روز جهانی زن، روزی است که در تمام جهان به افتخار زنان سخت کوش دنیا، پاس داشته می شود. این روز یادآور تلاش و مشقت زنان در راه رسیدن به دست آوردهایشان ورای تقسیم بندی های متعارف، نظیرقومیت، ملیت، زبان، فرهنگ، اقتصاد و سیاست است.
در سال هزار و نهصد و هفتاد پنج، (سالی که به عنوان سال جهانی زن نام گرفته بود) ایالات متحده روز هشتم مارس را روز زن نام نهاد.
در هشتم مارس هزار هشتصد و پنجاه و هفت کارگران کارخانه های تولیدی لباس در نیویورک، دست به تظاهرات زدند. اعتراضی که برای بهبود وضعیت و شرایط کار به وقوع پیوست. در راس خواسته های ایشان؛ تقلیل ساعت کار و تساوی حقوق زنان با مردان بود که تجمع این عده با دخالت پلیس در هم شکست.
پنجاه و یک سال بعد در هشتم مارس 1908، عده ای از زنان کارگر در صنعت سوزن سازی به تجمع پرداختند و برای گرامی داشت صفوف معترضان مارس 1857 در نیویورک، دوباره دست به اعتراض زدند. آنان علاوه بر خواسته های پیشین، خواستار حق رای و محو بهره کشی از زنان و بیگاری از کودکان در کارخانه‌ها و تولیدی‌ها شدند.
در دومین کنگره بین المللی حزب سوسیالیت که درسال 1910 برگزار شد، سوسیالیست آلمانی (کلارا زتکین) پیشنهاد برگزیدن هشت مارس به عنوان روز جهانی زن را مطرح کرد تا برای همیشه یاد و خاطره زنان معترض در مارس 1857 زنده بماند.
زتکین (آغازگر انقلابی تئوریک در مخالفت با آرای لنین در مورد حقوق زنان) توانست تاثیر قابل توجهی بر رفتار و تصمیم گیری‌های دولتمردان اروپایی زمان خویش بگذارد.
جالب اینکه اولین اعتصاب زنان برای تحقق و دست یابی به حقوقشان سی و هفت سال قبل از هشت مارس و در سال 1820 اتفاق افتاد. این اعتصاب در نیو انگلند و توسط عده ای از زنان خیاط برگزار شد. هدف این افراد؛ تقاضای بهبود شرایط کار، حقوق کافی، کاهش ساعات کار و... بود. تفکر پیرامون این موضوع که چگونه خواهران ما در یک قرن و نیم قبل به این احساس رسیده اند که شرایط مناسب برای ادامه زندگی ندارند و برای تحقق اهدافشان از هیچ کوششی فروگذار نکردند، خالی از لطف نخواهد بود.
در سال 1909 اولین روز ملی زن در آمریکا برگزار شد. حزب سوسیالیست آمریکا این روز را به بزرگ داشت اعتصاب کنندگان نیویورک در سال 1857و در مخالفت با شرایط سخت کار، اعلام کرد.
درسال 1910، گردهمایی بین المللی سوسیالیست در کپنهاگ روز زن را به گرامی‌داشت جنبش حقوق زنان و حمایت از جهانی شدن حق رای برای زنان بنا نهاد. این پیشنهاد توسط بیش از صد زن از هفده کشور مختلف و با اتفاق آرا مورد استقبال واقع شد. در پایان این نشست سه نماینده از بین شرکت کنندگان انتخاب شدند.
در سال 1911 و در نتیجه ی نشست کپنهاگ برای اولین بار در کشور‌هایی چون اتریش، دانمارک، آلمان و سویس، نوزدهم مارس روز زن قرار گرفت. زمانی که میلیون‌ها زن و مرد در این گردهمایی ها و تجمع ها شرکت کردند. آن‌ها به دست آوردن حق رای، شرکت در موقعیت ها و جایگاه‌های اجتماعی و همچنین دستیابی به حقوق کارگری و آموزش مهارت‌های فنی و تکنیکی و پایان بخشیدن به تبعیض را در محیط کار خواستار شدند.
در میان سال های 1913 تا 1914 روز جهانی زن مکانیزمی شد برای مخالفت با جنگ جهانی اول و به عنوان قسمتی از جنبش صلح جویانه قرار گرفت. زنان روسی اولین روز جهانی زن را در آخرین یکشنبه فوریه برپا کردند. در جاهای دیگر اروپا، در سال بعد در حوالی هشت مارس زنان گرد هم آیی هایی برای مخالفت با جنگ و تاکید بر همبستگی با دیگر فعالان اجتماعی برگزار کردند.
در سال 1917، بر خلاف آنچه در کنه جنگ بود زنان در روسیه آخرین یکشنبه فوریه را که مصادف با هشت مارس در تقویم گریگوری بود، برای مخالفت و اعتصاب با شعار ( نان، صلح) انتخاب کردند. چهار روز بعد سزار استعفا داد و دولت موقت حق رای زنان را به رسمیت شناخت.
در همان سال های اولیه، روز جهانی زن در ابعاد جهانی و تازه ای برای زنان کشور‌های پیشرفته و در حال توسعه هم مورد توجه قرار گرفت.
به طور فزاینده روز جهانی زن بازتاب پیشرفت‌های به دست آمده برای تغییر و بزرگ داشت فعالیت‌های انجام شده در این راستا و مضاعف کردن عزم و اراده زنان بود؛ زنان معمولی‌ای که نقش فوق‌العاده‌ای در تاریخ کشورها و جوامعشان بازی کردند.
سازمان ملل و تساوی جنسیتی:
برنامه و چارت سازمان ملل در سال 1945 به تصویب رسید و این اولین موافقت جهانی برای تایید اختصاصی تساوی حق زن و مرد بود. از آن پس سازمان ملل هم شرایطی به وجود آورد که کمک به پیشرفت موقعیت زنان در سرتاسر جهان به وجود آورد.
بعد از سال‌ها سازمان ملل و آژانس‌های تخصصی اش به مشارکت زنان در عرصه اجتماعی، شرایط برابر با مردان، صلح، امنیت و... جایگاهی بهتر بخشید.
منبع: سایت یونیسف / ترجمه و تنظیم: طه ولی‌زاده
نظر شما