احیای سراهای تاریخی شیراز کلید خورد

سراها از جمله بناهاي منحصربه فرد درون شهري اند كه در كنار بازارهاي تاريخي قرار دارند و آن طور كه كارشناسان حوزه ميراث فرهنگي مي گويند محل استراحت كاروانيان و محلي براي تحويل بار تجار بوده است.
عمده تفاوت كاربري اين بناهاي تاريخي با كاروانسراهاي درون شهري تنها به اقامت كاروانيان برمي گردد به طوري كه در سراها، حجره هايي براي اقامت و اسكان تجار وجود داشته و حتي اين بناها داراي آب انبار نيز بودند تا تجاري كه قصد اقامت چندروزه در اين مكانها را داشتند با مشكل مواجه نشوند.
آن طور كه در اسناد و كتب تاريخي هم آمده، قدمت سراها و كاروانسراها در ايران و به تبع آن در فارس به دوره صفوي مي رسد، اما بيشتر اين آثار كه هم اينك در شهر شيراز وجود دارد قدمتشان متعلق به دوره قاجار است. به طور مثال سراي مشير و يا سراي حاجي آقاجاني از اين نوع بناها به شمار مي رود.
بنابر اين گزارش، در نزديكي بازار وكيل كه يكي از بازارهاي تاريخي و كهن كشور است و در طول تاريخ همواره مورد توجه بوده و هم اينك نيز كاربري خود را همچنان حفظ كرده، كاروانسراها و سراهاي متعددي وجود دارد كه قدمتشان به دوره زنديه و قاجار مي رسد.
از جمله اين بناهاي تاريخي در شيراز ميتوان به سراهاي مشير، حاجي آقاجاني، فيل، روغني، احمدي و گمرك اشاره كرد. اين بناهاي تاريخي در وضعيت مناسبي به سر نميبرند. بناهايي كه روزگاري نه چندان دور رونق بسيار داشته هم اينك در آستانه تخريب هستند و به دست فراموشي سپرده شده اند.
اما آن طور كه مدير پايگاه بافت تاريخي شيراز به خبرنگار ما ميگويد؛ به زودي طرح مطالعاتي آسيب شناسي و مرمتي سراي حاجي آقاجاني در شيراز تهيه خواهد شد.
عبدالرضا نصيري اصل بر لزوم احيا و مرمت چنين بناهاي تاريخي تاكيد ميكند و ميافزايد: تا زماني كه طرح مرمتي و مطالعاتي براي بناهاي تاريخي آماده سازي نشود هرگونه اقدام در آثار صلاح نيست.
وي در ادامه تاكيد مي كند: بايد براي تمامي آثار تاريخي برنامه مطالعاتي و طرح مرمتي تهيه شود.
نصيري با بيان اينكه هم اينك قرارداد طرح مطالعاتي و مرمتي براي سراي حاجي آقاجاني شيراز بسته شده است، مي گويد: احيا و مرمت اين نوع بناهاي تاريخي شيراز با اجراي طرح مرمتي در سراي حاجي آقاجاني كليد ميخورد و اميدواريم اين طرح هرچه سريعتر تكميل و به مرحله اجرا درآيد.
مدير پايگاه بافت تاريخي شيراز در ادامه همچنين بر ضرورت شناسايي سراهاي تاريخي تاكيد مي كند و مي افزايد: صرفنظر از عدم شناخت، اين بناهاي تاريخي در وضعيت مناسبي هم به سر نمي برند و نه تنها دخل و تصرفهاي متعددي در آثار صورت گرفته بلكه بسياري از اين بناها در معرض خطر تخريب اند.
نصيري اضافه مي كند: با تهيه طرح مرمتي، روش مداخله، احيا و بهسازي و مرمت قسمتهاي آسيب ديده بنا آسان تر صورت مي گيرد.
وي در ادامه با اشاره به اينكه در بافت تاريخي شيراز بيش از 15 سراي تاريخي وجود دارد كه همچنان ناشناخته اند، مي افزايد: عمده اين سراها در وضعيت مناسبي به سر نمي برند و اميد است بتوانيم با اجراي طرح هاي مرمت، وضعيت اين بناها را بهبود ببخشيم.