشتید از محدودیتها و تنگنظریهایی که باعث یکنواخت شدن فیلمها شده بود. در حرفهایتان جایی برای همه بود و نشانی از حذف نیافتم.
بعد از چند دیدار و گفتوگوی تلفنی از شما تصویر فیلمسازی پایبند به اصول در ذهنم شکل گرفت که بر بسیاری روشها و جریانهای فیلمسازی نقد جدی وارد میکرد اما با رفتارهای رادیکال و تمامیتخواهانه، نسبتی نداشت و در ارتباطات شخصی دوستانه برخورد میکرد. از آن آدمهایی که عموم، با صفت کلی «خوشنیت» از آنها یاد میکنند.
در زمان معاونت سینمایی عزتالله ضرغامی، به همکاران او پیوستید. فکرمیکنم به عنوان «مدیرکل تجهیزات و پشتیبانی»، بعد هم توفان شن را جلوی دوربین بردید.
پس از سال 76، دیگرحضوری شما را ندیدم که البته نباید چنین میشد، چون بالاخره روزنامهنگار بودم و مسئولیت هفتهنامه و ماهنامه سینمایی را برعهده داشتم و نباید روابطم با اهل سینما کم میشد. اما طی این مدت، آچه از شما خواندم و شنیدم، با تصویر ذهنی گذشتهام تفاوتهایی داشت. حرفهای شما یا منتسب به شما، بیشتر عتاب بود و خشمآلود، شاید کمی هم در این خشم حق داشتید. خلاصه فاصلهها مدام بیشتر شد، فاصلههایی که بخشی از آن بابت کم طاقتی بود و بخشی دیگر به خاطر تنگنظری. تا اینکه سال گذشته به عنوان مشاور رئیسجمهور و سینماگر برای نمایش فیلم «درباره الی» در بیستو هفتمین جشنوار فیلم فجر پادرمیانی کردید و دوباره تصویر آن آدم «خوشنیت» تقویت شد.
آقای شمقدری شما دو روز پیش یعنی دوازدهم مهرماه، به شکل رسمی معرفی شدید. در مراسم معارفه گفتهاید: «سینما در واقع مجموعه هنر، صنعت، تجارت، تفریح و رسانه است. در کشوری اروپایی با جمعیت به اندازه ایران در سال 180 میلیون نفر به سینما میروند. در حالی که ایران با جمعیت 70 میلیونی تنها 20میلیون سینمارو دارد. ما با این امکانات میتوانیم در یکسال، 100 میلیون نفر را به سینما بکشانیم تا گردش مالی ایجاد شود.» مطمئن هستم، این آرزوی تمام اهل سینما و سینما دوستان است و باز اطمینان دارم این تعدادمخاطب، محقق نمیشود جز با تنوع و تکثر سلایق به اضافه کیفیت در تولید و پخش به همراه احترام به خواستههای مخاطبان. آقای شمقدری، سینمایی میتواند 100 میلیون تماشاگر پیدا کند که هم کیارستمی داشته باشد هم شورجه، عیاری، مهرجویی، فرهادی، لطیفی و. . . . خودتان را برای این تکثر آمادهکردهاید یا روش دیگری در نظر دارید؟
آقای شمقدری گفتهاید: «امروز 80 درصد بار مالی بر دوش دولت است.» امیدوارم این 80 در دوران شما بشود 60. اما خود بهتر میدانید، سینما تابعی است از متغیرهای فراوان. در اقتصادی که بیش از 80 درصدش در اختیار دولت است یا وابسته به مجوزها و امکانات دولتی و مهمترین منبع درآمد کشور هم فروش نفت؛ سینما تا چه حد به شکل واقعی میتواند مستقل و خصوصی باشد؟ شما به شورای عالی سینما اشاره کردهاید، امیدوارم مؤثر باشد.
آقای شمقدری فضای سینما غبارآلود، سنگین و پر از پرخاشگری شده است. این فضا جز باهمت همه و تعامل و تساهل، شفاف و مفید نمیشود. سینما مانند هر پدیده دیگر همانقدر که از گفتوگو و همراهی منتفع میشود، از یکجانبهنگری و حذف، آسیب میبیند. خود شما هم گفتهاید: «امیدوارم بتوانیم با یاری نمایندگان مجلس و بزرگان نگاه باز را در سینما ارائه کنیم.» نگاه باز دوای خیلی از دردهاست. مباحثه جذاب شما با محمدمهدی عسگرپور هنوز در یادها هست. از آن گفتوگوی باز، کسی ضرر نکرد. از روش و مدیریت باز هم کسی متضرر نمیشود.
آقای شمقدری، راستی از روزی که حکم شما زده شد با چه کسانی دیدار داشتهاید، من فقط خبردیدار با هیأت هنرمندان مسلمان و جمعی از سینماگران دفاع مقدس و رفتن به سرصحنه فیلم «زم هریر» را خواندم که در این مدت کوتاه کم نیست. اما امیدوارم همان گونه که وعده کردید، با نگاه باز همه حرفها را بشنوید. حتی اگر تکراری باشد.
آقای شمقدری به نگاه و عمل باز شما امیدواریم و به دنبال همان سینماگر «خوشنیت».
•••
هفته گذشته از نگرانیهایم بابت حرفهای کلی سیدمحمدحسینی، وزیر جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشتم. یکشنبه 12 مهر 88، خبرگزاری فارس گزارشی داشت از افتتاحیه اولین بازارفیلم اسلامی و صحبتهای وزیر ارشاد که بخشی از آن به حضور سینماگران در جشنوارههای مختلف برمیگشت: «امروزه بسیاری از هنرمندان و اهالی سینما، نگاهشان به غرب و کشورهایی که در آن جشنوارهای برپا میشود، معطوف است». این گفتها از همان اتهامات کلی و تکراری است که 20 سال است به سینما زده میشود. کاش ایشان حداقل آماری از این بسیاری و آثارشان ارائه میدادند. تا بهحال از این جنس ادعاهای کلی و اثبات نشده، چه حاصل آمده است؟ نمیخواهم بگویم، هیچ یک از سینماگران به غرب نظر ندارد، اما با استفاده از قید «بسیاری از هنرمندان» آن هم 30 سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، چه به دست میآید؟ فقط میدانم، با یک چوب راندن «همه»، چیزی عاید هنر و فرهنگ نمیکند.
شاهین امین
کد خبر 19426
نظر شما