تک نرخی شدن ارز، شاید وقتی دیگر

چند نرخي بودن ارز با رانت همراه است و سودهاي كلاني را نصيب سودجويان مي كند.
از يكسو ارز دولتي يا همان ارز مبادلهاي صرف كالاهايي ميشود كه هيچ گاه وارد كشور نشده و يا بخشي از آن صرف واردات كالاهاي مشمول ارز مبادلهاي ميشود و بخش ديگر سر از واردات كالاهاي ديگر درميآورد.
رسانه ها اين روزها خبر از خداحافظي هميشگي از ارز چند نرخي ميدهند اما ظاهراً براي تحقق اين اتفاق هنوز چند ماهي باقي مانده است.
سيد رضا ساداتي، ریيس اداره تجارت خارجي سازمان صنعت، معدن و تجارت فارس در گفت وگو با سرويس اقتصادي «خبرجنوب»، درخصوص كالاهاي مشمول ارز مبادله اي مي گويد: در چند مدت اخير كالاهاي زيادي از ليست بهره مندي از ارز مبادلاتي خارج شدند و در حال حاضر تنها كالاهاي اساسي همچون برنج، روغن، شكر، گندم، حبوبات، گوشت و كالاهايي از اين قبيل و همچنين كالاهاي دارويي و پزشكي مشمول ارز دولتي هستند.
وي با بيان اين كه 70 درصد كالاها از ليست ارز مبادله اي خارج شده اند، افزود: دستگاه ها و ماشين آلات خط توليد، لوازم يدكي، آهن آلات، كاغذ و ميوه از جمله كالاهايي هستند كه در اين اواخر از ليست كالاهاي مشمول ارز مبادله اي خارج شدهاند.
ساداتي بيان داشت: در دولت قبل، كالاهايي كه ارزش چنداني براي كشور نداشت و عمده مردم مصرف كننده آن نبودند، مشمول ارز مبادله اي بودند كه از آن جمله مي توان به چوب بستني، زين اسب، خودرو لوكس و ... اشاره كرد، ضمن آن كه اين ارز به خوراك سگ و گربه هم تعلق ميگرفت اما دولت يازدهم از همان ابتدا در راستاي طرح مديريت واردات ارز مبادلهاي را براي كالاهاي اين چنيني حذف كرد.
اين مسئول از زمان يكسان سازي كامل نرخ ارز اظهار بي اطلاعي كرد و تحقق آن را در گرو تصميم گيري هاي كشوري و در سطح بانك مركزي و وزارتخانههاي مختلف دانست.
در تماس «خبرجنوب» با بانك مركزي در خصوص زمان اجراي دقيق يكسان سازي نرخ ارز نيز واحد ارتباط با رسانه روابط عمومي اين بانك به «خبرجنوب» اعلام كرد: يكسان سازي نرخ ارز زمان زيادي است كه در دستور كار بانك مركزي قرار گرفته و اين امر به مرور اتفاق خواهد افتاد.
بنابر اعلام واحد ارتباط با رسانه روابط عمومي بانك مركزي، سياست يكسان سازي نرخ ارز چند مدتي است كه به طور جدي در حال اجراست و اجراي آن تا زمان حذف ارز مبادله اي ادامه خواهد داشت.
شهرام رحيمي راد، كارشناس بازار ارز در شيراز نيز در گفت و گو با سرويس اقتصادي «خبرجنوب» با بيان اين كه براي يكسان سازي نرخ ارز، بسترسازي لازم در حال انجام است، افزود: بر روي سيستم برخي بانك ها، خدمات ارزي اضافه شده كه اين امر حاكي از آن است كه به زودي طرح يكسان سازي نرخ ارز اجرا مي شود.
وي گفت: تا كنون آن چه بانك ها انجام ميدادند تنها ارایه خدمات ارز مبادلهاي به مشتريان بود كه با يكسان سازي نرخ ارز، بانك ها مي توانند همچون صرافيها، فروشنده ارز به صورت اسكناس نيز باشند و به اصطلاح كارشناسي شده ارز متقاضي و آزاد را ارایه دهند.
اين كارشناس بازار ارز بيان داشت: آنچه بانك ها تا كنون در حوزه خدمات ارزي به مشتريان خدمت ارایه ميدهند انتقال ارز به خارج از كشور براي كالاهاي وارداتي بوده است.
رحيمي راد با بيان اين كه تا قبل از دولت نهم، بانك ها همچون صرافيها، تمامي خدمات ارزي را ارایه مي دادند گفت: البته در آن زمان چون بانك ها، كارمزد در قبال فروش ارز دريافت ميكردند، ارز عرضه شده توسط آنها نسبت به قيمت بازار آزاد بالاتر بود و به همين دليل مردم اقبال چنداني به خريد ارز از بانك ها نداشتند.
وي با بيان اين كه يكسان سازي نرخ ارز هم به نفع بانك هاست و هم صرافي ها گفت: يكسان سازي نرخ ارز به نفع همه است؛ از يكسو آن بخش از تقاضا براي ارز مسافرتي كه با نرخ ارز مبادله اي در سقف مشخص در بانك ها به مسافران سفرهاي خارجي تعلق ميگرفت ديگر در بانك ها انجام نخواهد شد چرا كه نرخ ها يكسان است، بنابراين مردم ترجيح خواهند داد كه ارز مورد نياز خود را از صرافي ها به دليل تعدد بالاي آن و سطح دسترسي بهتر خريداري كنند و از سوي ديگر بانك ها هم اين فرصت را پيدا ميكنند تا همچون صرافيها، همه نوع خدمات ارزي را ارایه دهند.
به گفته رحيمي، در حال حاضر برخي از واردكنندگان، ارز مورد نياز خود را از صرافي ها تهيه مي كنند چرا كه به دليل تحريم هاي جهاني عليه ايران، بانك ها قادر به داد و ستد رسمي با برخي كشورها نيستند اما صرافي ها اين كار را با چند واسطه انجام ميدهند، از سوي ديگر مشتري خارجي برخي از فعالان اقتصادي داخلي ترجيح ميدهند نقل و انتقال با ايرانيان را از طريق نهادهاي رسمي يعني بانك ها انجام دهند تا صرافي ها و حتي حاضرند براي اين كار پول بيشتر هم بدهند و كارمزد بانكي را متقبل شوند.
اين كارشناس بازار ارز در خصوص پرداخت ارز از طريق خودپردازهاي بانكها نيز گفت: بسترسازي لازم براي اين مهم انجام شده اما اجراي آن نيازمند تك نرخي شدن ارز است و تا زماني كه نرخ ارز يكسان نشود امكان دريافت ارز از طريق خودپردازها نيست.

۴۸