شايد در تاريخ كاخ اليزه امضاي اين حجم قراردادهاي اقتصادي، سياسي، فرهنگي و... كمي دور از انتظار بود اما گويا قرار است اين روز در تاريخ كاخ اليزه به عنوان روز خاص ايران - فرانسه ثبت شود.
سفر دو‌روزه حسن روحاني به فرانسه در ادامه سفر به ايتاليا قراردادهايي را قطعي كرد كه مي‌تواند ايران را به تحقق چشم‌انداز‌هاي اقتصادي‌اش در آينده اميدوار‌تر از پيش كند. اين اسناد كه در عمل افق و نقشه راه همكاري‌هاي همه‌جانبه و مشترك دو كشور را ترسيم مي‌كند، قراردادهايي در يك عصر زمستاني در كاخ اليزه، با حضور دكتر حسن روحاني و فرانسوا اولاند امضا شد.
همچنين سند نقشه راه تقويت روابط دوجانبه ايران و فرانسه، يادداشت تفاهم همكاري‌هاي مالي ميان دو كشور، يادداشت تفاهم همكاري در زمينه ارتباطات، يادداشت تفاهم همكاري در زمينه محيط زيست و آب و هوا، يادداشت تفاهم همكاري در زمينه گردشگري، سند همكاري در زمينه بهداشت و دارو، يادداشت تفاهم همكاري در زمينه تحقيقات كشاورزي، سند همكاري در زمينه آموزش عالي و تحقيقات، يادداشت تفاهم همكاري در بخش حمل و‌نقل، يادداشت تفاهم همكاري و پژوهش ميان سازمان ميراث فرهنگي صنايع دستي و گردشگري ايران، موزه لوور و... بخشي از تفاهمنامه‌ها و قراردادهايي بودند كه با حضور مسوولان مربوطه در حضور دو رييس‌جمهور امضا‌شدند. اما بي‌شك مهم‌ترين قراردادهاي امضا شده را بايد در بخش‌هاي هوايي، نفتي و خودرويي جست‌وجو كرد.
١١٨ ايرباس در راه ايران
يكي از مهم‌ترين اتفاقات پسابرجام خريد هواپيما توسط ايران از شركت‌هاي اروپايي است. موضوعي كه از روزهاي برگزاري اجلاس داووس در آذرماه سال ٩٢ مطرح بود و حالا به عنوان نخستين پس‌لرزه‌هاي بعد از برجام اجرايي شده است. حالا ايراني‌ها مي‌توانند بدون دغدغه سوار هواپيماهاي جواني بشوند كه روزي آرزوي ناوگان هوايي ايران بوده است.
از همان نخستين روزي‌هاي پس از حضور روحاني در اجلاس داووس رايزني‌هايي براي خريد هواپيماهاي نو براي ايران به گوش مي‌رسيد و در اين راستا نيز وزير راه و شهرسازي به فرانسه سفر كرد تا اينكه با اجرايي شدن برجام بالاخره طعم شيرين هواپيماهاي جوان به كام ايرلاين دولتي ايران خواهد نشست.
يكي از مهم‌ترين قراردادهاي حمل و نقلي كه روحاني آن را به عنوان توشه سفر از ديار فرنگ به ايران خواهد آورد، امضاي قرارداد خريد ١١٨ ايرباسي است كه نخستين آنها قرار است مسافران نوروزي را جابه‌جا كند.
بر اين اساس در قراردادي كه بين مديرعامل ايرباس و مديرعامل ايران اير در حضور دو رييس‌جمهور امضا شده است شركت هواپيمايي ايرباس ١١٤ هواپيماي مسافربري به ايران اير تحويل خواهد داد و همچنين خدمات آموزش خلبان و تعمير و نگهداري فراهم مي‌كند. اين سفارش كه بر مبناي قيمت‌هاي اعلام‌شده از سوي ايرباس، ٢٧ ميليارد دلار ارزش دارد شامل ١٢ فروند هواپيماي سوپرجامبوي دو طبقه‌اي ٣٨٠ و ٢١ فروند هواپيما از خانواده‌اي ٣٢٠ و ٢٤ فروند‌اي ٣٢٠ نئو است. همچنين ٧٣ فروند هواپيماي پهن پيكر سفارش ايران شامل ٢٧اي ٣٣٠ و ١٨اي ٣٣٠ نئو و ١٦اي ٣٥٠ هستند.
فرهاد پرورش، مديرعامل شركت هواپيمايي ايران(هما) در اين باره با اشاره به اينكه منابع مالي اين خريد از طريق فاينانس تامين مي‌شود اعلام كرده است: «از اين ۱۱۸ فروند هواپيما، ۴۵ فروند از خانواده ايرباس، ۳۲۰ براي پروازهاي داخلي و منطقه‌اي، ۴۵ فروند ايرباس ۳۳۰ براي پروازهاي ميان‌برد و ميان‌برد نزديك به دور برد، ۱۶ فروند هواپيماي مدرن ۳۵۰ و ۱۲ فروند هواپيما پهن پيكر دوربرد و قاره‌پيما هستند. تعدادي از اين نوع هواپيماها در حال حاضر در ناوگان شركت هواپيمايي هما عملياتي هستند و حق انتخاب با ايران است كه چه تعداد از اين ۴۵ فروند ۳۲۰ و چه تعداد ايرباس ۳۲۱ باشد و تعيين آن با نظر تخصصي كارشناسان شركت هواپيمايي هما و نياز بازار تعيين خواهد شد.»
پرورش در معرفي ايرباس ۳۵۰ گفته است: «اين نوع هواپيماها دوربرد محسوب مي‌شوند و بسيار جديد و مدرن هستند كه در منطقه تنها يكي دو ايرلاين از اين نوع هواپيماها استفاده مي‌كنند. ۱۲ فروند از اين هواپيماها نيز از نوع ايرباس۳۸۰ براي مسيرهاي قاره‌پيما و دوربرد هستند كه اين تعداد بسته به نياز كشور قابل تغيير است و تحويل اين هواپيماها طي چهار تا پنج سال آينده پيش بيني شده اما تحويل اين ۱۲ فروند مشروط به فراهم شدن شرايط بازرگاني و توسعه زيرساخت‌هاي فرودگاهي كشور براي پذيرش هواپيماهاي ايرباس ۳۸۰ است چرا كه اين هواپيماها بسيار بزرگ و پهن پيكر هستند. تحويل فوري هواپيماهاي نو سخت است و كمپاني‌هاي سازنده از گذشته براي فروش هواپيما سفارشاتي دريافت كرده‌اند و در نوبت تحويل خود قرار مي‌دهند.»
به گفته پرورش، «بر اساس وعده شركت ايرباس، قرار است بين پنج تا هشت فروند از اين ۱۱۸ فروند هواپيما در سال ۲۰۱۶ ميلادي(۱۱ ماه مانده تا پايان سال ميلادي) به ايران تحويل شود. اين هواپيماها به ترتيبي به ناوگان هواپيمايي ايران افزوده مي‌شود كه ناوگان قديمي را از رده خارج و به تناسب، هر سال از سن ناوگان هوايي ايران بكاهيم.»عباس آخوندي وزير راه و شهرسازي هم درباره مذاكرات با مديران شركت ايرباس تاكيد كرده است: «طرف فرانسوي متعهد شد در سال جاري ميلادي هشت فروند و تا سال ۲۰۲۴ ميلادي ۱۱۰ فروند هواپيما به ايران‌اير تحويل دهد.
در سال جاري ميلادي هشت فروند هواپيماي ايرباس به ناوگان هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران(هما) اضافه مي‌شود. با توافق طرف فرانسوي قرار شد تا سال ۲۰۲۴ يعني هشت سال آينده ۱۱۰ فروند انواع هواپيماي ايرباس به ناوگان هوايي هما افزوده شود.»البته بخش حمل و نقلي ايران به غير از بخش هوايي در ساير بخش‌ها هم قراردادهايي را امضا كرده‌اند. در اين راستا شركت راه‌آهن دولتي فرانسه(SNCF) با شركت راه‌آهن ايران قرارداد امضا كرد. مانوئل والاس - نخست وزير فرانسه - اظهار كرده است در بخش‌هاي سلامت، كشاورزي و محيط زيست هم قراردادهايي به امضا خواهند رسيد. در ميان قراردادهاي ديگري كه در پايتخت فرانسه اعلام شد، شركت‌هاي آئروپورت دو پاريس وBouygues در ساخت پايانه جديد در فرودگاه امام خميني تهران مشاركت خواهند كرد و شركت Vinci SA توافقنامه‌اي براي اداره و نوسازي فرودگاه‌هاي مشهد و اصفهان امضا كرده است. شركت خط كانتينر فرانسوي CMAو CGM براي همكاري در زمينه كشتيراني و توسعه پايانه‌هاي بندري توافق كرد. شركت سوئز كه در زمينه محيط زيست فعاليت دارد براي تصفيه آب و شركت سانوفي براي محصولات پزشكي با ايران قرارداد امضا كردند. توافق دريايي براي همكاري در زمينه راه و پايانه‌هاي خطوط كشتيراني را مديرعامل شركت كشتيراني جمهوري اسلامي ايران و رييس CMA و CGM امضا كردند.
پاي توتال به عسلويه مي‌رسد
همانطور كه به نظر مي‌رسيد توتالي‌ها توانستند با ادامه رايزني‌ها خود با مقامات ايراني، نام خود را در ليست امضاي قراردادهاي دو كشور قرار دهند و به عنوان نخستين شركت نفتي باشند كه با شركت ملي نفت ايران قرارداد همكاري امضا مي‌كنند. توتال شركت معتبر نفتي فرانسه است كه پيش از تحريم‌ها نيز در ميادين نفتي ايران حضور داشت و ورود دوباره اين برند به ميادين نفتي ايران مي‌تواند نويد‌دهنده ورود تكنولوژي روز به ميادين نفتي ايران باشد. بر اين اساس شركت ملي نفت ايران و شركت توتال فرانسه در حضور روساي جمهوري ايران و فرانسه در پاريس در محل كاخ اليزه، يادداشت تفاهم امضا كردند. بنا به گفته پاتريك پويان، مديرعامل شركت توتال اين شركت قصد دارد روزانه ١٥٠ تا ٢٠٠ هزار بشكه نفت خام از ايران بخرد. توتال پيش از اين حضور فعالي در ايران داشته است و نسبت به تعهدهاي خود وفادار بوده است، واضح است كه ما اجراي پروژه‌هاي ديگر با ايران را پيش بيني مي‌كنيم اما آنها به گفت‌وگوهاي بيشتري نياز دارد.
سرمايه‌گذاري نقدي پژودر ايران
گويا نگاه‌ها به پژو براي امضاي قرارداد مشترك با ايران به عنوان سد شكن قراردادهاي اقتصادي با ايران بالاخره جواب داد. در روزهايي كه تيم اقتصادي اروپايي بعد از اجلاس داووس به ايران آمدند هيات‌هاي مختلف امضاي قرارداد با ايران را منوط به تفاهم بين پژو با ايراني‌ها كرده بودند و حالا اين ايران است كه با امضاي قراردادي جديد با اين برند فرانسوي نشان داده است كه اگر با همكار قبلي خود پاي ميز مذاكره مي‌نشيند اما قرار نيست پاي قراردادي را امضا كند كه امتيازهاي قديمي را تشديد مي‌كند. اين‌بار ايران از پاي ميز مذاكره دست پر برخواست و قراردادي را امضا كرد كه موجب شد پژو با شرط سرمايه‌گذاري در ايران و البته صادرات ٣٠ درصدي محصولات خود فصل جديدي از قراردادهاي صنعتي خود را امضا كند.
بر اين اساس مي‌توان گفت يكي از دست آوردهاي مهم سفر روحاني به پاريس امضا قراردادي خودرويي بود كه پيش از اين نيز بارها در مورد آن رايزني شده بود و ايران‌خودرو و پژو با همه اختلافاتي كه در سال‌هاي پيش با يكديگر داشتند سر ميز قرارداد نشستند و پاي قرارداد جديدي را امضا كردند كه منافع طرف ايراني بيش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. شايد دليل آن كارشكني‌هايي باشد كه در طي سال‌هاي تحريم از سوي فرانسوي‌ها به ايران تحميل شد. خروج يك‌باره پژو در سال‌هايي كه طبق قرار داد بايد پژو خدمات پس از فروش و تامين قطعات خودروهاي فروش رفته‌اش در ايران را تامين مي‌كرد موجب شد تا ايراني‌ها اين‌بار از موضعي بالاتر با اين برند فرانسوي برخورد كنند.
اين قرارداد كه به امضاي هاشم يكه زارع، مديرعامل گروه صنعتي ايران خودرو و كارلوس تاوارس، رييس هيات‌مديره شركت پژو سيتروئن رسيد، براساس رويكرد و استراتژي جديد ايران خودرو تنظيم و نهايي شده است. رويكردي كه ايجاد شركت مشترك ايراني - فرانسوي، سرمايه‌گذاري مستقيم و نقدي پژو در ايران، انتقال فناوري و توليد محصولات به روز دنيا و استفاده از بازار صادراتي محصولات پژو در منطقه خاورميانه و شمال آفريقا از مهم‌ترين محورهاي آن به شمار مي‌رود.
اين براي نخستين‌بار است كه يكي از خودرو‌سازان برتر دنيا از طريق سرمايه‌گذاري مالي مستقيم در كل فرآيند و زنجيره صنعت خودرو ايران حضور پيدا مي‌كند. اين سرمايه‌گذاري مشترك پايه و اساس مشاركت استراتژيك بين دو شركت را بنا مي‌نهد و پيش بيني مي‌شود بر اساس اين توافق نامه طي پنج سال آينده ٤٠٠ ميليون يورو سرمايه‌گذاري مشترك در ايران صورت گيرد.
اين سرمايه‌گذاري زمينه را براي توسعه زيرساخت‌هاي توليد رقابتي براي ساخت، راه‌اندازي و فروش مدل‌هاي ٢٠٨، ٢٠٠٨ و ٣٠١ پژو كه مجهز به جديدترين تكنولوژي‌هاي فني هستند، فراهم خواهد كرد. با توافقي كه در جريان سفر رييس‌جمهور اسلامي ايران به فرانسه به امضا رسيد، خودروساز فرانسوي پژو سيتروئن با قرارداد شراكتي به ارزش ٤٠٠ ميليون يورو(٤٣٦ ميليون دلار) با شركت ايران خودرو، به ايران بازخواهد گشت. پژو تحت اين قرارداد با شركت ايران خودرو همكاري خواهد كرد و نخستين خودروي محصول اين همكاري در سال ٢٠١٧ از خط توليد خارج خواهد شد. به اين ترتيب پژو نخستين خودروساز غربي است كه از زمان اجرايي شدن برجام و برداشته شدن تحريم‌ها از بازگشت به ايران خبر مي‌دهد.
بر اساس گزارش خبرگزاري فرانسه، شركت‌هاي پژو و سيتروئن با ايران خودرو براي توليد سالانه ٢٠٠ هزار خودرو با استفاده از قطعاتي كه در ايران توليد مي‌شوند همكاري خواهند كرد. تحت اين همكاري، مدل‌هاي پژو ٢٠٨، شاسي بلند ٢٠٠٨ و مدل كامپكت ٣٠١ توليد خواهند شد. پژو در سال ٢٠١٢ در پي وضع تحريم‌هاي غربي عليه برنامه هسته‌اي ايران از كشور خارج شد. ايران در آن زمان دومين بازار بزرگ اين شركت خودروسازي بود و اين شركت در سال ٢٠١١ پيش از تشديد تحريم‌ها ٤٥٨ هزار خودرو در ايران فروخته بود. خروج پژو از ايران ١٠ ميليون يورو در ماه از درآمد سال ٢٠١٢ پژو كاست و يكي از عوامل تاثيرگذار در ٥٧٦ ميليون يورو ضرر كل سال اين شركت بود.
با وجود خروج پژو، ايران خودرو به توليد خودروهاي پژو كه مدل‌هايي مانند ٢٠٦ و ٤٠٥ بودند ادامه داد و در سال ٢٠١٤ حدود ٣٥٠ هزار خودروهاي برند پژو توليد كرد كه حدود يك سوم از بازار خودروي ايران به حساب مي‌آمدند.
يكه زارع مديرعامل گروه صنعتي ايران خودرو پس از امضاي اين قرارداد گفته است: «همكاري استراتژيك با گروه پژو سيتروئن به عنوان يك فرصت منحصر به فرد براي طرفين خواهد بود تا از مزاياي رقابتي يكديگر به خصوص در زمينه فناوري و ايجاد يك چشم‌انداز درازمدت بهره‌برداري كنند. يكي از مزيت‌هاي ويژه اين همكاري عرضه خودروهايي با بالاترين فناوري به مشتريان خواهد بود.
ايران خودرو و پژو به زودي شركتي مشترك با سهامداري مساوي را ايجاد خواهند كرد كه به توليد جديدترين محصولات پژو بر اساس پلتفرم مورد استفاده ايران‌خودرو خواهد انجاميد. علاوه بر اين، امكان استفاده از بازارهاي صادراتي اين محصولات در منطقه خاورميانه و شمال آفريقا(MENA) نيز محور ديگر قرارداد است.»كارولوس تاوارس رييس هيات‌مديره شركت پژو سيتروئن اين قرارداد را فصل تازه‌اي از همكاري دو كشور خوانده و گفته است: «چشم‌انداز مشترك ما عرضه محصولات پيشرفته با بالاترين استانداردهاي ايمني و زيست محيطي به مشتريان است.»
آلومينيوم مورد توجه فرانسوي‌ها
در كنار همه قراردادهاي پر سر و صدايي كه ايران و فرانسه در سفر رييس‌جمهور ايران به اين كشور امضا كردند، معدني‌ها هم جايگاه خاصي داشتند به گونه‌اي كه گروه فيوْز فرانسه از بزرگ‌ترين شركت‌هاي صنعتي دنيا، با امضاي تفاهمنامه‌اي با ايميدرو، آماده سرمايه‌گذاري در ايجاد كارخانه توليد آند براي صنعت آلومينيوم شد تا نشان دهد فرانسوي‌ها تنها به بخش خودرو و هوايي ايران نظر نداشته‌اند و سعي كردند تا بيشترين استفاده را از سفر روحاني به كشورشان داشته باشند. به اين جهت مي‌توانيم اين قرارداد را از نخستين قراردادهاي بخش معدني امضا شده در پسا برجام بخوانيم.
بر اساس اين گزارش طبق سندي كه بين رييسهيات عامل ايميدرو و مديرعامل گروه فيوْز(FIVES) در حضور رييس‌جمهوري اسلامي ايران و نخست وزير فرانسه و در ميان اعضاي بزرگ‌ترين اتحاديه كارآفريني فرانسه با نام مِدف(MEDEF) به امضا رسيد، اين غول صنايع بزرگ، براي اجراي طرح توليد آند به صورت «مهندسي، تامين، اجرا و تامين مالي» آماده شد. بر اساس اين تفاهمنامه دو طرف با ايجاد شركت مشترك، براي ساخت كارخانه توليد آند سرمايه‌گذاري مي‌كنند.
اين طرح آندسازي از ظرفيت توليد ٤٥٠ هزار تن در سال برخوردار خواهد شد و بزرگ‌ترين قدمي است كه ايميدرو، براي تامين نياز برنامه توسعه صنعت آلومينيوم برداشته است. طبق برنامه چشم‌انداز توسعه، قرار است ظرفيت توليد شمش آلومينيوم در ايران به يك ميليون و ٢٠٠ هزار تن برسد در حالي كه هم‌اكنون ظرفيت سالانه توليد شمش اين فلز، حدود ٤٥٠ هزار تن در سال است. طبق پيش‌بيني‌ها اجراي طرح توليد آند، ٤٠٠ ميليون دلار سرمايه‌گذاري نياز دارد. بخش آندسازي به‌طور معمول ٢٥ تا ٣٠ درصد از سرمايه‌گذاري يك كارخانه توليد آلومينيوم را به خود اختصاص مي‌دهد. «آند» كه ماده اصلي آن از كك نفتي تشكيل شده در فرآيند احياي آلومينيوم، نقش اصلي و استراتژيك دارد.
توليد ٩ هزار تن گوجه فرنگي ارگانيك
يكي از بخش‌هاي اقتصادي ايران كه سرمايه‌گذاري و ورود تكنولوژي‌هاي روز به آن بسيار ضروري به نظر مي‌رسد بخش كشاورزي است كه در سال‌هاي گذشته با عدم استقبال سرمايه‌گذاران و بي‌توجهي به ورود تكنولوژي‌هاي جديد با افول خاصي مواجه شده است. اما گويا اين بخش از توجه فرانسوي‌ها به دور نبوده است و فرانسوي‌ها توانسته‌اند نظر مثبت ايران را براي همكاري مشترك در بخش كشاورزي جلب كنند. بر اين اساس توافق كشاورزي ميان كايكو و گلدن گروپ در زمينه پروژه گلخانه‌اي براي توليد ٩ هزار تن گوجه فرنگي در سال با استفاده از فناوري بالا و صرفه‌جويي در آب و انرژي به امضاي مدير توليد گروه كايكو و مدير گلدون گروپ يكي از دستاوردهاي خاص سفر به فرانسه است.
در عين حال وزيران كشاورزي ايران و فرانسه در زمينه حفظ نباتات و دامپزشكي دو يادداشت تفاهم همكاري امضا كردند. به گفته محمود حجتي، وزير كشاورزي ايران، امضاي اين دو تفاهمنامه زمينه همكاري بخش خصوصي دو كشور را در زمينه حفظ نباتات و تحقيقات دامپزشكي فراهم مي‌كند. هم‌اكنون بخش خصوصي دو كشور همكاري خوبي را در زمينه شيلات و آبزيان شروع كرده‌اند و توليدات مشترك آنها در كشورهاي حوزه خليج فارس در بخش پرورش ماهي عرضه مي‌شود.
گونه‌هاي متنوع گياهان دارويي در كنار تكنولوژي و سرمايه فرانسه زمينه‌ساز عرضه محصولات جديد در اين بخش خواهد بود. استفان لو فول، وزير كشاورزي فرانسه نيز در اين نشست ضمن تاكيد بر گسترش همكاري‌هابين دو كشور، الحاق ايران به كنوانسيون توسعه پايدار كشاورزي را گام مهمي در گسترش همكاري‌ها با ايران دانست. تفاهمنامه‌هايي كه امضا شد آغاز راهي طولاني است كه بايد براي تحقق اهداف مشترك صبور باشيم.
3535
نظر شما