زهرا خدایی
چند روزی است که نخست وزیر رژیم صهیونیستی از برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی سخن به میان آورده است. نتانیاهو که نزدیک به سه سال است ائتلاف شکننده و چند دسته ای را رهبری می کند، این روزها با فشار زیادی از سوی افکار عمومی بر سر مدیریت روند صلح و برخورد با پرونده هسته ای ایران روبروست. به طوری که برخی از سیاستمداران اسراییلی، نتانیاهو را به اتخاذ مواضعی اغراق آمیز در خصوص پرونده هسته ای ایران متهم کرده اند.
از سویی طی ماههای اخیر مدیریت نتانیاهو و کابینۀ وی در حوزۀ اجتماعی و اقتصادی نیز اعتراضات زیادی را میان اقشار مختلف جامعۀ اسراییل به همراه داشته است. به اعتقاد بسیاری از ناظران برگزاری انتخابات در چنین شرایطی می تواند برای نتانیاهو برگ برنده ای برای انتخاب مجددش باشد. چرا که فردا روزی در صورت بحرانی تر شدن وضعیت حزب لیکود، شاید او دیگر شانسی برای انتخاب مجدد نداشته باشد. خبرآنلاین گفتگویی با حسین رویوران، کارشناس خاورمیانه پیرامون دلایل و اهداف انتخابات زودرس اسراییل داشته که در ذیل آن را می خوانید.
دلایل و اهداف برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی در اسراییل چیست؟
معمولاً انتخابات زودهنگام زمانی اتفاق می افتد که در رژیم اسراییل انسداد سیاسی رخ داده باشد. اما هم اکنون به ظاهر هیچگونه انسدادی در سیستم سیاسی وجود ندارد. تنها اتفاق مهم و جاری در حال حاضر پرونده هسته ای ایران است. اسراییل تبلیغات بسیار وسیع و اغراق آمیزی در ارتباط با تهدید برنامۀ هسته ای ایران و ضرورت حملۀ نظامی به ایران آغاز کرده است. این نوع سرمایه گذاری نتانیاهو هم اکنون با جهت گیری که مذاکرات پرونده هسته ای ایران پیدا کرده و در حال حل شدن است، در معرض انتقادات تند سیاستمداران اسراییلی قرار گرفته است.
موضع نتانیاهو با موضع فعلی غرب شرایط کاملاً متناقضی را ایجاد کرده است. غرب نه تنها پرونده هسته ای ایران را خطر نمی داند بلکه نیازی هم به حملۀ نظامی نمی بیند. انعکاس این مسئله در اسراییل نوعی سرخوردگی ایجاد کرده است چرا که نتانیاهو و باراک که در این مدت موضوع خطرناک بودن پرونده هسته ای ایران را مطرح می کردند در این موضوع یا دروغ گفتند و یا مبالغۀ بسیار شدید و یا تحریف واقعیت ها را انجام دادند. این مسئله در حال حاضر در مطبوعات اسراییل با جدیت بسیار زیادی در حال پیگیری است و این سوال مطرح می شود که آیا سیاستمداران به مردم دروغ می گفتند یا نه؟ این مسئله می تواند نوعی ریزش جدی در پایگاه نتانیاهو ایجاد کند. از این رو نتانیاهو برای فرار از ریزش احتمالی در آینده می خواهد انتخابات را جلو بیندازد و از این چالش احتمالی عبور کند.
بعلاوه هم اکنون تحولات منطقه، اسراییل را در تنگنای استراتژیک قرار داده است. طبق تعریف اسراییل و نظامیان آن، ارتش اسراییل هم اکنون در دو جبهه در حال جنگ است؛ جبهۀ سوریه و جبهۀ لبنان. جبهۀ اردن و مصر نیز به عنوان جبهه های دوست تعریف شده است. نکتۀ مهم اینجاست که هم اکنون جبهۀ مصر به جبهۀ دشمن تبدیل شده و جبهۀ اردن نیز به طور بالقوه می تواند وضعیت مصر را پیدا کند و اسراییل برای مقابله با محیط کاملاً خصمانه در همۀ مرزها باید هزینۀ بسیار هنگفتی را پرداخت کند. به عبارتی اسراییل باید حدود 10 لشگر اضافی ایجاد کند تا بتواند مرزهای خود را کنترل و امنیت اسراییل را تأمین کند. از همین روست که ایهود باراک از آمریکا درخواست کرده که 20 میلیارد دلار از مجموع هزینه هایی که در این زمینه باید صرف شود، آمریکا در اختیار اسراییل قرار دهد. این مسئله نشان می دهد که اسراییل در تنگنایی استراتژیک فرو می رود که روز به روز بر دامنۀ آن افزوده می شود.
گفته می شود با توجه به پایگاه نتانیاهو، احتمال انتخاب مجدد وی وجود دارد. اگر این فرضیه درست نباشد، چه کسی جانشین وی خواهد شد؟
در نظرسنجی ها، حزب نتانیاهو(لیکود) حزب اول اسراییل است. در صورتی که محاسبات سیاسی نتانیاهو براساس این نظرسنجی ها درست باشد، اگر هم اکنون انتخابات برگزار شود، بهتر از فردای مبهمی است که نتانیاهو نمی داند چه معادلاتی پیش خواهد آمد و وضعیت لیکود چه خواهد بود. لذا دلیل طرح موضوع انتخابات در شرایط فعلی، نوعی نگاه خودخواهانه لیکود است. چون شرایط بهتر از هر زمان دیگری است پس بهتر است انتخابات را در این زمان برگزار کنند. نتانیاهو نسبت به آینده نگران است. او احساس می کند که ممکن است شرایطی در آینده پیش بیاید که دست بالا را نخواهد داشت. لذا انتخابات زودرس می تواند حزب لیکود را از غافلگیری و شرایط جدید نامساعد دور کند. همۀ این مسائل ایجاب کرده تا نتانیاهو از بحث زمان قانونی انتخابات فاصله گیرد و برای انتخابات عجله داشته باشد.
مذاکرات ایران با گروه 1+5 در بغداد تا چه میزان بر این روند موثر بوده است؟
شاید مذاکرات بغداد بر اسراییل تأثیر گذاشته باشد. هر گونه توافق بین ایران و غرب در پرونده هسته ای و اینکه ایران بتواند با ضمانت و توافقات رد و بدل شده زیر سقف 20 درصد و 5 درصد غنی سازی داشته باشد، این برای اسراییل سرشکستگی بسیار بزرگی خواهد بود، چرا که نتانیاهو این مسئله را مطرح می کرد که غنی سازی در ایران باید به طور کامل متوقف شود. لذا هرگونه توافق می تواند ریزشی در پایگاه نتانیاهو در اسراییل باشد، به همین دلیل اسراییل عملاً به نوعی با مطرح کردن بحث انتخابات زودهنگام سعی می کند از این شرایط غافلگیرکننده خود را دور کند.
با این اوصاف وضعیت دولت آینده و آرایش آن چگونه خواهد بود؟
جامعۀ صهیونیستی یک جامعۀ ریشه دار در منطقه نیست. معمولاً جامعۀ ریشه دار اگر مورد تهدید قرار گیرد(مثل جامعۀ ایران در جنگ تحمیلی) از خود دفاع می کند. همانطور که دیدیم ایران از خود دفاع کرد و شاهد بودیم که جنگ تحمیلی علیرغم اینکه طولانی ترین جنگ قرن بیستم بود اما منجر به یک پیروزی شد چرا که ایران چیزی را از دست نداد و سرزمین های اشغالی خود را پس گرفت. اما جامعه ای که ریشه ندارد( مثل اسراییل) و اساساً در آن همه مهاجر هستند در زمان تهدید دچار مشکل خواهد بود و با هر بحرانی در محیط داخلی، منطقه ای و بین المللی ممکن است دچار مشکلات مضاعف شود. هم اکنون اتفاق مهمی که وجود دارد اینست که محیط منطقه ای و بین المللی برای اسراییل چالش برانگیز شده است. تحولات منطقه و کشورهای عربی، اسراییل و مشروعیت این رژیم را به چالش کشیده است. مصر گویاترین آنهاست: حمله به سفارت اسراییل، منفجر کردن خطوط لوله های انتقال گاز به اسراییل (آنهم 14 بار)، حمله از شبه جزیرۀ سینا به ایلات، کمک به مردم غزه، از بین بردن محاصره و گاهی نیز همکاری در انتقال سلاح به غزه و ... همۀ اینها نشان دهندۀ اینست که حوزۀ تحولات مصر کاملاً ضداسراییلی شده و هر موفقیتی که در این حوزه رخ دهد، یک چالش اضافی برای اسراییل خواهد بود. از آنجایی که این جامعه در منطقه ریشه دار نیست، قطعاً دچار مشکلات جدی تری در آینده خواهد شد.
از سویی انزواگرایی را نیز باید به مجموع چالشهای آتی اسراییل افزود. اسراییل با مصر، تونس، مغرب و شیخ نشین های خلیج فارس رابطه قوی داشت، اما هم اکنون همه این کشورها ناگریز شدند (یا تحت فشار مردم و یا از روی حفظ ظاهر) ارتباط با اسراییل را قطع کنند. این نشان می دهد که اسراییل در انزوای بیشتر به سر می برد و بدون شک در چنین شرایطی مشکلات این رژیم با کاهش سطح تعاملات در منطقه افزایش خواهد یافت.
49263
نظر شما