علاقه‌مندان و مشتریان ثابت جشنواره فیلم فجر می‌دانند که تکرار بدترین عارضه بخش‌های جنبی آن است. اصولاً این جشنواره از همان اولین دوره‌ها یک ویژگی عجیب و غیرقابل درک داشته، که آن اصرار غیرمنطقی و تلاش نالازم برگزارکنندگان برای پرتعدادکردن و افزودن هرچه بیشتر به عناوین و بخش‌های جنبی است و از این نظر می‌توان جشنواره فیلم فجر را در میان جشنواره‌های دنیا موردی استثنایی و قابل بحث و بررسی به حساب آورد.
همین امسال نزدیک به 20 عنوان و بخش مختلف اجزای جشنواره را تشکیل می‌دهند و سال‌های قبل نیز از این جهت اوضاع اگر بدتر نبوده، بهتر هم نبوده است. از طرف دیگر طبیعی است برنامه‌ریزی و تأمین خوراک مناسب برای تمام این بخش‌ها به شکل ایده‌آل کاری اگرنه غیرممکن، حداقل بسیار دشوار و دور از دسترس است به‌خصوص با توجه به قطع ارتباط طبیعی ما با سینمای روز دنیا، در مورد بخش‌های جنبی خارجی ظاهراً(؟) و بین‌المللی این مشکلات چند برابر می‌شود. اما برگزارکنندگان جشنواره هم به‌هیچ‌وجه حاضر به کوتاه‌آمدن و کاستن از این بخش‌ها نیستند و انگار به نوعی تورم این عناوین را به مفهوم پربار نمایش داده‌شدن جشنواره تلقی کرده‌اند و در این زمینه سماجت غریبی دارند. به همین خاطر به بدترین و دم‌دستی‌ترین راه‌حل ممکن روآورده‌اند.
معمولاً هر سال سری به فهرست فیلم‌های کلاسیک و بی‌حاشیه و کم‌دردسر انبارشده در فیلم‌خانه می‌زنند و بر مبنای همان فهرست ثابت که هرسال تکرار می‌شود، نام‌ها و عناوین تازه‌ای برای تکرار نمایش فیلم‌هایی اختراع می‌کنند که بارها در دوره‌های قبل تحت عناوین و در بخش‌های دیگری نمایش داده شده‌اند.
امسال بازهم چشممان به جمال خوشه‌های خشم، خبرچین، دره من چه سبز بود و مرد آرام(جان فورد)، هرسه پدرخوانده(کاپولا) آثاری از مایک لی، ادیسه فضایی 2001 (کوبریک) خداحافظ بناپارت (یوسف شاهین) و دیگر آثاری روشن می‌شود که هرکدام حداقل 10 بار در دوره‌ها و بخش‌های مختلف سال‌های گذشته نمایش داده شده‌اند.
خوب واقعاً چه اصراری بر این تورم بخش های جنبی است که عوارض آن باعث نارضایتی مخاطب شود؟ اگر نمی‌توان مثلاً در یک برنامه مرور بر آثار جان فورد در جشنواره که طبعاً مخاطبان تخصصی دارد، امکان نمایش آثار مهجور و کمتر دیده‌شده این فیلم‌ساز را فراهم آورد، چه نیازی به گنجاندن نام او در فهرست و اختصاص بخشی از جشنواره به او و نمایش آثاری است که قطعاً هر مخاطب جدی و پیگیری از منابع مختلف یا آن‌ها را دیده و یا خواهد دید؟ خواهش می‌کنم پای نسل جوان و تأمین خوراک فرهنگی برای او را وسط نکشید که این‌کار فیلم‌خانه‌هاست، نه وظیفه یک جشنواره سالانه که داعیه بین‌المللی‌بودن دارد.
واقعاً چرا برای یک سال امتحان نمی‌کنیم که به سمت برگزاری یک جشنواره جمع‌و‌جور با بخش‌هایی محدود اما درست برنامه‌ریزی و تأمین‌شده برویم که اگر در آن فیلمی نمایش داده می‌شود، نه از سر رفع تکلیف باشد، بلکه واقعاً دردی از مخاطبان و علاقه‌مندان جدی سینما درمان کند؟
می‌دانم وسوسه جشنواره‌ای با بخش‌های گسترده و پرتعداد برای برگزارکنندگان وسوسه مقاومت‌ناپذیری است، اما اگر برای یک‌بار به جای کمیت، انرژی خود را صرف کیفیت کنیم، شاید نتایج بهتری بگیریم و در پایان نسبت به قبل راضی‌تر باشیم.
نظر شما