بهزاد احمدی‌نیا: در این روزهای پر از اما و اگر، وب‌سایت Market Watch در یک تحلیل به بررسی آنچه ممکن است قیمت نفت خام را به بشکهhی 100 دلار برساند پرداخته است. اما و اگرهای مطرح شده در این تحلیل تا حدودی عجیب و به‌دور از انتظار ند اما غیرممکن نیستند و به‌عنوان مفروضاتی برای آینده میان‌مدت، باید درنظر گرفته شوند.
در آمریکا یکی از جنجالی‌ترین و البته پر خبرترین انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد و گزینه دونالد ترامپ از صندوق آرا بیرون آمد. ترامپ که در اصل تاجری فرصت طلب است، با سیاست‌ها و کابینه‌ای که برگزیده است احتمالاتی را برای آینده آمریکا و جهان به‌وجود آوردهاست. کابینه ترامپ بدون شک کابینه‌آی طرفدار سوخت‌های فسیلی‌ست که سیاست‌های انرژی آمریکا را از انرژی‌های نو و پاک به سوی نفت و گاز بازخواهد گرداند.
این سیاست موجب خواهد شد که تولید نفت آمریکا بیش از پیش رونق گیرد اما در مقابل، کشورهای عضو اوپک با کاهشی که در پایان سال 2016 میلادی برای تولید خود قائل شدند به مقابله با اثر افزایشی آمریکا خواهند رفت. در سال‌های پیش‌رو چند عامل اصلی در بازار نفت و شرکتهای عمده نفتی اثرگذار هستند که نخستین آنها دولت آینده آمریکا و نحوه بازی اوپک است.
افزایش سیاست‌های متمایل به نفت و گاز در آمریکا، درخواست برای این سوخت‌های فسیلی را افزایش خواهد داد و برای پاسخگویی به این رویه، تولید نفت این کشور نیز روند رشد را ادامه می‌دهد اما دولت ترامپ دیدگاه‌های دیگری نیز دارد که غیرمستقیم بر نفت اثرگذار خواهند بود. تقابل ترامپ با عربستان سعودی و چین ، در میان مدت این دو کشور را به یکدیگر نزدیک خواهد کرد و این نزدیکی می‌تواند زمینه‌ساز تغییر واحد پول معاملات نفتی آنها باشد. در صورتی که ریاض تصمیم بگیرد معاملات خود را به‌جای دلار با یوآن انجام دهد، باتوجه به حجم این معاملات، پول رایج بازار نفت خام به آرامی تغییر خواهد کرد چراکه دولت‌های دیگر منطقه مانند قطر، امارات متحده عربی و کویت نیز از عربستان پیروی خواهند کرد.
این پیوند برای چین نیز ارزش زیادی خواهد داشت چراکه هزینه‌های تبدیلات ارزی را از دوش دولت این کشور برمی‌دارد و در همین حال ارزش برابری دلار در مقابل دیگر ارزها را کاهش خواهد داد. کاهش ارزش دلار در بازار تبادلات، قیمت نفت خام را به سوی 100 دلار حرکت می‌دهد اما آنچه این حرکت را سرعت می‌بخشد، نبود سرمایه‌گذاری در تولید نفت آب‌های عمیق طی چند سال گذشته و چند سال آینده است. تولید نفت در آب‌های عمیق نیازمند پروژه‌های بلند مدت، هزینه‌بر و دیربازده است که با توجه به قیمت دو سال گذشته نفت و راهی که تا عبور از مرزهای سوددهی این تولید در پیش دارد، هیچ شرکتی در این حوزه سرمایه‌گذاری تازه‌ای که اثرگذار باشد انجام نداده است. یک نکته که شاید ناقض این مسئله باشد این است که در صورت تکمیل موفقیت‌آمیز تمامی پروژه‌های نفت آب‌های عمیق فعلی، روزانه 3 میلیون بشکه به تولید جهان افزوده می‌شود اما این اتفاق فقط زمانی می‌افتد که نفت خام در بازارهای جهانی در نزدیکی 100 دلار معامله شود. سیاست‌های شفاهی ترامپ برای افزایش اشتغال در آمریکا و رونق بخشیدن به صنایع این کشور نیز این بازی را بیش از پیش به سوی جبهه گرفتن عربستان و چین در مقابل واشنگتن پیش خواهد برد. از سوی دیگر کاهش تولید اوپک و افزایش تقاضای نفت هم در دو سال آینده بر آتش قیمت می‌افزاید.
اکنون اگر برآوردهای انتزاعی‌تر ژئوپولتیکی مانند احتمال همراهی نظامی چین با عربستان در جنگ یمن یا احتمال دخالت سیاسی پکن در روند صلح در سوریه و عراق و افغانستان را نیز به وضعیت محتمل بالا اضافه کنیم، نردبانی بلندتر برای قیمت نفت خام فراهم خواهد شد. این تحلیل Market Watch در شرایطی روز دوشنبه 20 دیماه 95 روی تلکس قرار گرفت که در پایان روز کاری بازار نفت، قیمت نفت خام برنت با 3 درصد کاهش در محدوده 55 دلار بسته شد.
علت این کاهش قیمت از دید بلومبرگ و رویترز، گزارش افزایش تعداد دکل‌های آمریکا به 529 دکل است. این تعداد به معنی افزوده شدن 100 دکل به مجموع دکل‌های فعال آمریکا از شهریور سال جاری تا امروز است که از سال 2009 تا امروز بی‌‌سابقه برآورد می‌شود.
منابع: Market Watch، Bloomberg، Reuters
نظر شما