به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، بعد از سه سال توقیف فیلم «خانه پدری» کیانوش عیاری با فیلمش به جشنواره فجر آمد. طی این سه سال، کیانوش عیاری به هر دری زد تا پروانه اکران فیلمش را بگیرد، اما حالا هم از اینکه جمع چند هزار نفره ای فیلم را دیده اند را خوشحال است. هرچند هنوز نمی داند که چرا باید این فیلم توقیف می شد.
در نشست پرسش و پاسخ فیلم «خانه پدری» عیاری به همراه بازیگران و دیگر عوامل فیلمش پشت میز کنفرانس نشستند. مهدی هاشمی، شهاب حسینی، ناصر هاشمی و ... در این نشست حاضر شده بودند تا به پرسش های خبرنگاران پاسخ دهند.
در این نشست، عیاری باز به حرف هایی که به نوعی مانیفست اوست اشاره کرد. این که خود را فیلمساز اجتماعی نمی داند و علاقه ای به جراحی جامعه ندارد. او گفت که پیش از هر چیزی فیلمسازی است که درونیات خود را می سازد و اگر فیلمساز چیزی در چنته داشته باشد، خوش به حال تماشاگر.
او که مورد تمجید بازیگران فیلمسازش قرار گرفته بود به نقل قولی از سقراط استناد کرد تا بگوید: «سقراط به شاگردانش می گفت من چیزی به شما یاد نمی دهم بلکه در نقش یک قابله فقط وضع حمل می کنم.»
همین نقل قول پایه ای شد تا عیاری به بازیگرانش بگوید، شما اگر استعدادی نداشته باشید، من چه می توانم بکنم؟ مگر می شود از کسی که استعداد بازیگری ندارد بازی گرفت؟
«خانه پدری» داستان پدری است در دوره قاجار که بر اساس یک سوءتفاهم دختر خودش را می کشد. او دختر را در زیرزمین خانه اش دفن می کند و این راز نسل به نسل در خانواده می چرخد و روی آدم ها تاثیر می گذارد.
شاید به خاطر همین موضوع فیلم بود که عیاری با واکنش های متفاوتی روبرو شده بود. چنان که خودش گفت: «بعد از نمایش فیلم از پله ها که پایین می آمدم کسی از من سئوالی کرد و من از او خواهش کردم که به جلسه بیاید و اینجا سئوالش را مطرح کند.» ولی وقتی سراغ پرسشگر سئوال را گرفت او ظاهرا در سالن نشست غایب بود. به همین خاطر عیاری خودش پرسش او را روایت کرد: «این دوست از من پرسید واقعا جایی که فضای فیلم در آن شکل می گیرد ایران است یا جای دیگری است که در آن آدم ها فارسی حرف می زنند؟»
عیاری از او پرسیده بود که به نظرتان من در فیلمم دروغگویی کرده ام و آن شخص نیز پاسخ داده بود که بله. همین پرسش و پاسخ باعث شد تا عیاری بگوید: «من در اهواز به دنیا آمده ام و کوره هایی که همیشه در این شهر می سوختند هرگز به من اجازه نداد که ستاره های آسمان شهرم را ببینم. پس چطور می شود درباره آتش فیلمی نسازم؟»
کارگردان «آنسوی آتش» که این روزها مشغول داوری فیلم های حاضر در بخش مسابقه جشنواره سی و دوم است، ادامه داد: «در این پروسه داوری با فیلم هایی روبرو هستم که تابع مد روزند. از موضوع دخترهای فراری بگیر تا موسیقی زیرزمینی. عناصری که اصلا به فیلم ربطی ندارد. گاهی اوقات ما طمع می کنیم و می خواهیم این عناصر مد شده را در فیلم بگنجانیم.»
او گفت: « من در فیلم «خانه پدری» هرگز علاقه نداشتم از یک مسئله مبتلابه جامعه برای خوشامد مخاطب فیلم بسازم. در واقع هرگز این کار را نکرده ام مگر این که دغدغه ام باشد. سال گذشته در شهرک غرب تهران پدری دخترش را کشت. من این موضوع را پیگیری کردم برای این که بفهمم آیا این خانواده از عشایر و قبایل گوشه و کنار ایران هستند و فهمیدم که اصالتا تهرانی اند. دو سال پیش هم یک دادگاه خانوادگی در همین تهران تشکیل شد و پسرعموی دختری مامور قتل او شد.»
عیاری همچنین گفت که این سوژه بعدی فیلم اوست و از فیلمسازان جوان حاضر در نشست خواست که به این سوژه کاری نداشته باشند.
اما یادآوری این اتفاقات، بهانه ای بود برای این که کارگردان «بودن یا نبودن» به منتقدان فیلمش که معتقد بودند که این ماجرا واقعی نیست بگوید: «تا دلتان بخواهد از این اتفاق ها می افتد. این مثال ها را نزدم که برای خودم عذر موجه بیاورم. ممکن است به شدت و حدت اتفاقی که در «خانه پدری» افتاد زیاد در جامعه رخ ندهد اما در سطوح پایین تر تعصباتی را می بینیم که اگر بالیده شوند مشکل ساز هستند.»
او گفت که علاقه ای به سیاه نمایی کردن ندارند و از منتقدان خواست که او را وادار به خودسانسوری نکنند: «در این جامعه که سرشار از تاریکی است باید به این تعصبات دقت کرد. ازا ین حرف من برداشت سیاسی نکنید چون من اصلا آدم سیاسی نیستم.»
و در ادامه یاد زمانی افتاد که «آنسوی آتش» را ساخته بود: «سال 65 وقتی «آنسوی آتش» را ساختم، یک نفر که در تلویزیون کار می کرد پرسیده بود چگونه وقتی اهواز و کلا خوزستان دارد در آتش جنگ می سوزد من چنین فیلمی را ساخته ام؟ »
عیاری تاکید کرد که باید از فرعیات عبور کرد و پرداختن به تعصب از اولویت های جامعه است: «منظور من از تعصب، تعصبی است که به صورت یومیه در زندگی ما جاری است.»
سازنده «تنوره دیو» در پاسخ به پرسش خبرنگاری که از او پرسیده بود مردم با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می کنند واقعا پرداختن به این سوژه چه ارزشی دارد گفت: «من نمی خواستم با این فیلم باری به دوش مخاطب بگذارم ولی مگر همه حرف ها باید از کانال اقتصادی زده شود؟»
خبرنگار از او پرسید که سند و مدرک تان برای وقوع چنین اتفاقی چیست؟ و عیاری هم از او پرسید واقعا باید سند و مدرک نشان دهم: «اگر این فیلم دروغ می گفت، بازتاب های آن نمایانگر این دروغ بود. من اینجا قصد سوءاستفاده از مردم را ندارم و نمی خواهم از حاضران بپرسم به نظرشان من دروغ گفته ام یا نه.»
درباره ایده اولیه ای که باعث شکل گیری این فیلم شده بود هم از عیاری پرسیدند و او گفت: «سال 55 با یک مورد مشابه در اهواز روبرو شدم. نطفه این فیلم همان جا در ذهنم بسته شد و خبرهای مختلف آن را تغییر شکل دادند.»
هنوز وضعیت اکران این فیلم مشخص نیست. فیلم فقط توانسته است پروانه نمایش موقت برای حضور در جشنواره بگیرد و هنوز بر سر موارد حذفی آن که به عقیده عیاری هستی فیلم را زیر سئوال می برد توافقی حاصل نشده است.
او همچنین در پاسخ به خبرنگار خبرآنلاین مبنی بر این که چطور جلوی تبدیل شدن فیلم به یک مرثیه را گرفتید؟ گفت: «کار درستی نیست که بخواهیم تماشاگر را دچار احساسات رقیق کنیم و فشار عاطفی و بار روانی به او وارد کنیم. نیفزودن به بارهای احساسی مخاطب یک وظیفه است نه هنر. این فیلم هم مثل «بودن یا نبودن» این پتانسیل را داشت که با احساسات مخاطب بازی کند. من هنگام ساخت «بودن یا نبودن» مدام از خودم می پرسیدم که چگونه باید زهر این موضوع را بگیرم و «خانه پدری» هم همین ویژگی را داشت. ولی قصد من اذیت و آزار مخاطب نیست هرچند در متن موضوع این آزار نهفته است.»
مهدی هاشمی اما بازیگر فیلم «خانه پدری» طی سخنانی درباره عیاری گفت: «من پیش از این فیلم را روی دی وی دی دیده بودم ولی روی پرده و خصوصا در کنار مردم برایم معنای دیگری داشت. فیلم از یک حادثه مخفی حرف می زند که در طول تاریخ بارها و بارها تکرار شده است و مردم هم معمولا با سکوت خود مهر تایید به این کار می زنند. این نخستین باری است که این موضوع روی پرده سینما می آید. خبر روزنامه نیست که شما در تنهایی و خلوت آن را بخوانید و این سکوت مردم به نظرم اتفاقی از جنس دیگر است.»
هاشمی که پیش از این نیز در سریال «روزگار غریب» و «هزاران چشم» با عیاری همکاری کرده بود ادامه داد: «تا پیش از عیاری من بازیگر حرفه ای بودم ولی بعد از کار کردن با او به مقام نابازیگر رسیدم. شکسپیر یک جمله ای در هملت دارد که می گوید در این نی تو خالی نوازنده هزاران صدا خلق می کند. در کار با عیاری من مانند نی هستم که این دمنده بزرگ تارهای مرا به صدا در می آورد و من احساس می کنم طی این پروسه خودم را بیشتر و بیشتر می شناسم.»
شهاب حسینی درباره کارگردان فیلم «خانه پدری» گفت: « فکر می کنم کار کردن با عیاری غایت خواست هر بازیگری است. او سینماگر تاثیرگذار تمام دوران نوجوانی و جوانی من بود و امیدوارم زندگی این فرصت را دوباره به من بدهد که تجربه بازی در فیلم های او برایم تکرار شود.»
او که از انتقاد بعضی از حاضران نشست مبنی بر غیرواقعی بودن موضوع فیلم ناراحت شده بود خطاب به آنها گفت: «من شاگرد زنده یاد حمید سمندریان هستم و یک جمله ای از او همیشه در ذهنم نقش بسته است. استاد همیشه به ما می گفت ویژگی یک اثر خوب در این است که وقتی تمام شد تازه در ذهن مخاطب شروع شود.اگر در این روزگار فیلمی دیدید که توانستید بعدش به آن فکر کنید حتما فیلم خوبی است و این ویژگی کارگردان هایی مثل کیانوش عیاری و اصغر فرهادی است.
نازنین فراهانی دیگر بازیگر این فیلم هم با گفتن این که هر کس با عیاری کار کند بهترین بازی اش را انجام می دهد گفت که به عیاری نمی شود کلک زد چون او بسیار باهوش است و می فهمد که شما دارید کم کاری می کنید. او نمی گذارد شما بازی کنید، بلکه باید زندگی کنید.
57244
نظر شما