این کشور با دو میلیون و 717 هزار و 300 کیلومتر مربع از شمال با روسیه، از شرق با چین، در جنوب شرقی با قرقیزستان، در جنوب با ازبکستان و در جنوب غربی با ترکمنستان همسایه است. سواحل شمال شرقی دریای خزر در خاک این کشور قرار دارد و از همسایه های ایران در دریای خزر محسوب می شود.
ریاست جمهوری این کشور را نورسلطان نظربایف 76 ساله از 25 سال پیش برعهده دارد.
به بهانه سفر روزسه شنبه(فردا)محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه در راس هیاتی به آستانه برای شرکت در اجلاس وزرای خارجه کشورهای ساحلی خزر نگاهی می کنیم به اهمیت و شرایط کشور قزاقستان و روابط این کشور با ایران.
** بیشترین تولید ناخالص داخلی و درآمد سرانه در میان جمهوری های تازه استقلال یافته
'قزاقستان' بیشترین تولید ناخالص داخلی و درآمد سرانه را در میان جمهوری های تازه استقلال یافته دارد و نیز از اعضای مهم سازمان همکاری شانگهای است.
اقتصاد کشور جمهوری 'قزاقستان' تا حد زیادی به بخش کشاورزی متکی است.
'قزاقستان' از لحاظ منابع زیرزمینی هم بسیار غنی است، از سال ۱۹۹۳ تاکنون بیش از ۴۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی در این بخش انجام شده است.
همچنین تخمین زده می شود که این کشور صاحب دومین منابع بزرگ در اورانیوم، کروم، روی و سرب و سومین در منگنز، چهارمین در مس و در مورد زغال سنگ، آهن و طلا نیز در بین ۱۰ کشور اول دنیا قرار می گیرد و همچنین یازدهمین منابع بزرگ هم در نفت و هم در گاز طبیعی را در اختیار دارد.
در حوزه صنعت ،کشف و استخراج نفت در مناطق غربی در کنار دریای خزر، این کشور را جزو کشورهایی با درصد رشد اقتصادی بالا در میان جمهوری های اتحاد شوروی سابق قرار داده است.
** روابط اقتصادی ایران و قزاقستان
در سومین دهه از استقلال قزاقستان، روابط اقتصادی و تجاری دو کشور با غلبه بر مشکلات ناشی از دوران گذار به مرحله ثبات رسیده است هر چند با رفع مشکلات در برخی بخش های اقتصادی، همکاری های دوجانبه می تواند رشد بیشتری داشته باشد.
هم اکنون با توجه به اهتمام مسوولان عالیرتبه جمهوری اسلامی ایران وجمهوری قزاقستان برای توسعه مناسبات وروابط سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی و همچنین پیشینه فرهنگی و تاریخی دو کشور باید شاهد گشایش فصل جدیدی در روابط تهران و آستانه باشیم.
تاکنون حدود 130سند همکاری بین دو کشور در زمینه های مختلف اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی به امضا رسیده است و برنامه ریزی برای امضای قراردادها و توافقنامه های همکاری های بیشتر ادامه دارد.
**تاریخچه روابط
ایران جزء اولین کشورهایی بود که استقلال قزاقستان را در سال 1370 به رسمیت شناخت و سفارتخانه خود را در آلماتی افتتاح کرد. ایران هم اکنون علاوه برسفارت در آستانه در آلماتی و بندرآکتائو هم دارای سرکنسولگری است و قزاقستان نیز علاوه بر سفارت در تهران در گرگان سرکنسولگری هم دارد.
**مرحله تازه ای از روابط دو کشور در دولت تدبیر و امید
مناسبات دو کشور پس از آغاز به کار دولت تدبیر و امید نیز وارد مرحله تازه ای شده است.
نظربایف اولین رییس دولتی بود که دعوت ایران را پذیرفت و در راس هیات بلندپایه ای درمراسم تحلیف حجت الاسلام والمسلمین روحانی رییس دولت یازدهم شرکت کرد.
درجریان بازدید نورسلطان نظربایف رئیس جمهوری قزاقستان از ایران که طی روزهای اواخر فروردین امسال انجام شد، دو کشور 50 سند همکاری به مبلغ یک میلیارد دلار امضا کردند.
همچنین درچهارچوب بازدید رئیس جمهوری قراقستان ازایران نشست شورای بازرگانان دو کشور برگزار شد که در آن نمایندگان بیش از 200 شرکت حضور داشتند. این همکاری ها بخش های کشاورزی و صنعت، حمل و نقل و مقررات روادید میان دو کشور را در بر می گرفت.
رییسان جمهوری ایران و قزاقستان همچنین در حاشیه نشست سران سازمان همکاری شانگهای دربیشکک (شهریور92) و نشست سران سیکا در شهر شانگهای (اردیبهشت 93) دیدار و گفت و گو کردند.
محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در ماه های اخیر چندین دیدار با «یرلان ادریس اف» همتای قزاقی خود داشته که آخرین آن در حاشیه نشست وزرای امورخارجه کشورهای ساحلی دریای خزر در مسکو بود.
رایزنی و همکاری در مجامع منطقه ای و بین المللی نظیر سازمان ملل ، سازمان همکاری اسلامی،سیکا، اکو،مجمع گفت و گوی آسیایی و اجلاس های مرتبط با امور دریای خزر نقش مهمی در پیشبرد مناسبات دوجانبه و منافع مشترک ایران و قزاقستان دارد.
**رشد همکاری های اقتصادی
حدود شش ماه پیش هم بزرگترین هیات اقتصادی قزاقستان به جمهوری اسلامی ایران آمد و چندین تفاهم نامه بزرگ اقتصادی بین دو کشور امضا شد.
از دیگر تحولات مهم در بخش اقتصادی دو کشور می توان به تکمیل راه آهن سه جانبه، افتتاح سیلوی مشترک دو کشور در بندر امیرآباد در خرداد 89، افتتاح پرواز خط مستقیم میان دو کشور از خرداد 89، برگزاری اولین نشست شورای بازرگانی دو کشور، برگزاری سه دوره نشست کارگروه تجاری دو کشور و آغاز بکار مرکز تجاری ایران در شهر چیمکنت دراستان جنوبی قزاقستان اشاره کرد. راه اندازی مجدد سوآپ نفت نیز از دیگر توافقاتی است که در حال پیگیری است.
همچنین چندین طرح مهم حمل و نقل ریلی که تاثیر قابل توجهی در افزایش سطح مبادلات دو کشور و نیز مبادلات منطقه ای و بین المللی دارد، افتتاح شده است.
به عقیده کارشناسان قزاقستان بزرگترین اقتصاد آسیای مرکزی را تشکیل می دهد و این کشور ظرفیت های فراوانی برای سرمایه گذاری ایران دارد ضمن اینکه تجار این کشور نیز نگاه بسیار خوبی برای سرمایه گذاری در کشورمان دارند.
حجم مبادلات تجاری ایران وقزاقستان درسال 2014 براساس آمار منتشره از سوی منابع قزاقی حدود 987 میلیون دلار اعلام شد که از این میان سهم صادرات قزاقستان 893 میلیون دلار و صادرات ایران 94 میلیون دلار بوده است. این میزان مبادلات تجاری بین دو کشور نسبت به سال 2013 افزون بر 59 درصد افزایش داشته است.
همچنین بر اساس آمار منتشره از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران میزات مبادلات تجاری دو کشور در سال 1393 معادل 353 میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 20 درصد رشد داشته است.
**روابط فرهنگی ایران و قزاقستان
در بعد فرهنگی نیز، مشترکات تاریخی، دینی، فرهنگی، مراودات مردمی و دیدگاه مثبت مردم قزاقستان نسبت به فرهنگ، تمدن و مردم ایران، فرصت ها و زمینه های مناسبی را برای توسعه فرهنگی میان ایران و قزاقستان فراهم کرده است.
**قزاق ها در صدد شکوفایی روابط خود با ایران هستند
یک تحلیلگر مسائل سیاسی قزاقستان بااشاره به سفر فروردین ماه امسال رئیس جمهوری این کشور به ایران گفت: قزاق ها منتظر چنین روز هایی بودند تا با لغو تحریم های غرب ها علیه ایران روابط اقتصادی خود را با این کشور به اوج برسانند.
«کونشبیک کاری» روزنامه نگار و تحلیلگر امور ایران اخیرا در گفت و گو با رسانه های محلی گفته بود تحریم های اقتصادی غرب بر علیه ایران روابط این کشور مهم خاورمیانه را با کشور های منطقه آسیای مرکزی ضعیف کرده بود و اکنون قزاقستان به عنوان قدرت بزرگ اقتصادی این منطقه در صدد جبران عقب ماندگی های ناشی از تحریم ها است.
وی در مورد اهمیت نقش دو کشور در آسیای مرکزی گفت: قزاقستان در آسیای میانه و ایران در خاورمیانه کشور های مهمی هستند. آن ها در توسعه همکاری های این دو منطقه می توانند نقش داشته باشند و آنها را به هم نزدیک کنند.
«کونشبیک کاری»به اهمیت لغو تحریم ها علیه ایران برای قزاقستان اشاره کرد و افزود: برای مثال در سال 2013 راه آهن ترکمنستان و قزاقستان و ایران مورد بهره برداری قرار گرفت، ولی به خاطرتحریم ها به صورت کامل از این خط آهن استفاده نمی شد اما بعد از برداشتن تحریم های غرب، این راه آهن را به صورت کامل بهره برداری و به چین هم وصل شد.
وی اظهار داشت: اکنون ایران به حساب های بانکی اش در غرب دسترسی پیدا کرده است و با استفاده از این امکان و دسترسی به پول هایش، علاقه دارد که در بخش های کشاورزی و صنعت نفت و ساخت پالایشگاه بیشتر سرمایه گذاری کند.
وی تصریح کرد: البته ساخت کارخانه های دیگر هم در نظر است اما در بخش نفت و پالایشگاه، دو کشور طرح های مشترکی را سرمایه گذاری خواهند کرد.
این کارشناس گفت: هم اکنون بین ایران و قزاقستان پرواز های بیشتری از سوی شرکت «ایرآستانه» راه اندازی شده است و به این ترتیب همکاری های اقتصادی ورفت وآمد پیمانکاران و تجار بیشتر خواهد شد.در بخش واردات و صادرات فرآورده های کشاورزی توافقاتی حاصل و داد و ستد گندم و گوشت هم در نظر گرفته شده است.
«کونشبیک کاری» گفت: ایران به قزاقستان این امکان را خواهد داد که مسیرهای جدید حمل و نقل ایجاد کند تا قزاقستان به آبهای خلیج فارس راه یابد در عوض قزاقستان هم برای ایران امکاناتی فراهم می کند تا از طریق قلمروش به بازار های آسیای مرکزی و روسیه راه پیدا کند.
وی اظهار داشت: قزاقستان هم اکنون سه کارخانه نفت و پتروشیمی دارد که برای این کشور کافی نیست به همین دلیل قزاقستان می خواهد در غرب این کشور یک کارخانه د یگر بسازد که به کمک ایران نیاز خواهد داشت.
این تحلیلگر بابیان اینکه در سفر اخیر نظربایف به ایران (فروردین امسال) دوطرف به توافق رسیدند که مقررات روادید میان دو کشور را آسان تر کنند، گفت: هر چند از نقطه نظر سیاسی اجرا شدنی نیست، ولی آسانتر شدن رفت و آمد به نفع هر دو کشور است.
«کونشبیک کاری»تصریح کرد:پیمانکاران وتجارایران در قزاقستان زیادند بطوریکه در قزاقستان 106 شرکت مشترک قزاقستان - ایران فعال می باشند. در ایران هم نمایندگان شرکت های گوناگون قزاقستان فراوان هستند.گذشته از این در ایران قزاق های زیادی زندگی می کنند و آنها می خواهند که با قزاقستان رفت و آمد راحت داشته باشند.
این تحلیلگر گفت: مسئله د یگر این است که امسال در آستانه پایتخت قزاقستان ملاقات سران کشور های حاشیه دریای خزر برگزار می شود و چنین به نظر می رسد که قزاقستان وایران درمورد برگزاری این ملاقات موضع گیری های خود را هماهنگ و نزدیک تر ساخته اند.
5252
نظر شما