فاطمه مقیمی: تفکیک جنسیتی در کارآفرینی بی‌معنی است

فاطمه طاهری: در سالهای اخیر در خصوص«کارآفرینی» بیش از همیشه و بیش از همه چیز  دیگر صحبت می‌شود، کار آفرینی فرآیند یا مفهومی است که در طی آن فرد کارآفرین با ایده‌های نو و خلاق و شناسایی فرصت‌های جدید، با بسیج منابع به ایجاد کسب و شرکت‌های نو و سازمان‌های جدید آشنا می شود که اغلب منجر به معرفی محصول یا ارائه خدمت به جامعه می‌شود. «کارآفرینان» عوامل تغییر مثبت در فضای اقتصادی هستند.انگیزه‌های مختلفی برای کارآفرین شدن وجود دارد از جمله نیاز به موفقیت، نیاز به کسب درآمد و ثروت، نیاز به داشتن شهرت، و مهم‌تر از همه نیازمندی به احساس مفید بودن و استقلال طلبی را می توان نام برد. به طور کلی از اوایل قرن بیست و یکم با طیف و پدیده جدیدی در کشورهای درحال توسعه با عنوان «مشارکت اقتصادی زنان در جامعه اقتصادی کشور»مواجه شدیم.دراین باره با سیده فاطمه مقیمی عضو اتاق بازرگانی و کارآفرین برتر و فعال اقتصادی گفتگویی انجام داده ایم که مشروح ان را در ادامه می خوانید:

 به نظر شما بستر لازم  برای کارآفرینی زنان کشورمان وجود دارد؟
به نظر من این فرصت فراهم شده.در حال حاضر65 درصد کرسی های دانشگاه را زنان پر کرده اند،. خودباوری، علاقه به کار مورد نظر و آموزش در رابطه با آن تنها راه حل رسیدن به موفقیت است و این یعنی توانمند شدن زنان با حفظ چارچوب های اجتماعی اما در عین حال، انتظار نداریم زنی که توانمند می شود و در جامعه کار می کند اصالت و ریشه خود را فراموش کند بلکه باید با حفظ آن به فعالیت های خود ادامه دهد.

 نظر شما در باره تفکیک جنسیتی  در فضای کارآفرینی چیست؟ آیا در خانه ماندن محدودیتی برای کسب درآمد زنان محسوب نمی شود؟
گاهی اوقات احساس می‌شود که انتخاب نوع کسب و کار نیز بستگی به جنسیت افراد دارد. برخی از انواع مشاغل شاید در قدیم مناسب انتخاب شغل و فعالیت جهت زنان نبود و صرفاً به وسیله مردان انجام می‌شد و بالعکس کارهایی از جمله نظافت فضاهای خصوصی از جمله استخرهای منازل، باغبانی و ... از انواع کارهایی است که اجرای آن توسط زنان غیرمعمول به نظر می‌رسد، اما نوعی از کارها مشابه نگهداری کودکان، کارهای دستی که نیاز به سلیقه زنانه دارد، از عهده زنان بر می‌آید.

در برخی از مشاغل نیز جنسیت تأثیری ندارد، مشابه بازاریابی تلفنی، آشپزی، سرویس‌های خدماتی (تایپ، ترجمه، تدریس خصوصی)، اما در این نوع کارها ابزار مناسب و هم‌چنین نحوه اطلاع از چگونگی امنیت کاری و سلامت کار و هم‌چنین پشتکار در جهت اخذ نتیجه مطلوب و از موارد مهم آن روش‌های مختلفی برای معرفی خدمات قابل ارائه نیز موجود است. امروزه با پیشرفت‌های زیادی که در زمینه علوم رایانه و دیگر وسایل ارتباطی به وجود آمده، محیط خانه محل مناسب و کاراتری برای کسب و کار شده است. اگرچه تمامی مشاغل قابل راه‌اندازی در منزل نیستند، اما انواع بسیاری از مشاغل را می‌توان از منزل هدایت و راه اندازی کرد و بخشی از درآمدها نیز معاف از مالیات می‌شوند. تقسیم‌بندی و انتخاب کسب و کار در منزل با روحیه افراد متفاوت است.

آیا همچنان شاهد حضور حداقلی زنان در مشاغل و حوزه های کارآفرینی خواهیم بود؟
تفکیک جنسیتی عملا در کارآفرینی معنای خود را از دست داده است. اما هنوز هم تا بالا رفتن سطح شغلی زنانی که به راحتی مردانه ترین کارها را با مدیریت مدبرانه ی خود، کارسازتر و سهل تر می نمایند، راه باقی مانده استمتاسفانه ما ساعت کار زنان را در خانواده جزء ساعت کار قابل محاسبه به حساب نمی آوریم در حالیکه این ساعات جزو اشتغال زنان باید محسوب شود.به هر حال کسب و کار در خانه خود می تواند در قیمت تمام شده اقتصاد در داخل خانواده و یک کشور موثر باشد. بنابر این الگوی مصرف در خانواده در سبد مصرفی، اقتصاد خانواده و قلک اقتصادی آن در طول ماه یا سال تاثیر دارد. این واقعیت باید در قدم اول از سوی خود زنان برداشته شود. زنان باید به تاثیرگذاری نقش خود باورداشته باشند . قطعا مسیر هموار نخواهد بود اما دستیابی به هدف نیز غیر ممکن نیست.

زنان درچه بخشی از اقتصاد مقاومتی و اصلاح الگوی مصرف مد نظر گرفته شده اند؟
اقتصاد مقاومتی و اصلاح الگوی مصرف از یک تفکر منبعث شده و اساس آن بر عدم مصرف بی رویه و بالابردن کیفیت مصرف است. اقتصاد مقاومتی، اقتصادی بر پایه ریاضت نیست بلکه هدف آن  درست مصرف کردن  و  وعدم استفاده از کالای خارجی و مصرف درست، به اندازه و به موقع کالاست. به دلیل نقش مهم زنان در مدیریت اقتصادی خانه آموزش زنان برای مدیریت بهینه در اقتصاد موثر خواهد بود. چرا که با تغییر نگاه در تربیت مصرف اعضا خانواده از طریق زنان می توان از برند گرایی و گرایش به سمت کالای خارجی کاست.

آیا پیش بینی هایی برای آموزش در این زمینه از سوی نهادهای ذیربط شده؟ از نظر شما کدام نهاد نقش موثری در آموزش و برنامه ریزی در این حوزه را دارد؟
قطعا دفتر امور زنان و خانواده به این بحث نگاه ویژه دارد. اگر این تغییر اتفاق بیفتد در طول زمان شاهد بروز تغییر در الگوی مصرف خانواده خواهیم بود.ممکن است در حال حاضر شاهد این تغییر نباشیم این فرایند زمانبر است اما با استمرار در این امر قطعا می توانیم در الگوی مصرف جوانان خود تحول ایجاد کنیم. آموزش و پرورش و آموزش عالی نیز در صورت سیاستگذاریهای مناسب در مبحث آموزش مدیریت مصرف خانوار موثر خواهند بود.

آیا زنان ما این فرصت را دارند در سطح درآمد خانواده موثر باشند؟ برنامه خاصی برای توسعه کسب و کار خانگی ریخته شده؟
کسب و کارهای خانگی در ایران نیز سابقه دیرینه‌ای دارند. بسیاری از صنایع دستی که امروزه هم وجود دارند، در منازل و محل سکونت افراد تولید می‌شده اند. به‌طور کلی کسب و کار خانگی پدیده جدیدی نیست، بلکه در نتیجه تغییرات و تحولاتی که در فعالیت‌های اقتصادی - اجتماعی امروز به وجود آمده به آن توجه بیشتری شده است و این نوع کسب و کارها روز به روز گسترش و توسعه می‌یابند. کسب و کارهای خانگی از بخش‌های حیاتی و ضروری فعالیت‌های اقتصادی کشورهای پیشرفته محسوب می‌شوند. کسب و کار خانگی از نظر ایجاد شغل ، نوآوری در عرضه محصول یا خدمات، موجب تنوع و دگرگونی زیادی در اجتماع و اقتصاد هر کشور می‌شوند.در مورد زنانی که خارج از خانواده کار می کنند که شرایط مشخصی است.

اما زنی که شاغل نیست در داخل خانه با مدیریت هزینه و انتخاب درست در سبد مصرف خانواده اقتصاد خانواده را تحت تاثیر قرار دهد. در حال حاضر  صندوق هایی برای حمایت از کسب و کار خانگی شکل گرفته که از مشاغلی که غالبا دورکاری هستند. زنان در حال حاضر این فرصت را دارند که از داخل خانه، بازاریابی، خدمات، خرید و فروش اینترنتی و...انجام داده و کسب درآمد داشته باشند. نه تنها برای زنان خانه دار بلکه برای جوانان، کسب و کارهای خانگی، نقطه شروع مناسبی برای راه اندازی کسب و کار شخصی است، زیرا راه اندازی آن در مقایسه با دیگر انواع کسب و کار ساده و آسان است.

3535