با این حال برگزاری هفته کتاب در کشور از آن دست فعالیت های بی بو و رنگی است که تنها و تنها برگزار می شود و هیچ کسی از خروجی آن برای مردم به عنوان مخاطب اصلی خبری ندارد به عبارت بهتر باید گفت هفته کتاب یک دهم نمایشگاه کتاب هم مخاطب مردمی ندارد و شوق و شوری میان مردم ایجاد نمی کند. می توان گفت هفته کتاب تنها و تنها یک ماراتون هزینه بر برای ادارات دولتی و نهادهای مختلف کشور است تا به یکدیگر فخرفروشی کنند که ما در حوزه کتاب این کارها را انجام دادیم؛ می دانید که «کتاب» اگر هیچ جایی در زندگی مردم و مسئولان نداشته باشد اما کالای لوکس و با کلاسی(!) است که در دست گرفتن ش هم کلی اعتبار آور است؛ ضمن اینکه رهبر انقلاب هم تاکید زیادی بر بحث کتاب و کتابخوانی دارند؛ در نتیجه بیلان های کاری در موارد زیادی به درد رزومه سازی می خورد!
ستاد برگزاری هفته کتاب همه ساله با حضور بیش از 70 نهاد متنوع تشکیل می شود و سعی بر این است با افزایش تعداد سازمان های مشارکت کننده، هم زمینه مناسبی برای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در کشور ایجاد شود و هم آمار سازمان های شرکت کننده بیشتر جلوه کند! اما نکته اصلی همین جاست؛ هرکسی دوست دارد، خودی نشان بدهد و در این میان هم «کتاب» کاملا غریب است و غریبه و هم «کارشناس کتاب» و هم «مردم». در واقع یک عده دور هم جمع می شوند، برنامه های تکراری و گاه کاملا بی خاصیتی را برگزار می کنند و خودشان می آیند و خودشان افتتاح می کنند و خودشان برگزار می کنند و خودشان از خودشان تقدیر می کنند و خودشان عکس و فیلم می گیرند و خلاص! اگر بپذیریم هفته کتاب یعنی هفته ای برای آشتی مردم با کتاب، اولا باید این هفته به صورت مردمی و یا با محوریت مردم برگزار شود و ثانیا از این قبیله گرایی ها پرهیز شود.
واقعا اگر اراده ای برای کار ریشه ای و هدفمند و کارآمد در این حوزه وجود داشته باشد، باید طرح های تک منظوره و بیلان های مدیر چاق کن تبدیل شود به طرح های سراسری و ملی و مردمی. ضمن اینکه تا مسئول برگزاری هفته کتاب، اهل کتاب نباشد نمی تواند مردم را اهلی کند تا با کتاب انس بگیرند. اصلا یک پژوهش میدانی و آکادمیک روشن می کند که مسئولان این همه نهاد مدعی هفته کتاب، شاید زمان مطالعه آخرین کتابی که دست گرفتند به سالها قبل و یا حتی دوران دانشجویی شان برسد! چنین مدیری هنوز تعریف دهه 60 را از بازار کتاب دارد و نمی داند در دنیا چه خبر است و ما کجا ایستاده ایم! همین می شود که یک اتوبوس آدم به فرانکفورت و بزرگ ترین نمایشگاه کتاب جهان می روند و بدون هیچ دریافت تازه ای به کشور باز می گردند و بعد تازه جلسه می گذارند و در آن اعلام می کنند:«باید راه های حضور بهتر و گسترده تر کشورمان در این رویداد فرهنگی بررسی شود!»
یک نفر نیست بپرسد آیا ما برای اولین بار در این نمایشگاه حاضر شدیم که چنین نتیجه ای از حضور خود گرفته ایم یا اینکه بعد از 60 دوره برگزاری نمایشگاه و بیش از 15دوره حضور ما در آن، عبارت «بررسی شود» همخوانی درستی با این اعداد و ارقام دارد؟!
چه مدیران ما قبول کنند و چه نکنند، هدف هفته کتاب ملاقات بی واسطه مردم با کتاب است؛ مردم هم شامل همه مردم در هر سن و سطحی از علاقه و علم هستند؛ از کودک دبستانی تا استاد دانشگاه، از بانوی خانه دار صاحب فرزند تا نجاری که می خواهد اوقات تنهایی اش را در مغازه با کتاب پر کند...و این یعنی باید نقشه ای برای همه در دست داشت و نه جدولی برای پر کردن اعداد و ارقام و آمار بی مزه!
با نگاهی به برنامه های اعلام شده توسط نهادهای مختلف، نکته دیگری به ذهن خطور می کند آن هم عدم کارشناسی لازم در اعلام این نوع برنامه ها از سوی نهادهای شرکت کننده است چرا که اگر اندکی دقت در این کار صورت گرفته بود (اقدامی نظیر ارسال سخنان رهبری درباره کتاب از طریق پیامک و یا درج پیام های ایشان درباره کتاب در فیش حقوقی کارمندان) اصولا برنامه محسوب نمی شود که بعدها بخواهد برای تایید عملکرد مثبت حتی مورد استناد قرار بگیرد.
تیتر برخی اقدامات نهادهای مختلف را با هم بخوانیم:
- عضویت رایگان هیئت های مذهبی در بیش از دو هزار کتابخانه تحت پوشش
- ایراد سخنرانی درباره اهمیت کتاب و کتابخوانی از سوی ائمه جماعات تحت پوشش
- اجرای سرود همگانی «یار مهربان» در سطح مدارس کشور
- حمایت از تالیفات دانش آموزی
- دعوت از نویسندگان و مولفان در مدارس
- اختصاص ساعت «مطالعه مفید» در برنامه درسی دانش آموزان
- تشویق والدین به خرید کتاب
- ارسال شعار «هفته کتاب» از طریق پیامک
- انعقاد جملات مقام معظم رهبری در فیش حقوقی کارکنان ارتش
- اجرای برنامه زنگ انشاء در مدارس با موضوع «کتاب و کتابخوانی »
- سخنرانی با موضوع کتاب و کتابخوانی
- نصب بنرهای تبلیغاتی
- ارسال پیامک درباره کتاب و کتابخوانی در شهرستان ها
- نصب بنرهای تبلیغاتی مزین به فرازهایی از فرمایشات مقام معظم رهبری در حوزه کتاب و کتابخوانی
- طراحی پوستری با مضمون «گل زیباست، شکلات شیرین است ، اما کتاب چیز دیگری است»
- بازدید کارکنان سازمان از کتابخانه های بزرگ سطح تهران
- درج تبریک هفته کتاب در سربرگ نامه های اداری و فیش های حقوقی واحدهای تابعه سازمان
- چاپ و نصب بنر به مناسبت هفته کتاب و توزیع بروشور
- درج پیام تبریک و انعکاس برنامه ها و نام های هفته کتاب بر روی سایت های تمامی واحدهای تابعه
- انجام نظرسنجی با موضوع هفته کتاب توسط مرکز افکارسنجی
- تولید اخبار هفته کتاب
- تجدید پیمان کتابداران مساجد به همراه غبارروبی اولین جمعه
- دراختیار گذاشتن 50% تابلوهای شهری جهت تبلیغات هفته کتاب
حالا شما تنها و تنها هزینه بیلبوردها و پوسترها و بنرهای تبلیغاتی همین نهادها را در نظر بگیرید که اگر قرار بود با همین اعتبار، برای مردم کتاب خریداری شود و هدیه داده شود، چه اتفاقی می افتاد. البته که طبق همان مثل قدیمی که دو پادشاه در یک اقلیم نگنجند در کشور ما هم چند نهاد دور یک میز نگنجند مگر اینکه تابلوی خود را داشته باشند. گویا «امضای» کار برای دوستان خیلی مهم تر از خود «کار» است و باز هم غایب همیشگی «کتاب» است و «مردم»!
60
نظر شما