به گزارش خبرآنلاین، ترامپ در گفتگو با شبکه انبیسی نیوز گفته است که روز دوشنبه بیانیه مهمی درباره روسیه صادر خواهد کرد؛ بر همین اساس، وبگاه شبکه خبری سیانان، در تحلیلی با عنوان «حالا که ترامپ به پوتین پشت کرده چه اتفاقی خواهد افتاد؟» نوشت: به نظر میرسد دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، درسی را که همه اسلاف قرن بیست و یکم او به سختی آموختهاند، آموخته است: نمیتوانید روابط ایالات متحده را با ولادیمیر پوتین از نو تنظیم کنید.
مسیر ترامپ از بتسازی از رهبر روسیه تا سرزنش او، ملودرامی از ژئوپلیتیک شخصیسازی شده بوده است. اما آنچه در ادامه اتفاق میافتد بسیار مهمتر است.
روشن شدن موضع پوتین برای رئیس جمهور آمریکا، امکانات جدیدی را برای اوکراین، منتقدان پوتین در کنگره و متحدان مورد تهدید آمریکا ارائه میدهد. اما این امر با خطراتی نیز همراه است - به ویژه آزمایش اراده بین مردان قدرتمند ترامپ و پوتین، که دو زرادخانه هستهای برتر جهان را کنترل میکنند.
ترامپ همیشه سعی میکند با لفاظی و تعرفهها، دوستان و دشمنان خارجی را به چالش بکشد. اما اکنون او در مقابل یک دشمن بیرحم قرار دارد که نه با هیاهو، بلکه با جان انسانها، از جمله با حملات گسترده هوایی به کییف، پیامی روشن به کاخ سفید میدهد. این رویارویی ریسکها را افزایش میدهد.
ماهیت معاملهگری ترامپ به گونهای است که میتوان پرسید خصومت او با دوست سابقش در کرملین تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. و حتی اگر او در مورد کمک به اوکراین برای دفاع از خود صحبت میکند، به سختی میتوان تصور کرد که این تغییر موضع با دهها میلیارد دلار کمک نظامی و مالی که کنگره آمریکا در دوران دولت بایدن به کیف ارسال کرد، برابری کند.
با این حال، رئیس جمهور روز پنجشنبه به NBC News گفت که از طریق ناتو قراردادی برای ارسال موشکهای پدافندی پاتریوت به کیف منعقد کرده است، کشوری که برای دفع حملات روسیه به اهداف غیرنظامی به شدت به این سامانههای پدافندی نیاز دارد.
رئیس جمهور گفت: «ما به ناتو سلاح میفرستیم و ناتو صد در صد هزینه این سلاحها را پرداخت میکند.» وی افزود: «ما قرار است موشکهای پاتریوت را به ناتو بفرستیم و سپس ناتو آن را توزیع خواهد کرد.»
به نظر میرسد ترامپ به یک نقطه عطف رسیده است. او از سرزنش غیرقابل درک قربانی جنگ، اوکراین، به متهم کردن متجاوز، روسیه، به طولانی کردن بیمورد جنگ تغییر موضع داده است.
سوال این است که این موضوع چگونه سیاست ایالات متحده در مورد جنگ و روسیه و همچنین تلاشهای خود ترامپ برای اعمال رهبری ایالات متحده و سیاست داخلی پیرامون اوکراین را تغییر میدهد؟
پوتین تمام التماسهای ترامپ را نادیده گرفت
موضع این هفته ترامپ مبنی بر اینکه از «مزخرفات» پوتین خسته شده است، یک چرخش قایل توجه بود، هرچند که یکی از ویژگیهای سبک گهگاه بیادبانه دولتمردی اوست.
هیچکس به اندازه ترامپ تلاش نکرد تا پوتین را به پایان دادن به جنگ در اوکراین متقاعد کند. او سالها صرف ستایش از هوش و قدرت رهبر روسیه کرده است.
اما حتی با اینکه ترامپ پس از بازگشت به قدرت از جمله در یک درگیری لفظی در دفتر کاخ سفید به ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، پشت کرد، پوتین تمام شرایط بسیار سخاوتمندانه رئیس جمهور ایالات متحده برای آتش بس و توافق نهایی صلح را رد کرد.
انگیزههای پوتین در اینجا یک ملاحظه مهم است.
از دیدگاه غربی، رهبر روسیه ممکن است به خاطر یک اشتباه سیاسی غیرمعمول خودساخته گناهکار باشد. او میتوانست یک توافق صلح با حمایت ایالات متحده داشته باشد. متحدان اوکراین در اروپا از آن میترسیدند که چنین توافق صلحی که شامل بخشیدن اراضی اشغال شده در اوکراین و مسدودسازی کامل عضویت اوکراین در ناتو برای همیشه است، پاداشی برای تجاوز پوتین باشد.
اما تحمیل منطق غربی بر محاسبات پوتین همیشه اشتباه بوده است. (این یکی از عوامل سوء تعبیر دولت اوباما از رهبر روسیه پیش از اولین ماجراجویی او در اوکراین - الحاق کریمه در سال ۲۰۱۴ - بود.)
*حمله روسیه به کییف در ۱۰ جولای
پوتین قبل از حمله به اوکراین روشن کرد که این درگیری را به عنوان تصحیح یک اشتباه تاریخی میبیند هم در مورد ادعاهای دیرینه روسیه نسبت به اوکراین و هم در مورد نارضایتیهای گستردهترش که به سقوط دیوار برلین برمیگردد. زمانی که دیوار برلین فروپاشید پوتین به عنوان عنوان سرهنگ دوم کا گ ب در آلمان شرقی کمونیستی نظارهگر آن بود.
پوتین از «علل ریشهای» جنگ صحبت میکند. این کلمه رمز تعدادی از نارضایتیهای روسیه است که شامل وجود یک دولت دموکراتیک در کییف میشود. گاهی اوقات به ادعاهای مسکو مبنی بر تهدید شدن توسط گسترش ناتو پس از جنگ سرد و تمایل آن برای خروج نیروهای ائتلاف از کشورهای کمونیستی سابق که زمانی در مدار اتحاد جماهیر شوروی بودند، مانند لهستان و رومانی، اشاره دارد.
از این منظر، پوتین ممکن است هرگز قصد پایان دادن به جنگ را نداشته باشد، و محاسبات ترامپ و دستیارانش مبنی بر اینکه میتوان او را به انجام یک «معامله» متقاعد کرد، اشتباه بوده است. پس از صدها هزار تلفات روسها، این جنگ ممکن است برای پوتین به منزله جنگ موجودیت و بقای سیاسی او باشد.
سالهاست که ناظران بیشماری در ایالات متحده و اروپا سعی کردهاند ترامپ را متقاعد کنند که پوتین اینگونه فکر میکند. اما ترامپ به صورتی شگفتانگیز است خیلی دیر به این نتیجه رسید. رئیسجمهور این هفته در مورد پوتین گفت: «او همیشه بسیار مهربان است، اما روشن شد که این مهربانی بیمعنی است.»
تندروهای اوکراینی که به سیاست جدید و قاطع ایالات متحده در مورد جنگ امیدوارند، قطعا باید در اشتیاق و خوشحالی خود تجدیدنظر کنند. ناامیدی ترامپ از پوتین این بار واقعی به نظر میرسد. اما ترامپ در ماههای اخیر چندین بار از رهبر روسیه انتقاد کرده است، اما بعداً خشم خود را فرو نشانده است.
اما اگر رئیس جمهور سرانجام به این نتیجه رسیده است که نمیتواند پوتین را به مذاکرات صلح ترغیب کند، آیا حاضر است او را مجبور به ورود به آنها کند؟
چارلز کوپچان، عضو ارشد شورای روابط خارجی، به جان واز در سیانان بینالمللی گفت: «فکر میکنم ترامپ اکنون متوجه شده است. اگر میخواهد با اوکراین به توافق برسد، باید فشار بیشتری بر روسیه وارد کند.»
چنین فشاری ممکن است شامل افزایش سلاح و مهمات ایالات متحده به اوکراین باشد، زیرا کشورهای اروپایی که از احتمال خروج ترامپ از کییف میترسیدند، متعهد به افزایش کمکهای خود نیز میشوند. اگر واشنگتن واقعاً متعهد باشد، تفاوت میتواند بسیار زیاد باشد و میتواند باور آشکار پوتین مبنی بر اینکه میتواند غرب را پشت سر بگذارد و در نهایت در جنگ پیروز شود را مخدوش کند.
کاخ سفید همچنین میتواند لایحهای دو حزبی را که تحریمهای جدید و سختی را علیه روسیه - و همچنین چین و هند که خریداران عمده نفت آن هستند - اعمال میکند، به طور کامل بپذیرد.
آنچه باید در مورد استراتژیهای جدید ترامپ در مورد اوکراین در نظر گرفت
ترامپ در روزهای اخیر در مورد تلفات انسانی وحشتناک وارد شده به اوکراینیها و شجاعت نیروهای مسلح آنها صحبت کرده است. اما تمایل او برای ایستادن در کنار دولت زلنسکی در درازمدت ممکن است به این بستگی داشته باشد که آیا او صرفاً از پوتین عصبانی است زیرا او ترامپ را از معاملهای که آرزوهای خودش را برای صلحطلب بودن و برنده شدن جایزه نوبل تقویت میکند، محروم کرده است، یا اینکه آیا او در مورد خود جنگ موضعی استراتژیک اتخاذ میکند.
گاهی اوقات، به نظر میرسید که ترامپ جنگ اوکراین را مانعی غیرضروری برای روابط بهتر بین ایالات متحده و روسیه میداند. او در آغاز ریاست جمهوری خود بسیار شبیه روسای جمهور سابق جورج دبلیو بوش، باراک اوباما و جو بایدن بسیار شکاکتر بود.
ترامپ در ماه آوریل گفت: «کنار آمدن با روسیه چیز خوبی است. فکر میکنم میتوانم رابطه بسیار خوبی با روسیه و رئیس جمهور پوتین داشته باشم، و اگر این کار را بکنم، چیز خیلی خوبی خواهد بود.»
با توجه به ماهیت معاملهگرانه ترامپ، برخی از تحلیلگران گمانهزنی کردهاند که اگر امیدهای او برای توافق صلح اوکراین متزلزل شود، ممکن است به سادگی جنگ را تقسیمبندی کند و سعی کند با روسیه در مورد مسائل دیگر به ویژه اقتصاد و تجارت تعامل کند. این به پوتین اجازه میدهد تا بدون دخالت ایالات متحده به درگیری ادامه دهد.
ترامپ ممکن است این را قبل از اجلاس اخیر گروه ۷ در ذهن داشته باشد، زمانی که در کانادا حاضر شد و از دعوت نشدن پوتین شکایت کرد. با این حال، بهبود نسبی روابط مستلزم آن نیست که ترامپ از آنچه که به نظر میرسد بیاحترامی شخصی رهبر روسیه میداند، عبور کند. و حتی اگر چنین سناریویی به روسیه اجازه دهد تا از وضعیت منفور خود رها شود و تا حدی دوباره وارد سیاست جهانی شود، مشخص نیست که احتمالا بتواند ذهنیت محاصره پوتین را تحت تأثیر قرار دهد.
اقدامات بعدی روسیه نیز میتواند بر استراتژی ترامپ تأثیر بگذارد.
نشانههایی از دیدار مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، و سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در مالزی در روز پنجشنبه به دست آمد که نشان میدهد امیدهای ایالات متحده برای مشارکت دادن روسیه در توافق صلح از بین نرفته است. روبیو گفت که او «ناامیدی و سرخوردگی» ترامپ را به طرف مقابل انتقال دادهاست، اما همچنین گفته است که روسیه «رویکردی جدید و متفاوت» ارائه داده است.
*حمله پهپادی روسیه در زاپوریژژیا، اوکراین، در ۱۸ ژوئن
آیا پوتین اکنون فکر میکند که زیادهروی کرده و باید ترامپ را به سمت خود برگرداند، شاید با دادن یک «پیروزی» نمادین به رئیس جمهور ایالات متحده؟ یا این فقط یک ابهامسازی کلاسیک روسیه در طولانی کردن روند ناامیدکننده مذاکره است آن هم در حالی که سربازانش همچنان در حال جنگ هستند؟
یکی از چیزهایی که باید به دنبال آن بود این است که آیا اظهارات سرزنشآمیز ترامپ علیه پوتین، رویکرد او را به دیپلماسی به طور کلی تغییر میدهد یا خیر. رئیس جمهور مدتهاست که به این موضوع افتخار میکند که «رابطه عالی» او با رهبر روسیه و شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، پیروزیهایی را برای ایالات متحده به ارمغان خواهد آورد که هیچ رئیس جمهور دیگری نمیتواند به آن دست یابد. اما نباید فراموش کرد که همین رابطه عالی با کیم جونگ اون، دیکتاتور کره شمالی در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ نتیجه بسیار کمی داشته است.
زمینه ژئوپلیتیکی مسئله اوکراین نیز در هفتههای اخیر تغییر کرده است. حملات اخیر ترامپ به ایران، آنطور که او ادعا میکند، ممکن است سایتهای هستهای جمهوری اسلامی را «نابود» نکرده باشد. اما این حملات نمایشی از قدرت نظامی آمریکا و موفقیتی برای فرمانده کل قوا بود که دستور آنها را داد. با وجود تمام تهدیدات او برای دموکراسی، قانون اساسی و حاکمیت قانون در ایالات متحده، ترامپ به وضوح به عنوان قدرتمندترین رهبر جهان تثبیت شده است که اقدامات روزانهاش امواج شوک را در سراسر جهان میفرستد. آیا این میتواند داینامیک بین او و پوتین را تغییر دهد؟ آیا ترامپ اکنون رهبر روسیه را کمتر به عنوان یک مرد قدرتمند برای تکریم شدن و بیشتر به عنوان رهبر یک قدرت پایینتر میبیند؟
با افزایش تنشهای ایالات متحده و روسیه، خطرات افزایش مییابد
یکی از خطرات بزرگ دوره تنش بین کاخ سفید و کرملین این است که اگر ترامپ و پوتین در چرخهای از تشدید تنش گرفتار شوند.
هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ترامپ میخواهد با پوتین وارد یک رویارویی شود. بخشهایی از پایگاه طرفداران ترامپ در جریان «بازگشت عظمت آمریکا (MAGA)»، همافزایی ایدئولوژیک با پوتین را میبینند: انتقاد او از سیاستهای لیبرال موسوم به WOKE و آنچه آنها زوال ارزشهای فرهنگی غرب میدانند. جناح دیگری از حزب جمهوریخواه میخواهد از اروپا روی برگرداند تا منابع نظامی ایالات متحده را به یک رویارویی با چین اختصاص دهد.
هیچ چیز در رفتار پوتین نشان نمیدهد که او خواهان رویارویی با ترامپ یا ایالات متحده است. اما رهبر روسیه بارها در طول درگیری اوکراین، ظاهراً برای ترساندن مردم غرب، شمشیرهای هستهای خود را به صدا درآورده است. ابراز وحشت مکرر ترامپ از نتایج فاجعهبار هرگونه درگیری هستهای به این معنی است که اگر تنشها واقعاً تشدید شوند، رهبر روسیه ممکن است از این کارت استفاده کند.
در نهایت، ترامپ ممکن است همچنان به این فرض استراتژیک که مدتهاست سیاست ایالات متحده در قبال اوکراین را تحت الشعاع قرار داده است، بازگردد. «واقعیت این است که اوکراین، که یک کشور غیر ناتو است، صرف نظر از هر کاری که انجام دهیم، در برابر سلطه نظامی روسیه آسیبپذیر خواهد بود.» این اظهار نظر نقل قولی از ترامپ در مورد اوکراین نیست بلکه دشمن او، باراک اوباما، در مصاحبهای با نشریه آتلانتیک در سال ۲۰۱۶ است.
مشاجره ترامپ با پوتین میتواند یک نتیجه در بر داشتهباشد برطرف کردن نقطه کور او در مورد ماهیت واقعی رهبر روسیه.
۳۱۵/۴۲
نظر شما