کتاب «زبان‌شناسی در غرب، یک درآمد تاریخی» نوشته پیتر سورن، اثری فراگیر و پرمحتواست که داستان زایش و بالش زبان‌شناسی در غرب را از آغاز تا امروز دنبال می‌کند. فصل‌های اول و دوم این کتاب با ترجمه علی‌محمد حق‌شناس و با عنوان «تاریخ زبان‌شناسی» به همت انتشارات سمت منتشر شده است و فصل‌های سوم و چهارم آن به مکاتب زبان‌شناسی اختصاص دارد که به زودی منتشر می‌شود.
زبان‌شناسی مطالعه علمی زبان است. در این علم، زبان انسان به مثابه نظامی از نشانه‌ها، دستگاهی برای ایجاد ارتباط، نظامی متشکل از نظام‌های کوچک‌تر، یکی از مهم‌ترین نهادهای اجتماعی انسان، ابزاری برای مطالعات روان‌شناختی و غیره مورد مطالعه قرار می‌گیرد. همچنین کاربردهای متنوع زبان‌شناسی در علومی مانند آموزش زبان، فرهنگ‌نگاری، ترجمه، زبان‌شناسی رایانه‌ای، مطالعه تغییر و تحول زبان‌ها، مطالعه زبان‌های باستانی، گویش‌شناسی و دیگر رشته‌ها استفاده می‌شود. زبان انسان دستگاهی است که در وهله اول برای امر ارتباط به کار می‌رود و در این امر از نشانه استفاده می‌گردد. این دستگاه از سه نظام کوچک‌تر آوایی، واژگان و نحوی تشکیل شده است. مطالعه بخش آوایی زبان و نظام آوایی آن و نیز واج‌ها و قواعد واجی به ترتیب در آواشناسی و واج‌شناسی بررسی می‌گردند. ساخت واژه (صرف) به مطالعه دستگاه واژگانی می‌پردازد و نحو قواعد و قانون مندی‌های ساختارهای بزرگ‌تر از واژه را بررسی می‌کند.
جامعه شناسی زبان، بررسی زبان به مثابه نهادی اجتماعی در اجتماع سخن‌گویان آن زبان است. دستاوردهای دیگر زبان‌شناسی در علوم کاربردی دیگر مانند آموزش زبان، ترجمه، فرهنگ نگاری و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد و همگی زیر مجموعه رشته زبان‌شناسی همگانی قلمداد می‌شوند.
نشست هفتگی شهر کتاب در روز سه‌شنبه اول بهمن ساعت ۱۶:۳۰ به نقد و بررسی کتاب «تاریخ زبان‌شناسی» اختصاص دارد که با حضور علی‌اشرف صادقی، محمد دبیرمقدم و علی‌محمد حق‌شناس برگزار می‌شود.
زبان‌شناسی می‌کوشد تا به پرسشهایی بنیادین همچون «زبان چیست؟» و «زبان چگونه عمل می‌کند؟» پاسخ گوید. برای نمونه، در این‌که «زبان آدمی با سامانه ارتباطی دیگر جانوران چه تفاوتی دارد؟»، «کودک چگونه سخن گفتن می‌آموزد؟»، «انسان چگونه می‌نویسد و از چه راهی زبان نانوشتاری را واکاوی (تحلیل) می‌کند؟»، «چرا زبان‌ها دیگرگون می‌شوند؟» و از این قبیل. زبان‌شناس اگرچه باید آزمودگی گسترده‌ای در چندین گونه زبان داشته باشد، ولی، بایستگی و لزومی ندارد که به روانی به چندین زبان سخن بگوید. برای او مهم‌تر این است که بتواند پدیده‌های زبان‌شناختی را مانند سامانه واژه‌های یک زبان یا کارواژه‌های آن را کندوکاو نماید و بازبشکافد. او بیشتر یک مشاهده‌گر برون‌گرا و ورزیده است تا یک طرف گفتگو.
نشست نقد و بررسی کتاب «تاریخ زبان‌شناسی» اول بهمن‌ماه در شهرکتاب مرکزی واقع در خیابان حافظ شمالی، نبش زرتشت شرقی، طبقه اول برگزار می‌شود.
نظر شما