به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در اولین کارگاه یدالله پرمون رییس مرکز میراث ناملموس تهران در نشست نقش رسانه در آگاهی های عمومی در مبراث فرهنگی ناملموس گفت: ثبت جهانی میراث فرهنگی ناملموس مدتی است که به یکی از موضوعات رسانهیی حوزه میراث فرهنگی تبدیل شده، چون گاهی دیده میشود، کشورهایی که زمانی با ایران دارای اشتراکات فرهنگی بودند، تلاش میکنند میراث فرهنگی ناملموس مشترک خود با ایران را به نام خودشان ثبت کنند. از این رو، در ایران این بحث مطرح میشود که چرا در مقابل تلاش کشورهای دیگر برای ثبت میراث ناملموس سکوت کردهایم و اقدام مناسبی انجام نمیدهیم؟
پرمون ادامه داد: همه کشورها دهها سال روی میراث ناملموس کار کردند اما در دهه اخیر این موضوع اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
او درباره پروندههای مشترک بین میراث ناملموس همه کشورها گفت: این پروندهها به صلحهای منطقه کمک زیادی میکند و یونسکو ثبت این پروندهها را در اولویت کار خود قرار داده است. یکی از روشهایی که یونسکو برای ترویج ارزشهای میراث ناملموس به کار گرفته احداث مراکز مقوله ۲ است که در ایران نیز یکی از این مراکز تشکیل شد.
رییس مرکز میراث ناملموس ادامه داد: ثبت در یونسکو فعالیتی است که باید به ترغیب صلح، دوستی و همبستگی بینجامد؛ اما با اوضاع و احوال موجود میتوان گفت که ثبت در یونسکو حداقل در حوزه میراث فرهنگی ناملموس به یک مسابقه تبدیل شده است و احساس میشود که بعضی کشورها با این کار برای خود سهمیه درست میکنند و از طرف دیگر، در جریان این برنامه یکسری مطالبات و بهرهبرداریها توسط برخی کشورها میشود که جزو اهدف یونسکو نیست.
پرمون درباره شرایط ثبت میراث فرهنگی ناملموس و میراث فرهنگی ملموس، توضیح داد: موضوع ثبت این دو با یکدیگر تفاوت ماهوی دارد؛ یکی از این تفاوتها این است که در موضوع ثبت میراث فرهنگی ناملموس، برخلاف میراث فرهنگی ملموس، وقتی اثری ثبت میشود، با ثبت آن اثر نمیتوان کشور دیگری را از ثبت همان اثر منع کرد، چون میراث فرهنگی ناملموس، برخلاف میراث فرهنگی ملموس، مقولهای در حرکت و پویا است که همراه با حرکت اقوام حرکت میکند.
او با بیان اینکه این میراث مرز ندارد و حالت موجی را دارد که حول یک نقطه کانونی شکل میگیرد گفت: طیبعت این حرکت موجی آن است که هرچه از این نقطه کانونی دور میشویم، آن عنصر میراثی، متفاوتتر و معمولا کمفروغتر ظاهر میشود؛ اما در موضوع ثبت جهانی، تمام این تجلیات، اهمیت دارند و نمیتوان با نگرشی رقابتی میان آنها فرق گذاشت و یکی را بر دیگری ترجیح داد.
رییس مرکز میراث ناملموس درباره ویژگی دیگر ثبت میراث فرهنگی ناملموس، گفت: برای ثبت میراث ناملموس به هیچوجه بر مقولاتی مانند قدمت، اصالت و کمال نمیتوان تکیه کرد و گفت که با وجود داشتن این ویژگیها در حوزهی میراث ناملموس یک کشور، دیگر کشورها حق ثبت آن اثر را ندارد. اصولا این موارد در بحثی به نام «رقابت» مطرح میشوند و رقابت در حوزهی میراث فرهنگی ناملموس مردود است. منظور از رقابت این است که مثلا بگوییم «تار ایران» از «تار جمهوری آذربایجان» قدمت بیشتری دارد، در نتیجه، این تار را فقط ایران میتواند ثبت کند و جمهوری آذربایجان حق ثبت آن را ندارد، چون مثلا جمهوری آذربایجان همین اواخر به یک کشور مستقل تبدیل شده است.
او تاکسد کرد: در ثبت میراث فرهنگی ناملموس فقط کافی است در پرونده ثبتی اثبات شود که مقوله فرهنگی ارائهشده به یونسکو، چند نسل بهشکل پویا در اجتماع مورد بحث حضور داشته و کماکان بهعنوان یک میراث زنده کارکرد دارد، همین برای ثبت اثر کافی است.
پرمون ادامه داد: یونسکو در حوزه میراث فرهنگی ناملموس، کشورها را ترغیب میکند که برای ثبت مشترک آثار خود اقدام کنند. برای این کار نیز دو راه وجود دارد؛ یکی اینکه کشوری که شروع به ثبت اثری کرده است، فراخوان دهد تا کشورهای دیگرهم به او بپیوندند و یا بعد از اینکه اثری ثبت شد، کشورهای دیگر به آن ملحق شوند. حال اگر یکی از این دو راه محقق نشود، هر کشوری میتواند اثر خود را که با کشورهای دیگر مشترک است، بهطور جداگانه ثبت کند.
او اظهار کرد: فعلا هر سال یک سهم برای ثبت در فهرستهای میراث ناملموس داریم؛ ولی راههایی هم وجود دارد، برای آنکه یونسکو و دیگران را مطلع کنیم که پروندههای دیگری هم داریم که علاقهمندیم آنها را ثبت کنیم. یونسکو در حوزه میراث فرهنگی ملموس، فهرستی به نام «فهرست موقت» دارد و ماجرای این فهرست به این صورت است که ابتدا یک اثر در فهرست موقت ثبت میشود و سپس از فهرست موقت برای ثبت نهایی انتخاب میشود.
ثبت برای حفظ
همچنین در این نشست استر کیش لاروش مدیر و نماینده دفتر منطقه ای یونسکو در تهران با اشاره روز جهانی تنوع فرهنگی برای گفتگو و توسعه و همزمانی آن با برگزاری این کارگاه گفت: امروز برای آغاز کارگاه آموزشی شما در مورد اجرای کنوانسیون 2003 چه روز مناسبی است. تنوع فرهنگی میراث مشترک ما و منبع مهم هویت و توانمندی و شتاب دهنده ای برای نوآوری و توسعه پایدار است.همچنین دعوتی به گفتگو و همکاری بین ملت هاست و مارا قادر به گشودن افق دیدگاه های خود به دیگران و ایجاد راه های جدید اندیشیدن می کند.
او ادامه داد: دولت های عضو یونسکو در سال 2001 به اتفاق آراء" اعلامیه جهانی تنوع فرهنگی" را تصویب کردند.این اعلامیه حفاظت از تنوع زیستی به مثابه یک الزام اخلاقی و جدایی ناپذیر از احترام و کرامت انسانی و به عنوان ظرفیتی برای بیان، خلاقیت ونوآوری ترغیب می کند.
او گفت: اعلامیه جهانی تنوع فرهنگی همچنین بر اهمیت هویت فرهنگی شامل میراث فرهنگی، احترام به حقوق فرهنگی از جمله حق مردم در اجرای مراسم فرهنگی خود ونیز برآزادی بیان و خلاقیت وحفظ زبان ها تاکید داشته و بسیاری از حقوق انسانی در این کنوانسیون های فرهنگی یونسکو لحاظ شده است.
نماینده دفتر منطقه ای یونسکو در تهران در ادامه سخنانش به تخریب آثار فرهنگی تاریخی اشاره کرد گفت: در روزگاری که شاهد تخریب بی امان اماکن میراث فرهنگی ارزشمند و بی نظیر در منطقه در اثر تلاشی عامدانه برای نابودی تاریخ و عظمت روح انسانی هستیم، معتقدم که حفظ و ترویج میراث زنده به عنوان منبع هویت ما اهمیتی روز افزون دارد، ما باید با کسانی که در صدد تخطئه گوناگونی فرهنگی و نفی تکثر آرا و نظرات و عقاید هستند با دفاع از آزادی از طریق غنای فرهنگ ها و بیان خلاق خود مقابله کنیم.
او ادامه داد: ما در یونسکو بر این باوریم که همکاری دولت ها و ملت ها با یکدیگر در ثبت مشترک آثار میراث فرهنگی در راستای روحیه گفتگو، درک متقابل و همکاری، با اهداف و ماموریت یونسکو که همانا ایجاد صلح و درک متقابل میان ملت ها و کشورهاست همخوانی دارد.
او گفت: امیدوارم این کارگاه آموزشی برای همگی شما پرباروموفق بوده وهمچنین برای شما در تلاش های ارزشمندتان در اجرای کنوانسیون 2003 آرزوی موفقیت دارم.
47232
نظر شما