علی اصغر صفری سال1358 در شهر قزوین متولد شد. او در سال1377 وارد دانشگاه شد و از همان ابتدای تحصیل دانشگاهی تمایل زیادی به استقلال مالی داشت و همین امر موجب شد تا حین تحصیل در دانشگاه تدریس آموزشگاهی و اشتغال در واحدهای صنعتی را شروع کند.

مقدمات فعالیت های صنعتی صفری از کارخانه شیشه آبگینه و کارخانه ایران دوچرخ قزوین بود. او در سال1382 در آزمون کارشناسی ارشد در دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان که در رشته شیمی یکی از دانشگاه  های مطرح کشور است، پذیرفته شد. در این دوره فعالیت تحقیقاتی خود را زیر نظر پروفسور بابک کریمی و دکتر سعید عمادی به انجام رساند و با توجه به این¬که یکی از شرایط تحصیل در این دانشگاه عدم اشتغال در خارج از دانشگاه بود، اما به دلیل اصرار به کار و تلاش فعالیت صفری علاوه بر تحصیل، محدود به کار در دانشگاه و تدریس محدود در برخی موسسات خصوصی شد. این پژوهشگر در سال1384 با نمره3/19 از پایان نامه خود دفاع کرد و نتیجه فعالیت در این دوره چاپ2 مقاله علمیISI و چند مقاله بین المللی و داخلی بود. انتخاب او به عنوان پژوهشگر برتر استان زنجان بهانه ای برای گفتگو با همشهری بود:
چرا رشته شیمی را برای تحصیل انتخاب کردید؟
بنده از دوران دبیرستان علاقه بسیاری به درس شیمی داشتم و آن را نسبت به علومی مثل ریاضی و فیزیک ملموس¬تر می دیدم، این رشته را برای ادامه تحصیل انتخاب کردم. همچنین شاهد حضور محققان و مهندسان شیمی و نقش موثر آن¬ها در صنایع مختلف استان بودم و تصمیم گرفتم که در این زمینه ادامه تحصیل بدهم. در دوران تحصیلی نیز پدر و مادرم و برخی دوستان و اساتید نیز در ادامه تحصیل بنده نقش داشتند.
در دوره دکترا در چه زمینه¬ای کار کردید؟
در سال1385 در آزمون ورودی دکتری چند دانشگاه مطرح کشور پذیرفته شدم و به واسطه آشنایی با دانشگاه و اساتید و همچنین امکانات بسیار قوی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه، مجددا این دانشگاه را برای ادامه تحصیل انتخاب کردم. فعالیت دوره دکتری را زیر نظر دکتر فواد کاظمی و پروفسور هورست کیش از دانشگاه نورنبرگ آلمان به انجام رساندم. زمینه فعالیت بنده در دوره دکتری در خصوص تولید نورکاتالیزورهای معدنی از جمله کادمیم سولفید، تیتانیم دی اکسید، روی اکسید و استفاده از آن¬ها در واکنش¬های شیمیایی مختلف که مشابه آن نیز در کشور به انجام نرسیده بود.
در سال 1389 که هنوز 2 سال از تحصیلم باقی مانده بود ازدواج نمودم. ورود همسرم به زندگیم قوت قلب و کمک بزرگی در راستای تحقیقاتم بود؛ ولی از سویی دیگر مسئولیت های خانواده در کنار تحقیق تلاش بیشتری را می¬طلبید. بالاخره با تمام مسائل و مشکلات در سال 1391 از پایان نامه دکتری خود با نمره 9/19 دفاع کردم که حاصل فعالیت این دوره، ثبت یک عنوان اختراع با تائید سازمان پژوهش های علمی و صنعتی و برگزیده شدن در جشنواره کشوری اختراعات و همچنین کسب مقام دوم اختراعات و ابتکارات کشور بود. چاپ چند مقاله در همایش های بین المللی و ملی و ارائه یک عنوان مقاله ISI از دیگر دستاورد¬های دیگر این دوره بود.
بعد از طی دوره دکترا در چه زمینه هایی مشغول به کار شدید؟
در طول دوره تحصیلی و کاری در دانشگاه های دولتی و آزاد استان زنجان به مدت 11 ترم تحصیلی دروس تخصصی شیمی را تدریس کردم. بعد از دوره تحصیلی دکتری دوره تخصصی پسا دکتری را زیر نظر پروفسور بابک کریمی آغاز نمودم و همزمان با آن در شرکت مهندسی تحقیقاتی فلزات غیر آهنی (جزء هولدینگ توسعه معادن روی ایران) مشغول به فعالیت شدم. در این مجموعه به عنوان مدیر آزمایشگاه، مدیر پروژه و در سال آخر حضور نیز به عنوان قائم مقام مدیر عامل فعالیت می کردم. در مرداد ماه سال94 به عنوان مدیر بهبود و تضمین کیفی و آزمایشگاه، وارد شرکت ملی سرب و روی ایران شدم و هم اکنون نیز در این مجموعه مشغول به فعالیت هستم.
فعالیت در حوزه صنعت سرب و روی استان چه دستاوردی برای شما داشته است؟
حضور در شرکت های هولدینگ توسعه معادن روی ایران این فرصت را در اختیار بنده قرار داد تا با چالش ها و فرصت های مختلف موجود در صنعت سرب و روی آشنا شوم. ثبت اختراعات صنعتی و برگزیده شدن به عنوان نفر اول جشنواره نوآوری و شکوفایی و همچنین تولید محصول برتر کشور در سال 93 به همراه دیگر همکاران از دستاوردهای بنده در این دوران است و اکنون نیز تمام تلاش خود را برای بکه ارگیری دانش روز دنیا در حوزه کاری خود انجام می دهم.
درباره انتخاب به عنوان پژوهشگر برتر دانشجویی توضیح دهید؟
همه ساله در هفته پژوهش از سوی یک ستاد اجرایی، پژوهشگران برتر هر استان شناسایی و معرفی می شوند. از سویی با توجه به ماهیت پژوهشی بودن فعالیت های اعضاء هیات علمی دانشگاه ها، معمولا این افراد از هیات علمی دانشگاه ها برگزیده می شوند؛ اما جهاد  دانشگاهی با همکاری ستاد استانی هفته پژوهش و دانشگاه های استان برای اولین دوره در سال1394، این بار میدان را برای جوان تر ها و دانشجویان نیز باز کرده و از میان افرادی که تا 2سال منتهی به 16 آذر ماه سال 93 در یکی از دوره های ارشد، دکتری و یا پسادکتری مشغول به فعالیت بوده اند، پژوهشگر برتر انتخاب و معرفی می کند. افراد برای کسب این عنوان باید در یکی از دانشگاه های استان زنجان مشغول به تحصیل بوده یا بومی زنجان باشند که در دانشگاهی خارج از استان زنجان مشغول به تحصیل هستند. در این بین در رده دکتری و پسا دکتری 3 نفر با رتبه اول تا سوم و در رده کارشناسی ارشد نیز 3 نفر با رتبه های اول تا سوم انتخاب می شوند.
فعالیت شما در چه زمینه ای باعث کسب این عنوان علمی شد؟
در این انتخاب ملاک های16 گانه  مد نظر بوده که به نظرم به صورت منطقی می تواند کل فعالیت های پژوهشی افراد را در برگرفته و محک بزند. بنده در 15 مورد از 16 مورد خواسته شده، دارای امتیاز بوده ام. بنا به صحبت های دبیر برگزاری همایش در این دوره 136 درخواست ارسال شده بود که یک تیم متخصص ملاک های مربوطه را مورد ارزیابی اولیه قرار داده و سپس 4 نفر از اساتید و اعضاء هیات علمی دانشگاه های استان کار داوری پرونده های ارسالی را به عهده داشتند.
مواردی از این ملاک ها را برای خوانندگان نشریه بیان کنید.
از جمله ملاک های تشخیص و معرفی پژوهشگران، طرح هاي پژوهشي مصوب و در حال اجرا، طرح¬های پژوهشی اتمام یافته (دارای حسن انجام کار از کارفرما)، طرح های کاربردی و یا طرح هایی که به مرحله¬ی تولید رسیده¬اند. البته اختراع، ابتکار، نوآوری، طراحی نرم افزار، ثبت ژن، اثر بدیع و ارزنده ی هنری (مورد تأیید مراجع علمی معتبر)، پايان¬نامه¬هاي مصوب اخذ شده با دانشجويان دیگر به  عنوان مشاور، پژوهش هايي كه به عنوان رفرنس در كتب مرجع ذكر شده اند. مقالات چاپ شده در مجلات معتبر،مقالات ارائه شده در همايش هاي علمي معتبر داخلي و بين‌المللي، مقام هاي كسب شده در جشنواره¬های علمی معتبر ملی رازی و خوارزمی و ساير جشنواره هاي بین المللی، فروش دانش فنی،انتشار كتب پژوهشي، تشكيل شركت دانش‌بنيان بخشی از این موارد است.
به نظر شما در سطح کشور و استان زنجان چه میزان مراکز آموزش عالی به موضوع تحقیق و پژوهش اهمیت می دهند و مشکلات موجود در مسیر پژوهش چیست؟
از بدو تاسیس دانشگاه در ایران که به سال1313 مربوط می شود، به مدت تقریبی20 سال فعالیت پژوهشی چشمگیر در دانشگاه های کشور پا نگرفته بود و با تاسیس دانشگاه های دیگر نیز، این مراکز بیشتر به عنوان مراکز آموزشی فعالیت می¬کردند و تا قبل از انقلاب فرهنگی ایران، مقالات چاپ شده از سوی محققان ایرانی بسیار کم تعداد بوده است. پس از این دوران و بخصوص در دهه گذشته و با رشد کمی دانشگاه ها، فعالیت های پژوهشی نیز توسعه یافته است. بنیادها و مراکز مختلف حامی پژوهش نیز در کشور افزایش یافته اند. برای مثال تاسیس ستاد نانو فناوری ایران و تشویق محققان برای پژوهش در حوزه نانو باعث افزایش مقالات و پژوهش ها در سال های اخیر شده است. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و به صورت ویژه سازمان حمایت از پژوهشگران و فناوران و بنیاد ملی نخبگان از دیگر حامیان طرح های پژوهشی کشور هستند.
شما حمایت از طرح های پژوهشی را در کشور چطور می بینید؟
با وجود حامیان مالی طرح های پژوهشی در کشور، به دلیل تعداد زیاد پژوهشگران و طرح¬های تحقیقاتی میزان حمایت مالی از این پروژه¬ بعضا کافی نیست.
حمایت بیشتر مالی وزارت علوم از دانشگاه ها در راستای تعالی بیشتر وضعیت پژوهش با توجه به تعدد مراکز دانشگاهی کشور و محققان، با شرایط فعلی امری سخت و یا زمان بر به نظر می آید. بنابراین با توجه به واقعیت¬های وضعیت کنونی می تواند گفت که اکنون دانشگاه ها به تنهایی نمی توانند، منشاء تحولات پژوهشی صنعتی خاص و شگرف کشور باشند!. بنابر این تامین هزینه طرح های پژوهشی دانشگاهی با یک تعامل برد-برد از طریق ارتباط صنعت و دانشگاه منطقی ترین مسیر تعالی دوطرفه است.
با این شرایط اوضاع پژوهش را در استان زنجان چطور می بینید؟
استان زنجان یکی از معدود استان¬های کشور است که دارای3 دانشگاه سراسری زنجان، تحصیلات تکمیلی علوم پایه و علوم پزشکی است. دانشگاه¬های آزاد، پیام نور و مراکز علمی کاربردی و غیر انتفاعی نیز در کنار این دانشگاه ها مشغول به فعالیت می باشند. بنابراین پتانسیل بسیار مناسب برای پیشرفت از مسیر پژوهش در این استان وجود دارد. از بین دانشگاه¬های استان، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه یکی از دانشگاه¬های درجه یک در کشور است که غنیمتی برای استان است و به دلیل این که در چند ساله گذشته نسبت مقاله به تعداد اساتید در آن نسبت به دیگر دانشگاه های کشور بالاتر است، طراز علمی استان را نیز به نسبت افزایش داده است. از سویی دیگر تا جایی که اطلاع دارم در دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی و در دانشگاه زنجان نیز فعالیت های علمی موثری انجام می گیرد. سایر دانشگاه های استان نیز به نوبه خود نقشی را در پیشبرد اهداف پژوهشی ایفاء می کنند.
در چند سال گذشته افزایش علاقمندان به تحصیل در مراکز دانشگاهی چه تاثیری در بازار پژوهش داشته است؟
متاسفانه با افزایش نسبی جمعیت دانشجویان و محدود شدن بودن بازار کار بعد از فارغ التحصیلی، شاهد بی¬انگیزگی در بین دانشجویان شده ایم که یکی از نمود¬های آن را می توانیم در فروش پایان نامه های تحصیلی شاهد باشیم. نبود انگیزه لازم نتایج نامناسبی را برای پژوهش در پی خواهد داشت. این امر موجب شده تا در برخی مواقع شاهد استخراج مقالات ضعیف می باشیم که نتایج آن مفید فایده نیست. برای به انجام رساندن برخی از طرح ها ممکن است، مبالغی ارز به واسطه خرید مواد آزمایشگاهی از کشور خارج شده باشد و از سویی دیگر محیط زیست نیز با دور ریزهای این مواد آلوده شده باشد و نتایج آن اطلاعاتی باشد که به دلیل انجام ضعیف کار برای سال ها کاربرد نداشته باشد.
شما نقش مراکز علمی را برای پرداختن به امر پژوهش چه می دانید؟
یکی از راهکارهای برخی از دانشگاه ها برای تمرکز بیشتر دانشجویان در طرح های تحقیقاتی، اجرای قانون منع اشتغال در حین تحصیل است. این راهکار با توجه به بسترهای موجود و یا بهتر است، بگویم با عدم وجود بستر مناسب در کشور به اعتقاد شخصی بنده طرح مناسبی نیست. دانشجوی ارشد و دکتری که توان مالی اداره زندگی خود را نداشته باشد، نمی¬تواند به طور مناسب بر روی طرح تحقیقاتی خود تمرکز داشته باشد. تا جایی که بنده اطلاع دارم در این راستا وزارت بهداشت دانشجویان خود را بورس تحصیلی می کند که تا حدی مشکلاتشان مرتفع می¬شود؛ ولی متاسفانه در وزارت علوم به صورت عام راهکاری برای این موضوع پیش بینی نشده است. برخی مواقع به دلیل برگزاری کلاس¬های آموزشی دانشگاهی توسط اساتید و همچنین ورود به عرصه های فعالیت های اجرایی دانشگاه توسط برخی از آنها، بعضا شاهد عدم اختصاص زمان کافی برای طرح¬های پژوهشی هستیم که در برخی موارد نیز گریز ناپذیر است. حال جذب فارغ التحصیلان به عنوان عضو هیات علمی پژوهشی و فعالیت تخصصی آنها در حوزه پژوهش می تواند، راه گشای برخی مشکلات در این حوزه باشد. کما این که این افراد فارغ از مشکلات تدریس می تواند، زمان خود را صرف پروژه های تحقیقاتی و صرف آموزشِ تحقیق به دانشجویان مقاطع ارشد و دکتری کند. از سوی دیگر زمان کافی برای آشنایی با مشکلات موجود و ارتباطات بین (موضوعات) صنعت و دانشگاه را خواهد داشت. یکی از درخواست های دانشگاه از این اعضاء می تواند، انجام قراردادهای صنعتی به جای ارائه کلاس تدریس باشد. به اعتقاد بنده فائق آمدن بر مشکلات پژوهش یک عزم جمعی نیاز دارد که در راس آن ها تصمیم گیرندگان اصلی خانه ملت و وزارت علوم، بهداشت و فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار داشته باشند.
راهکار شما برای توسعه و ترویج پژوهش در مراکز علمی چیست؟
قبل از هر چیز یافتن موضوع مناسب پژوهش که مورد نیاز کشور باشد، از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. به اعتقاد بنده موضوعات انتخابی پژوهشی در درجه اول باید به ترتیب پاسخگوی نیازهای منطقه، استان و کشور باشند. برای مثال با توجه به گستره وسیع گیاهان دارویی منطقه کهکیلویه و بویر احمد، فعالیت در زمینه تولید داروهای گیاهی باید در صدر توجه محققان این منطقه از کشور باشد. کما این ¬که خروجی این تحقیقات می تواند در رفع مشکلات این منطقه از جمله بیکاری نقش ایفا کند.پس از انتخاب موضوع مناسب تحقیق بسترسازی مناسب برای به ثمر نشستن آن طرح¬ها از شاخصه¬های مهم است. زمینه هایی از جمله نیروی انسانی توانمند و همچنین ایجاد تجهیزات کاری و فراهم کردن جنبه¬های مالی پروژه باید مد نظر قرار داده شود. این بسترها در هر موقعیت مکانی محیا نمی باشند و ممکن است محقق برای ایجاد این شرایط سال ها وقت صرف کند. کما اینکه در محل هایی که این زمینه ها در آنجا محیاست، افرادی در ابتدای امر با تلاش و پشتکار بسیار آن زمینه ها را ایجاد کرده اند. بنابراین با تجمیع یک جای تمامی این عوامل می¬توان انتظار داشت که طرح¬های پژوهشی بتوانند نتایج مفیدی را برای کشور و همچنین خدمت به بشریت داشته باشند.
به عنوان یک دانشگاهی، برای ارتباط تنگاتنگ صنعت و دانشگاه چه راهکارهایی را پیشنهاد می کنید؟
بنده خودم را صرفا به عنوان یک دانشگاهی نمی بینم. بنده بعد از مرحله دکتری وارد صنعت شده ام و ارتباط نزدیک خود را نیز با دانشگاه حفظ کرده ام. در رابطه ارتباط صنعت با دانشگاه در سال های اخیر صحبت های بسیاری به میان آمده است. صنعتگران از منظر خود به این موضوع نگاه می کنند و دانشگاهیان نیز نگرش خود را نسبت به این موضوع دارند. صنعتگران به صورت شبانه¬روزی با مشکلات خود مواجه هستند و بعضا راه¬کارهای مناسبی را نیز برای حل مشکلات شناسایی کده اند. بعضی از صنایع از افراد متخصص و با درجه علمی بالا در واحد¬های فنی، تولید، کیفی و همچنین تحقیق و توسعه استفاده می کنند که به صورت اختصاصی در صنعت مربوطه فعالیت می کنند. در بین آن ها افراد زبده ای را می توان یافت که همانند یک محقق به دنبال حل مشکل ایجاد شده رفته و مشکل مجموعه خود را مرتفع کرده اند. حال تصور کنید، فردی دانشگاهی که با اصول تئوری موجود در صنعت آشنایی داشته و به یکباره وارد صنعت شده و با حجم بزرگ و سیستم های عظیم صنعتی و اصول حاکم بر صنعت مواجه شود. تجربه نشان داده است، سیستم صنعتی این افراد را نمی پذیرد. به اعتقاد بنده افراد تحصیل کرده و متخصصان دانشگاهی برای آشنایی با صنعت و چالش های آن باید برای مدتی در آن ساختار صنعتی قرار گیرند و با مشکلات و موانع صنعتی آشنا شوند و سپس راهکارهایشان را با داشتن دید صنعتی در صنعت مربوطه پیاده کنند. راهکار دوره پسا دکتری صنعتی یکی از راهکارهایی است که در سال1393 بنا نهاده شد و مشترکا بین وزارت علوم و صنعت، معدن و تجارت در حال انجام است. اما اکنون تا جایی که اطلاع دارم تعداد انگشت شماری محقق پسا دکتری صنعتی در صنایع پذیرفته شده¬اند. موانع بر سر راه صنایع ما بسیار زیاد است و حتی اگر راهکارهایی برای رفع آن ایجاد شود، موانع بسیاری در عملیاتی کردن آن ها وجود دارد که برخی از این موانع علمی و فنی بوده و برخی دیگر از جنس دیگر می¬باشند. بنابراین رفع موانع صنعتی که با تعامل صنعت و دانشگاه همراه باشد به مراتب مشکل تر از انجام پروژه های دانشگاهی است. از سویی دیگر بر اساس قوانین وزارت¬خانه هر عضو هیات علمی جهت ارتقاء رتبه علمی خود، در مدت زمان مشخص باید تعداد مشخصی مقاله علمی به چاپ برساند. حال اینکه انجام پروژه های رفع موانع صنعتی که نتیجه آن به صورت مقاله استخراج نمی شود، ممکن است سختی زیاد را به همراه داشته و به دلیل زمانبر بودن ممکن است مانع کسب امتیازات لازم جهت ارتقاء این افراد باشد. همین مورد در برخی موارد انگیزه¬ ورود به فضای صنعتی را کاهش می دهد. البته مشکلات ارتباط بین صنعت و دانشگاه به همین¬جا ختم نمی¬شود و این قصه سر دراز دارد. در این راستا نیز وضع قوانین و آئین نامه های بین دستگاه های اجرایی جهت تسهیل در ورود و همکاری دانشگاهیان در پروژه های رفع موانع صنعتی می تواند راهگشای برخی از مشکلات موجود باشد.
ارتباط این دو مقوله را با هم در استان زنجان به خصوص علوم پایه چطور می بینید؟
بنده به لحاظ اینکه مستقیما با صنعت اصلی استان یعنی صنعت سرب و روی در ارتباط هستم به کرات شاهد بازدید دانشگاهیان از این صنایع بوده ام. در ابتدای ورود علاقمندی دو طرفه ای برای همکاری مشترک وجود دارد و صحبت های اولیه نیز در همان بازدید رد و بدل می شود؛ اما باز هریک به جایگاه اول خود باز می گردند و مشغول فعالیت¬های قبلی خود می شوند. پیش بینی هم می شود که این بازدیدها به نقطه مشترکی برسد؛ ولی به هر حال دریچه امیدی برای ایجاد یک نقطه مشترک بین صنعتگران و دانشگاهیان است. البته نباید چشم ها را بر روی برخی از پروژه های انجام شده موفق صنعتی دانشگاهیان بست و به استناد صحبت¬های بسیاری از افراد مطلع این فعالیت ها در مقایسه با کشور های صنعتی به مراتب کمتر است. برای نمونه ساختار اصلی دانشگاه تحصیلات تکمیلی زنجان بر اساس علوم پایه شکل گرفته است. بنابراین انتظار می¬رود که بیشتر در حوزه علوم پایه و تئوری فعالیت کند؛ ولی فعالیت های بسیار قوی کاربردی نیز در گروه های مختلف از جمله شیمی، فیزیک، علوم زیستی، کامپیوتر و حتی ریاضیات انجام گرفته که نتایج آن در حوزه صنعت کاربردهای موثری دارد. از سویی دیگر با توجه به وجود پارک علم و فناوری در این دانشگاه، برخی از فارغ التحصیلان این دانشگاه ایدههای کاربردی خود را در قالب شرکت های دانش بنیان تجاری سازی نموده اند.

 

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 492970

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
5 + 4 =