هر سال با نزدیک شدن به روزهای آخر اسفند مسئولان و دولتمردان ما تقویم‌هایشان را نگاه می‌کنند و یاد چهارشنبه سوری می‌افتند. موضوعی که سال‌هاست بحث‌های زیادی در مورد آن مطرح می‌شود. بحث‌هایی که مهمترینشان حول چگونه مدیریت کردن این روز و حوادثی که به بار می‌آورد می‌چرخد. اینکه چه نهاد یا سازمانی در جامعه می‌تواند در این قضیه دخالت کند و آیا اصلاً باید دخالتی از سوی سازمان‌ها ویا دولت وجود داشته باشد یا خیر.
برای پاسخ دادن به این سؤال شاید بهتر باشد که بگوییم مدیریت این موضوع نیازمند مدیریت در حوزه‌های مختلف جامعه است و طبیعتاً باید تمهیدات لازم را در این مورد اندیشید اما نکته‌ای که در این میان وجود دارد نوع نگاه به موضوع چهارشنبه سوری است، اینکه آیا نوع دخالت و یا همان مدیریت این مسأله باید فرهنگی باشد یا انتظامی؟ و آیا اصلاً لازم است سازمان‌دهی اتفاقات این روز را به عهده دولت بگذاریم؟ جواب‌هایی که برای این سؤال‌ها وجود دارد حتماً بسیار متنوع است ولی به نظر نگارنده، مدیریت فرهنگی برگزاری این رسم چند صدساله ایرانی، در اولویت قرار دارد و ترجیحاً باید از تبدیل کردن این موضوع به یک معضل امنیتی و سیاسی اجتناب کرد. البته این نکته نفی کننده این قضیه نیست که تمهیدات لازم برای امنیت و نظم این روز توسط نیروی انتظامی اندیشیده نشود، بلکه اعتقاد من این است ضمن اینکه باید احترام لازم به رسم‌های ایرانی گذاشت ولی باید به شیوه‌ای آنها را اجرا کرد که برهم زننده نظم جامعه نباشد.
در مورد اولویت فرهنگی هم در بالا به آن اشاره شد باید گفت که در نظر گرفتن جایگزین‌های مناسب برای جوانان و اتخاذ تدابیری که بتواند شادی‌های سالم داشته باشد، می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد و جلوی حرکات خطرناک افراد سودجو را بگیرد.
چهارشنبه سوری که حالا باید دیگر آن را نه فقط به چشم یک سنت باستانی، که یک پدیده اجتماعی دید، یک بحران نیست؛ بلکه یک رفتار جمعی است که در صورت خوب مدیریت نشدن و قرار گرفتن صرف در جهت مخالف آن می‌تواند تبدیل به یک بحران بزرگ شود. به همین علت بحث آموزش دهی در این زمینه هم از طریق نهادی مانند مدرسه و هم از طریق رسانه‌های جمعی مانند مطبوعات، تلویزیون و سایت‌های خبری می‌تواند تأثیر بزرگی در چگونگی رهبری درست و یا برگزاری آن داشته باشد.
نکته دیگری که در این مورد باید به آن اشاره کرد چگونگی برخورد برخی مسئولان با این قضیه است. اینکه گاه از گوشه و کنار می‌شنویم که نوعی نگاه حذفی نسبت به این مسأله وجود دارد؛ اینکه از مبنا بیاییم و این قضیه را نفی کنیم و این رسم را کم کم از بین ببریم.
پاسخی که برای این نوع نگاه وجود دارد این است که شادی وسرور در اسلام هم به عنوان یک اصل کلی پذیرفته شده است؛ سروری که مبتنی بر رعایت ضوابطی چون ایجاد نکردن زحمت برای دیگران و به هم نریختن آرامش آنهاست. رسم چهارشنبه‌سوری که خیلی‌ها حتی ازآوردن لفظ آن جلوگیری می‌کنند یک رسم ملی است واگر اجرای آن طبق ضوابط دینی باشد مشروع است وحق اساسی ایرانیان است که آن را پاس بدارند.
کمااینکه به نظر نگارنده، در سال‌های اخیر و بخصوص امسال کمتر با انفجا‌رهای مهیب خیابانی روبرو بوده‌ایم (منظور انفجارهایی است که واقعاً مختل کننده آرامش عمومی باشد) گویی که برخی فرهنگ سازی‌های سال‌های اخیر در این زمینه کارساز بوده و حداقل در مورد چهارشنبه سوری داریم به یک «خرد جمعی» می‌رسیم.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس هشتم
نظر شما