حجت الاسلام عسکری در کافه‌خبر: مردم از اصلاح طلبی و اصولگرایی عبور کرده‌اند/ته دل سران اصلاح طلب رای ندادن نیست

محمود عزیزی، رضا الیاسی: حجت الاسلام علی عسکری نامزد حضور در انتخابات مجلس نهم از تهران و عضو فهرست صدای ملت عصر جمعه مهمان کافه خبر بود و در گفت و گویی مشروح مهم ترین مسائل انتخاباتی را بررسی کرد.

عسکری که در مجلس هفتم نماینده مردم مشهد و عضو کمیسیون اصل 90 بود و برای حضور در انتخابات مجلس نهم با توجه به رابطه عاطفی و کاری با آیت الله هاشمی رفسنجانی مشورت کرده است علت نامزد شدن خود از تهران را عدم حضور در دسته‌کشی های خاص در مشهد خواند.

وی معتقد است در بحث رد صلاحیت ها دیدید که هیئت های نظارت تیم علی مطهری را به بهانه هایی رد صلاحیت کردند، در حالی که وظیفه آنها گرفتن مدارک و تایید استعلام ها بوده است؛ اما اینها کاری کردند که در واقع اگر شورای نگهبانی نبود نابسامانی و تضییع فراوانی صورت گرفته بود.

مشروح این گفت و گو  در ادامه می آید:

دوستان خیلی در جنگ و دسته کشی ها از نوع خاص بودند و نمی خواستم در این موضوع دخالت کنم.

 

جبهه ایستادگی برخی از اساتید حوزه و دانشگاه، مجموعه‌ها و تشکل‌های دانشگاه آزاد تاکید به حضور بنده کردند؛ رفتم شرایط را بررسی کردم ولی شرایط خیلی انقباضی و به هم ریخته بود.

 

اصولگراها در مشهد لیست هفت نفره دارند.

 

بله. تهران شرایط خاص خودش را دارد؛ در تهران آنچه که مشخص است این است که هنوز هم شرایط و فضای انتخابات سرد است و دوستان اصولگرای اقتدار گرا تلاش برای تک جناحی شدن داشتند و اصولگرایی را به نحوی در شکل یک شرکت سهامی دیدند و هرکدام برای خودشان سهمی دیدند و کار را تمام شده تلقی کردند؛ برای آنها میزان مشارکت فرقی ندارد ولی بنده و دوستانم اولویت خود را در مشارکت و حضور حداکثری مردم قرار داده‌ایم.

 

بله؛ ‌حالت شرکت سهامی داشته است. ولی بحثی که وجود دارد این است که بنده و آقای مطهری و صدای ملت عمده تلاش مان این است که مشارکت را تعقیب کرده و آن را افزایش دهیم و فهرست های مختلف و متنوع هم اگر ارائه شود امکان دارد به این موضوع کمک کند؛ این موضوع مطالبه رهبری است؛ ایشان انتخابات را رقابتی می خواهند و فرمایشات اخیر ایشان هم گویای این موضوع است.

 

بنده در ائتلاف آبادگران جهادی، صدای ملت، ایستادگی، حزب تمدن اسلامی، جبهه مردمسالاری، چکاد آزاداندیشان و چند لیست دیگر قرار دارم. لیست اصلی ما صدای ملت است و حزب تمدن اسلامی با این مجموعه همپوشانی دارد.

 

بازتاب ها را در دو لایه بررسی کرده ام؛ نخست در لایه نخبگان است که نخبگان و جماعت دانشگاهی و روشنفکر به جهت این که گفتمان مطهری را پسندیدند در نتیجه به آن گرایش دارند؛ در لایه مردمی نیز صحبت از فهرست با سرلیستی علی مطهری است و مردم معتقد هستند که اگر چند علی مطهری وجود داشته باشد امکان دارد مطالباتشان بهتر و اصولی تر تعقیب می شود و مجلس از موضع پرسشگری دولت را به پاسخ و توجه به مطالبه های جدی مردم وادار می کند.

 

کمبود ندیدم؛ برداشتم این است که تقریبا یک کف مطالبه و تنوع مردم را در نظر بگیریم اصلاح طلبان هم فهرست دارند. اگرچه سرشناس های آنها نیستند اما مجموعه اصلاح طلبان مردمی و متعادل که خط قرمزها را رعایت می کنند در انتخابات هستند؛ میان نامزدها چهره های مستقل نیز حضور دارند. تاکید من این است که فکر مردم از اصلاح طلبی و اصولگرایی عبور کرده و به دنبال چیز جدیدی هستند.

خود اصولگرایان سنتی به علت تعدد نامزد چند فهرست ایجاد کردند؛ بنابراین خلاء وجود ندارد؛ بنده بیشتر خلاء نظام را خلا فکر، نحوه گویش و گفتمان می دانم؛ ‌قوانین انتخابات و ساختار آن و روش های ما و همچنین لیست بندی ها نیز سنتی است و این ها را می شود با یک گفتمان فراگیر که رضایت مندی مردم را حاصل کند مورد نظر قرار داد.

اگر نقد  دولت صورت می گیرد و احیانا نقد سیاست ها و راهبردها برای این است که به نحوی مردم با یک احساس جدیدی در عرصه حاضر شوند که مشارکت را در حقیقت افزایش دهد و رقابتی بودن را هم جدی نماید؛ واقعیت امر این است که در صدای ملت و منتقدان دولت با این گفتمان سعی کردم حاضر شوم و منظر رهبری که فرمودند مجلس هم پاسخ بدهد و پاسخ بخواهد مورد تاکید ما است.

 

تا زمانی که احزاب فراگیر و قوی در کشور نباشد این لیست بندی ها و این جبهه بندی ها ادامه دارد؛ قانون اساسی ما از ظرفیت بالایی برخوردارد است؛ اگرچه نظام ما نیمه ریاستی و نیمه پارلمانی است اما بُعد پارلمان آن قوی تر است؛ مجلس در عین حال در راس امور است به اعضا کابینه رای می دهد و حق استیضاح دارد و بر اساس اصل 88 می تواند از رئیس جمهور سوال بپرسد و بر اساس اصل 89 می تواند رئیس جمهور را استیضاح کند.

لازمه این موضوع این است که احزاب قوی و توانمند و متنوع باید باشد.‌ برای این که بخواهیم نظام را به این حالت نیمه پارلمانی نگه داریم و جلوی استبداد رای و قانون شکنی را بگیریم باید این کار را انجام دهیم. ما باید از طریق احزاب برای مجلس با برنامه بسترسازی کنیم و پارلمان نیز با پشتوانه حزبی و تشکیلاتی از کارشناسی های قدرتمندی برخوردار می شود.

الان عناصر اثرگذار در انتخابات متنوع است و یکی از آن موارد قانون است؛ ما قانون نظام جامع انتخابات را نداریم؛ خود قانون انتخابات بالای 50 بار اصلاح شده است ‌یا سیاست های کلی انتخاباتی شفاف و مشخص نیست؛ مجمع تشخیص زمانی ورود کرد و تجمیع را تصویب کرد ولی این حرکت اصلاح سیاستها مسکوت ماند.

روش های انتخاباتی دنیا را باید مورد توجه قرار دهیم؛‌به طور مثال رای الکترونیکی به معنی درست کلمه را بررسی کنیم اگر این را به عنوان یک روش اطمینان بخش منظور کنیم بهتر است.

به نظر بنده کشوری که این همه انتخابات دارد روش باشد در دراز مدت ما را به بن بست می رساند نقاط ضعف انتخابات های گذشته واکاوی شود این پیام را به ما می دهد که در سیاست های انتخاباتی باید سیاست های کلی از نوع خاصی مورد نظر قرار بگیرد؛ البته جایگاه آن در مجمع است باید آنجا بررسی شود و پس از آن مجلس قانون گذاری کند. البته زمانی سخنگوی شورای نگهبان درباره این موضوع از دولت به علت عدم ارائه لایحه و از مجلس انتقاد کرد.

در خیلی از جاها یک نهاد فرا قوه ای مستقل در نظر می گیرند؛ نهاد فرا قوه ای مستقل به این معنی که شائبه دخالت دولتی نباشد.

الان خود دولت مسئول انتخابات است و هواداران خود را در سیستم اجرایی شناسایی می کند؛ توجیه می کند و شمارش آرا صورت می دهد؛ این ها به جهت این که بعضا سر صندوق ها بی طرفی شان نقض می شود انتخابات مورد سوال قرار می گیرد.

می دانیم دولت به انتخابات نظر دارد؛ همین دولت تا کنون دو همایش برای حامیان با حضور رئیس جمهور برگزار کرده است؛ این گویا است که دولت بی طرفی را رعایت نمی کند.

یکی از نماینده های مجلس می گفت دولت های قبلی قانون را اجرا نمی کردند و چیزی هم نمی گفتند، اما دولت کنونی قانون را اجرا نمی کند و می گوید اجرا نمی کنم؛ نظر شما چیست؟

الان در بحث رد صلاحیت ها دیدید که هیئت های نظارت تیم علی مطهری را به بهانه هایی رد صلاحیت کردند، در حالی که وظیفه آنها گرفتن مدارک و تایید استعلام ها بوده است؛ اما اینها کاری کردند که در واقع اگر شورای نگهبانی نبود نابسامانی و تضییع فراوانی صورت گرفته بود.

 

بله؛ این موضوع باعث مظلومیت و تبلیغ روانی شد. دکتر مطهری مصاحبه کرد و شهادتین گفت و در عین حال مظلومیتش در اذهان تصویر شد که بالاترین نوع تبلیغ است. به عملکرد شورای نگهبان که دقت کنیم می توان گفت که امسال به گونه ای عمل کرد که باعث رضایت مندی و تشکر بسیاری از مجموعه ها و حتی اصلاح طلبان شده است و داریوش قنبری رسما از شورای نگهبان تشکر کرد.

 

بله. رهبری فرمودند که الویت اول مشارکت است؛ برداشت ما این است که نظام به این مشارکت نیاز دارد و با توجه به نظر رهبری الویت اول ما مشارکت در حوزه تهران است؛ با توجه به اتفاق های گذشته در ذهن مردم بسیاری مسائلی وجود دارد که به توجیه و اعتماد سازی نیاز دارد.

 

برداشت بنده این است که مردم تعلق خاطر خاصی به نظام دارند و نمی توانند از وصیت نامه امام صرف نظر کنند.‌ در کنگره جبهه مردم سالاری حاضر شدم و صحبت کردم، آنجا گفتم که قهر با انتخابات زیبنده خط امامی بودن نیست، بسیاری از دلسوزان نظام و مردم از بنده تشکر کردند.

می دانم ته دل سران اصلاح طلب به جز تعدادی افراطی، این نیست که در انتخابات رای ندهند؛ رای می دهند. امکان دارد که با ارائه فهرست توسط اصلاح طلبان بعضا مخالف بودند چون می گفتند بسترش فراهم نیست.

 

برداشت بنده این است که آقای خاتمی رای خواهد داد. اگر دقت کنیم برخی آقایان دیگر بر این تاکید داشتند که ما قهر نکرده ایم و تلاش کردند تحریم ها را تکذیب کنند و گفتند فضای رقابتی برای حضور فراهم نبوده است اما اصل رای دادن را همواره در نظر داشتند.

اگر دقت کنیم اهانت و بی احترامی در ابتدا علیه کواکبیان رخ داد الان تعدیل شده است و رفته رفته تا روز رای گیری تعدیل می شود و آرای خاکستری و آرای بخشی از بدنه اصلاح طلبان همراه با انتخابات و صندوق های رای خواهد بود و در این که آنها نمایندگان خودشان را چه کسانی قرار دهند الویت اولشان اصلاح طلبان است و ممکن است در درجات بعد به فهرست صدای ملت هم توجه کنند برای این که بخشی از مطالبات و خواسته های آنها در قالب گفتمان درست و به جا و مناسب آقای مطهری و دوستان ما مورد توجه قرار گرفته است.

 

حقیقت این است که در این زمینه ارزیابی نداشتم؛ افکار سنجی های مختلفی هم نقل می شود که بسیاری از آنها علمی نیست.

 

اگر آنها اعلام کنند مقرون به صحت است، به جهت این که آنها روش های علمی جامعه شناختی را رعایت می کنند. اما آنچه که می توان گفت این است که صدای ملت به عنوان یک جریان در افکار عمومی جا باز کرده و رو به پیشرفت است.

 

برداشتم این است که اگر بسترهای لازم را بعد از انتخابات ریاست جمهوری فراهم می کردیم و قانون نظام جامع انتخابات را تصویب می کریم و انتخابات را ار انحصار دولت خارج می کردیم می توانست به اعتماد سازی مردم کمک کند. در ارتباط با وضع موجود ارزیابی ندارم ولی می دانم که مردم الان از نظر رفتارشناسی چیزی را ظهور و بروز نمی دهند؛ به نظر می رسد کار مردم هم دقیقه نودی شده است و زیاد امکان پیشبینی نیست.

 

اگر این باشد ایده آل است.

 

در تهران اگر 40 درصد هم باشد خوب است؛ ایده آل به نظر ما این است که به قدری بیایند که صدای ملت پیروز شود.

 

هم اکنون نوع گفتمان صدای ملت این است که اگر مردم بیایند پیروز هستند و صدای ملت پیروز خواهد شد.

 

برخی از دوستان اصولگرای منقبض افراطی و دولت‌گرا مشارکت حداکثری را به گونه ای که رهبری تعقیب می کنند دنبالش نیستند. معتقدم اگر مشارکت حداکثری نباشد به نفع اینها است.

 

لیست بندی‌شان گویای این حرف است.

 

به صورت خاص روی این جبهه تمرکز نمی کنم. ‌بنده احترام خاصی برای آیت الله مهدوی کنی قائل هستم؛‌ به خود ایشان هم عرض کردم برادرانی را می شناسم که خودشان را بار بر این مجموعه کردند کسانی که به آقای ناطق جفا کردند. دور آقای ناطق را در شورای هماهنگی نیروهای انقلاب گرفتند و خواسته های خود را به کرسی نشاندند و بعد هم آقای ناطق را رها کردند و مورد حمایت قرار ندادند؛ برای آقای مهدوی کنی هم این نگرانی را داشتم و در مجلس ترحیم پدر آقای روحانی به آیت الله مهدوی کنی این موضوع را گفتم و گفتم احتمال دارد شرایط آقای ناطق را برای شما پیش بیاورند. به طور مثال نیروهای جدید که در لیست هستند در مقایسه با کسانی که قرار ندارند خودش گویای یک پیام است.

 

بله؛ نظر بنده هم این است که همه در برداشت اولیه باید از موضع اصولگرایی کار کنند تا مردم در انتخابات شرکت کنند نه این که تلاش کنیم در لیستی قرار بگیریم که نماینده شدن من را تضمین کند. مردم را به عنوان کثرت گرایی و مردم سالاری دینی باید مورد نظر قرار دهیم ولی اینان در ارتباط با رقابتی بودن خیلی سختشان است که حتی بیایند و این حق را برای اصولگرایان دیگر هم قائل شوند که با آنها رقابت کنند.

 

رقبا چه کسانی هستند؟ برداشت من این است که الان همه راست هستند و چپی وجود ندارد؛ مسلم این است که همه مورد تایید شورای نگهبان هستند؛ همان اصلاح طلبانی که حضور دارند نیز در شرایطی آمدند که دیگران به آنها توهین می کنند و قبولشان ندارند هیچ اشکالی نداشت که این ها شرایط را میان خودشان رقابتی بکنند.

 

بله. ‌پیشنهاد بنده برای تهران، مشهد و کلان شهرها این بود که حرمت بزرگان حفظ شود و گفتم بیائید به جای 30 نفر 60 نفر لیست بدهید و به جای 5 نفر 10 نفر لیست بدهید؛ شما فرض کنید شرایط به گونه ای پیش رفته که رقیبی در کار نیست؛ حداقل به عنوان حفظ ظاهر باید با کسی رقابت کنید؛‌اگر رقابت نخواسته باشید مشارکت حداقلی می شود.

 

رئیس ستاد فرق دارد؛ نامزدها جمع می شوند و رئیس ستاد را انتخاب می کنند و وی باید تمام تلاش خود را انجام دهد تا نامزدها رای بیاورند؛‌اما اگر دلسوزی نظام را در نظر بگیریم دلسوز سعی خواهد کرد که فضا حالت تنوع داشته باشد و مشارکت شکل بگیرد تا انتخابات فرمایشی تلقی نشود.

 

در میان نامزدها به جز همان تک فهرستی‌ها که امیدوار هستند که بار اول رای بیاورند؛ مابقی می گویند هرطور هست جمعیت آبرومندی در انتخابات حاضر شوند، اگر به دور دوم رسید ایرادی ندارد؛ انصاف قضیه این است که درصد قابل توجهی در کلان شهرها به مرحله دوم می رسند.

 

در فضای کنونی، جبهه متحد و صدای ملت بیشترین اقبال را دارند. جبهه پایداری را نمی توان با جبهه متحد و صدای ملت مقایسه کرد.

 

خیر. صدای ملت از پایین به بالا است و آنها از بالا به پایین؛ یعنی خود جبهه پایداری در واقع دولتی های قدیمی هستند و حمایت دولت و برخی بزرگان مانند آیت الله مصباح را دارند و از نوع سازمانی هستند.

مانند برخی از تشکل های شرقی به شکل ایدئولوژیک بهترین نوع تبلیغ از پایین به بالا است ‌به این معنی که در لایه‌های افکار عمومی و مردم نفوذ کنی و حرف دل آنها را بزنی.

اگر بخواهیم مقایسه کنیم بنرهایی که جبهه متحد زد شیک و زیبا و هزینه بر است و در بهترین نقاط شهر نصب شده است؛‌اما از آن طرف همین کاغذ ضعیفی که صدای ملت منتشر کرده است، این از نظر تحریک کنندگی مردم بیشتر و مطلوب تر است؛ از این جهت جبهه متحد یا پایداری ممکن است امکانات زیادی داشته باشند و حامی و پشتیبان سخت افزار زیادی داشته باشند اما به جهت این که از نظر شعار و روش های نرم افزاری، بحث های روان تبلیغی در صدای ملت بیشتر مورد دقت است بیشتر اثر بخشی دارد.

 

به بعد نظارت کمتر توجه شد. به عنوان نمونه در ارتباط با 3 هزار میلیارد اختلاس وزیر را استیضاح می کنند و جلسه استیضاح وظایف وزیر را می خوانند و می گویند شما به این وظایف عمل کن ابقا خواهی شد؛ همین استیضاح وزیر اقتصاد گویای این است که مجلس در ارتباط با بعد نظارتی منفعل عمل کرد. یا در ارتباط با بحث تخلفات دولت در موضوع بودجه مترو تهران و کلان شهرها و موارد دیگر.

 

اگر سوال از رئیس جمهوری هم به همین روال پیش برود صرفا در حال سوال باقی می ماند. رئیس جمهوری باید در مجلس حاضر شود اما بحث این است که اگر آمد و روش پاسخ دادن از نوع خاص شد تکلیف چیست؟ مهم واکنش مجلس است که آیا به سمت استیضاح می رود یا نه؟

 

همیشه این توجیه وکیل الدوله ها یا توجیه آدم های محافظه کار بوده است. مجلس که مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست؛ ‌اگر یک اقدامی مجلس انجام دهد که خلاف نظر رهبری باشد آن کار انجام نمی شود، این روشن است.

مجلس خوب مجلسی است که شجاعت، صلابت و صداقتش را به تصویر بکشد و از همین موضع اگر موضوعی خلاف نظر رهبری دیده شد ولایت مداری را هم ابراز کند.

 

در حوزه فرهنگ و کمیسیون فرهنگی اساسنامه صدا و سیما باید به صورت شفاف مورد توجه قرار بگیرد؛ رئیس صدا و سیما را رهبری ابلاغ می دهند اما مانند نهادهای نظامی فرماندهی نمی کنند. مقدمه قانون اساسی در ارتباط با صدا و سیما تعیین تکلیف شفاف و روشنی دارد آنجا باید محل تضارب افکار باشد و از همه سلایق استفاده کند و کارشناسی ها به روز باشد و از تخریب و جدال ها و روش های غیرعقلانی پرهیز شود؛ صدا و سیما پیش از انتخابات ریاست جمهوری بسیار زیبا عمل کرد اما پس از آن با آن روش افراطی که در حوزه معاونت سیاسی به پیش رفت طوری ضایعه آفرید که الان هرچه تلاش می کنیم امکان جبران ندارد.

 

جز ضرر برای خودشان چیز دیگری نیست. ‌اشتباه بزرگی انجام دادند و مردم هم با کسانی که ادعای مردم مداری پیشه کنند و بعد به خاطر برخی اتفاق های پیش آمده خودشان را از صف مردم جدا کنند همگرایی ندارند. می شد بستر کار به گونه ای فراهم شود که آنها انگیزه داشته باشند اما الان دو راه بیشتر ندارند یا استفاده از روش های خشن و سخت افزاری که خلاف عقل و مرام مردم مداری است یا راه دیگر راهی است که امام پیش روی ما قرار داده که در هر انتخاباتی شرکت کنیم. این افراد که ادعای پیروی امام را دارند چگونه می خواهند در انتخابات شرکت نکنند؟!

 

بعد نظارتی مجلس را تقویت می کنم و سعی می کنم که اصل 90 ضمانت اجرایی داشته باشد و جلوی قانون‌گریزی را بگیرد و با کارهای نامطلوب در دولت و مجلس مقابله کند.

 

تقویت اصل 90 یا هرکدام از اصول نظارتی قانون اساسی نیاز به وضع قانون خاص خودش را دارد؛. ماده واحده ای سال ها پیش از این وظیفه مندی اصل 90 تصویب شده است که می شود مورد واکاوی قرار بگیرد.

 

بستگی دارد. ‌اما بنده کمیسیون اصل 90 را از جهت این که با شکایات و مطالبات مردم سر و کار دارد و خواسته های مردم را از نزدیک می بیند و رسیدگی می کند کمیسیون خوبی می دانم.

 

در مجلس هفتم در سال اول آزادی عملی بیشتری داشتیم ‌اما سال های بعد دوستان حامی احمدی نژاد روند فعالیت را کند کردند. در کل اگر اعضا کمیسیون اصل 90 وابستگی دولتی نداشته باشند کمیسیون کارآمدی خواهد بود. به طور مثال اصل 90 مجلس ششم به دولت اصلاحات گرایش داشت. کمیسیون اصل 90 در سال نخست مجلس هفتم به دولت اصلاحات گرایش نداشت و خوب بود ولی پس از روی کار آمدن دولت احمدی نژاد کمیسیون اصل 90 از حال افتاد. موارد روشنی همچون پرونده خانه فاطمی می آمد و نهایی می شد اما خروجی رضایت بخشی وجود نداشت.

 

این موضوع بیشتر از آنکه به قانون نیاز داشته باشد به اصلاح افکار عمومی و اصلاح فکر مسئولان کشور نیاز دارد به خصوص رئیس دولت ‌رئیس جمهور به احزاب سیاسی اعتقاد ندارد و آن را اظهار کرده است.

 

موضع آقای هاشمی در ارتباط با نظام و لوازم آن از جمله انتخابات همین موضعی است که ابراز فرموده‌اند. ‌ضمن انتقاد از وضع موجود مشوق حضور و شرکت مردم و نامزدها هستند؛ هیچ کسی را در رابطه با انتخابات سراغ ندارم مشورت کرده باشد و با تشویق ایشان روبه رو نشده باشد.

من و برخی از دوستان با توجه به ارتباط عاطفی و کاری از آقای هاشمی برای حضور در انتخابات سوال کردیم و با تشویق ایشان روبه رو شدیم.

 

گفتند اگر افرادی مانند شما در انتخابات ثبت نام نکنید با توجه به پیشینه و ارتباط طولانی که با مقام رهبری از سال های دور دارید ممکن است مورد گله‌مندی آقا قرار بگیرید.

 

بیانیه دادند که حمایت نمی کنم. ایشان همیشه دلسوز و فراجناحی بوده‌اند.