چه کسی کوتاه می‌آید

  پافشاری «اتحادیه تهیه‌کنندگان» بر غیرقانونی بودن «شورای عالی تهیه‌کنندگان» آن هم در حالی که خانه سینما و معاونت سینمایی ارشاد همچنان شورای عالی را نماینده رسمی این صنف می‌شناسند اتحادیه را در موضع ضعف قرار داده است. در این حال و اوضاع انشعاب جمعی دیگر از اعضای اتحادیه و تشکیل «انجمن تهیه‌کنندگان مستقل» را فقط می‌توان به قوز بالای قوز تعبیر کرد.

با این اوضاع هیچ بعید نیست در آینده شاهد انشعابات دیگری هم در این تشکل و هم در دیگر تشکلات این صنف باشیم. چیزی که مسلم است اجرای سیاست اره بگیر تیشه بده در این مورد به خصوص به نفع هیچ کدام از این تشکل‌ها نیست و شاید لازم باشد دوباره عده‌ای از بیرون وارد میدان شوند و قضیه را جمع و جور کنند؛ فقط باید امیدوار باشیم دوستان حَکَم به مانند دفعه قبل چاره کار را در ائتلاف مجدد و تشکیل یک تشکل فراگیر دیگر نبینند که در آن صورت با این سابقه‌ای که از دوستان تهیه کننده موجود است با اولین اختلاف دوباره داستان از نو شروع می‌شود و روز از نو روزی از نو. 

کمتر از یک سال و نیم پیش بود که سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان سرانجام با پا درمیانی خانه سینما، معاونت سینمایی وزارت ارشاد و کلیه معتمدان، مدبران و ریش‌سفیدان سینمای ایران، در یک روز پاییزی اعضای هیات رئیسه شورای عالی تهیه‌کنندگان سینمای ایران انتخاب شدند تا این شورا به صورت جدی کار خود را آغاز کند. در این جلسه غلامرضا موسوی (از اتحادیه تهیه‌کنندگان) به عنوان رئیس، مهدی فخیم‌زاده (از مجمع فیلم‌سازان) به عنوان نایب رئیس و منوچهر محمدی (از کانون تهیه‌کنندگان) به عنوان سخنگوی شورای عالی تهیه کنندگان سینمای ایران انتخاب شدند. با به ثمر رسیدن این انتخابات و شروع کار رسمی شورای عالی امید می‌رفت با این ائتلاف اختلافات ریز و درشت و بی‌پایان سه تشکلی که هر کدام نمایندگی طیفی از تهیه‌کنندگان سینمای ایران را بر عهده دارند به پایان برسد و کار صنفی بر منافع فردی و گروهی ارجحیت پیدا کند اما نه تنها این مهم تحقق پیدا نکرد بلکه شورای عالی خود به محل مناقشه‌ای جدید تبدیل شد. اما داستان خیلی پیش از این‌ها شروع شده بود؛ دقیقاً از همان روزهایی که تعدادی از اعضای اتحادیه تهیه‌کنندگان سینمای ایران (به عنوان تنها تشکل صنفی این حرفه) تصمیم گرفتند از اتحادیه انشعاب کنند و با تشکیل گروه‌ها و تشکل‌های صنفی موازی کار خود را پیش ببرند.

اتحادیه در یک آن با دو گروه جدایی طلب مواجه شد که این دو پس از انشعاب «کانون تهیه‌کنندگان» و «مجمع تهیه‌کنندگان» سینمای ایران را پایه‌گذاری کردند. حبیب‌اله کاسه‌ساز نایب رئیس اتحادیه تهیه‌کنندگان در این باره می‌گوید: «به هرحال در هر دوره‌ای اختلافات خیلی جزئی پیش می‌آمد که با چند جلسه صحبت این اختلافات رفع می‌شد و همه تلاش می‌کردند که صنف تهیه‌کنندگی با یک اقتدار و ویژگی خاص، به حرکت خود ادامه دهد. اما در یک دوره‌ای برخی از اعضا احساس کردند که در این سهم‌خواهی‏، به نوعی دارند کنار می‌روند و در نتیجه، نگران شدند و تلاش کردند تا در کنار اتحادیه گروه‌هایی را تشکیل دهند. حقیقتاً ما هم خیلی تلاش کردیم تا این اتفاق نیافتد‏، یعنی احساس ما این بود که اگر همه در یک اتحادیه جمع شوند به نفع همه خواهد بود. اما برخی از تهیه‌کنندگان احساس کردند که اگر خودشان مستقلا یک کانون یا مجمعی را تشکیل دهند می‌توانند از بحث تهیه‌کنندگی بیشتر سهم‌خواهی کنند.» این جدایی در ظاهر برای پایان دادن به اختلاف سلیقه‌ها و حفظ منافع صنفی به مرحله عمل درآمد اما در ادامه بلوایی به پا کرد که تا همین امروز گرد و خاک آن نخوابیده است.

 در ادامه همین اختلافات بود که سرانجام بزرگان و سیاست‌گذاران سینمای ایران میان کار را گرفتند و با نزدیک کردن این سه تشکل به هم مقدمات بسته شدن نطفه شورای عالی تهیه‌کنندگان سینمای ایران را پی‌ریزی کردند. اما از قضا سرکنگبین صفرا فزود و این تشکل نوپای صنفی خود معضلی دیگر شد. جدا از اختلافات پایان ناپذیر صنفی اولین اختلاف جدی از زمانی شروع شد که صنوف مختلف سینمایی موظف شدند نماینده تام‌الاختیار خود را به مجمع عمومی خانه سینما جهت انتخاب هیات مدیره جدید معرفی کنند. اینجا بود که مشخص شد شورای عالی فقط یک مجمع وفاق فرمالیته و ظاهری است و تنها چیزی که در این نهاد صنفی دیده نمی‌شد اعتماد و احترام متقابل بود. کار به جایی رسید که در یکی از جلسات شورای عالی که در محل خانه سینما و به جهت انتخاب نماینده شورا و معرفی آن به خانه سینما تشکیل شده بود دو نفر از اعضای شورا که از دو تشکل جداگانه بودند با هم به جر و بحث پرداخته و در ادامه چون دلشان از به کار بردن الفاظ درشت خنک نشده بود با سینی و قندان به سر و کله یکدیگر کوبیدند. افرادی که آن روز به هر دلیل به خانه سینما رفته بودند دیدند و شنیدند آن چه را که نباید رخ می‌داد.

و امروز دوباره همه چیز از نو شروع شده است. اتحادیه تهیه‌کنندگان به جد معتقد است که مأموریت شورای عالی تهیه‌کنندگان به پایان رسیده است و اگر بقیه تشکل‌ها اصرار به ادامه کار شورا دارند باید از هر تشکل افرادی جدید برای عضویت در شورا معرفی شوند. «از نظر اتحادیه مأموریت شورای‌عالی تمام شده است. برای دوره جدید شورای مرکزی اتحادیه می‌تواند تصمیم بگیرد که آیا همان افراد قبلی به عنوان نماینده مجددا معرفی شوند و یا افراد دیگری و به همین دلیل از نظر ما «شورای عالی تهیه کنندگان» وجاهت قانونی ندارد.» این را حبیب‌اله کاسه‌ساز نایب رئیس اتحادیه تهیه‌کنندگان می‌گوید و تاکید دارد به دلیل عدم حضور نمایندگان قانونی اتحادیه تهیه کنندگان در شورای عالی کلیه تصمیمات این شورا غیر قانونی است. نکته جالب اینجاست که بر خلاف گفته کاسه‌ساز اتفاقاً نمایندگان اتحادیه در شورای عالی حضور دارند اما اتحادیه اصرار دارد که این افراد دیگر نمایندگان اتحادیه نیستند و سر به خود کرسی‌های اتحادیه در شورای عالی را اشغال کرده‌اند. این ادعایی است که نمایندگان کنونی اتحادیه در شورای عالی آن را قبول ندارند که از جمله آن‌ها می‌توانیم به غلامرضا موسوی رئیس شورای عالی تهیه‌کنندگان اشاره کنیم.

این عدم تمکین را می‌توانیم در سخنان منوچهر محمدی سخنگوی شورای عالی تهیه‌کنندگان ببینیم آنجایی که می‌گوید: «آقای موسوی رئیس شواری عالی تهیه‌کنندگان بوده، هست و خواهد بود و کماکان با قدرت و بدون هیچ گونه مشکلی به کار خود ادامه خواهد داد. تکلیف شورای عالی تهیه‌کنندگان کاملاً روشن است. این شورا در آخرین مجمع عمومی خانه سینما به عنوان تنها صنف رسمی تهیه‌کنندگی در «خانه سینما» به رسمیت شناخته شده و به عنوان یکی از اعضای خانه سینما فرآیند قانونی‌اش طی شده است. شورای عالی تهیه‌کنندگان طبیعتاً مانند هر صنف دیگری در درون خود اختلاف نظراتی دارد که تلاش می‌شود تا از همه جهات، چه از سوی وزارت ارشاد و چه از سوی خود تهیه‌کنندگان و خانه سینما که این بحث و گفت‌وگو‌ها به سامان برسد.» خب می‌بینید که ظاهراً هیچ کدام از دوستان قصد ندارند از موضع خود کوتاه بیایند و این تازه اول ماجراست.