نفت یا یوزپلنگ، انتخاب با کیست؟/ با یک قربانی طلای سیاه زودتر عکس یادگاری بگیرید

هادی معیری نژاد- گرچه صنایع پاک و استانداردهای آلودگی برای تولیدات صنعتی وخصوصا در کشورهای توسعه یافته این تناقض را حل کرده است اما عقب ماندگی در تکنولوژی تولید و گاه بی مسئولیتی مدیران دولتی در قبال محیط زیست در کشور ما ، این تناقض را در جای جای کشورمان به منصه ظهور گذاشته است.
یکی از نمونه های مهم آن پارک ملی کویر و تلاشهایی برای اکتشاف و استخراج نفت از این منطقه است. پارک ملی کویر یکی از بکر ترین مناطق ایران در مطالعه حیات وحش مختص به ایران است.

پارک ملی کویر  از مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست است که از سال 1343 مورد حفاظت قرار گرفت. این منطقه از لحاظ توپوگرافی دارای شرایط متنوعی است و مشتمل بر دشت‌ها، ارتفاعات (کوه‌ها) و مراتع بیابانی، همچنین منطقه دارای ارزش‌های تفرجگاهی طبیعی و باستانی نیز هست. در زیستگاه‌های منحصر‌به‌فرد این منطقه می‌توان یوزپلنگ، گربه شنی، هوبره و سایر گونه‌های گیاهی و جانوری کمیاب را مشاهده کرد و از آثار باستانی منطقه از حرمخانه، کاروانسرای بهرام گور و کاروانسرای سفید‌آب که مربوط به دوران صفویه است یاد کرد.
اکتشاف نفت در پارک ملی کویر در حالی قرار است آغاز شود که به موجب ماده 8 آیین نامه اجرایی قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست،‌ هر گونه عملیات عمرانی که منجر به تخریب محیط شود حتی در حد بوته کنی در محدوده پاری های ملی ممنوع است.

آغاز اکتشاف نفت
هیات دولت در دور چهارم سفرهای استانی خود، در استان سمنان به بررسی مصوبات سه سفر گذشته پرداخت و ضمن بازنگری در روند اجرا و اقداماتی که می بایست انجام می شده است، مشکلات و موانع را برطرف و دستورات لازم برای اتمام مصوبات قبلی تا پایان امسال را صادر کرد.
به گفته جواد اوجی، مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران که به نمایندگی از وزیر نفت در جلسه هیات دولت در استان سمنان حضور یافته بود، هیات دولت در حوزه وزارت نفت 6 مصوبه را مطرح و تصمیم گیری نهایی در ارتباط با آنها صورت پذیرفت.
وی افزود: بر این اساس، عملیات اکتشاف نفت در بلوک گرمسار، محدوده کویر و پارک ملی که قبلا مشکلاتی در خصوص محیط زیست داشته است، هم اکنون برطرف و مجوزهای لازم صادر شده که باید بلافاصله آغاز شود.
محمد درویش عضو هیأت علمی موسه تحقیقات جنگل و مرتع در گفت و گویی با مهر در این باره گفت: زمانی که رییس سازمان محیط زیست حدود دو سال پیش با وجود هشدار های تمام فعالان و کارشناسان محیط زیست در خصوص پیامد های اکتشاف نفت در دل یکی از بکر ترین مناطق با بالاترین درجه حفاظتی نه تنها صراحتاً موضع مخالفت خود با این طرح را اعلام نکرد بلکه تلویحاً با آن موافقت کرد طبیعی است که هیأت دولت رسماً آغاز اکتشاف نفت در پارک ملی کویر را بر اساس مجوز این سازمان اعلام می کند.
عضو هیأ ت علمی موسسه تحقیقات جنگل و مرتع تصریح کرد: مطابق قانون هر نوع توسعه در محدوده مناطق حفاظت شده که از درجه حفاظتی کمتری نسبت به پارک ملی برخوردارند باید محدود و با در نظر گرفتن ضوابط زیست محیطی تنها در صورت ضرورت انجام شود حال آنکه پارک ملی کویر در رده پارک های ملی قرار دارد که بر اساس قانون هر نوع توسعه در این محدوه غیر ممکن است.
به اعتقاد وی، اکتشاف نفت با ایجاد انفجار و لرزه های خفیف در این منطقه ، پارک ملی کویر را به سرنوشت تالاب هور العظیم دچار می کند که فعالیت های نفتی درآن بخش قابل توجهی از این تالاب را از حیظ انتفاع خارج کرده است و بر اساس افشاگری معاون وقت محیط طبیعی وزارت نفت در این تالاب هیچ یک از ملاحظات زیست محیطی را را رعایت نکرد و در واقع سازمان محیط زیست را دور زد.

هشدار مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ ایرانی
مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ ایرانی گفت:‌ استخراج نفت در پارک ملی کویر با دگرگون کردن چهره پارک اثرات مخربی دارد که یوزپلنگ نمی‌تواند در آن دوام بیاورد.
هومن جوکار در گفت‌وگو ایسنا افزود: پارک ملی کویر قوانین و مقررات مشخص خود را داشته و هر فعالیتی که آن را نقض کند یک تخلف قانونی است که باید با آن مقابله شود.
وی ادامه داد: متاسفانه عادت کرده‌ایم با تخلفات زیست‌محیطی بر خلاف دیگر موارد برخورد کنیم در صورتی که باید همانگونه که با جرم و جنایت برخورد می‌شود با این قبیل کارها نیز مقابله کنیم.
کارشناس محیط زیست با تاکید بر اینکه پارک ملی کویر یکی از قدیمی‌ترین پارک‌های ملی کشور است افزود: حیات وحش این منطقه فقط شامل یوزپلنگ نیست بلکه این منطقه گونه‌های حیوانی، گیاهی دیگری و آثار تاریخی مختلفی دارد که با آغاز اکتشاف نفت در این منطقه به خطر می‌افتند.
جوکار اضافه کرد: بر اساس پایش‌هایی که تا این لحظه انجام شده در آخرین دوربین‌گذاری‌ها فقط 20 قلاده یوزپلنگ شناسایی شده است که مسلما این یوزها در یک جا ساکن نمی‌شوند و اگر یوزپلنگی در این منطقه مشاهده نشده نمی‌توان گفت که یوزپلنگ‌ها به این محدوده باز نمی‌گردند زیرا پارک ملی کویر زیستگاه یوزپلنگ ایرانی بوده و ممکن است این حیوانات برای دستیابی به غذا و امنیت بیشتر به آن بازگردند.

آینده از آن کیست؟
پاسخ به این سئوال ساده است با توجه به اهمیت نفت در اقتصاد و سیاست ما و بی توجهی تاریخی ما ایرانیان به محیط زیست خود که از سطح مردم تا مسئولین گسترده شده است از هم اکنون باید به فکر گرفتن یک عکس یادگاری با یوزپلنگ ایرانی باشیم چرا که قرار است این گونه جانوری هم مانند شیر ایرانی و ببر مازندران به خاطره ها بپیوندند.
47301