لاک های رنگارنگ برای او بی رنگ به نظر می رسند؛ دست های کوچکش تاب ندارد که جعبه لاک را نگه دارد و به هر صندلی اتوبوس که می رسد جعبه را در بغل مسافران که نشسته اند پرت می کند. سپس با صدای خفه اصرار و التماس به فروش لاک دارد. از فرط خستگی کار روزانه نمی تواند سر پا بایستد و به هر رهگذری که سوار اتوبوس می شود به نوعی خود را آویزان می کند تا خستگی روزانه اش را چند دقیقه ای بر دوش این رهگذران بگذارد، برادرش که تنها کمی بزرگتر از او است، صدایش میکند که وقت رفتن است؛ اتوبوس حرکت می کند و باید به سراغ اتوبوس دیگری بروند. جعبه لاک را با سختی بر میدارد و تلو تلو خوران از اتوبوس پیاده می شود و در ایستگاه منتظر اتوبوس بعدی می ماند.
هر مکانی که پرتردد تر و شلوغ تر باشد کودکان کار هم در این مکان ها بیشتر حضور دارند، کودکانی که در پارک شهر به جای بازی و گردش به دنبال جلب ترحم رهگذران هستند تا کالای خود را بفروشند و درآمدی کسب کنند. مسئولان می گویند، آنها به معضلی برای شهر تبدیل شده اند. در همه مکانهای گردشگری و حتی بیمارستان ها و هتل های لوکس شهر، کودکان کار هم حضور دارند؛ در کنار هتل هایي که برای دیدن طبقه های آخرش باید حسابی سر به هوا شد. این روزها دیگر کودکان کار نه تنها در خیابان های مشهور شهر بلکه در بیشتر مکان های شهر دیده
می شوند، کودکانی که برای تامین مخارج خانواده یا سیر شدن شکمشان تا نیمه های شب جلوی مرد و زن پیر و جوان، فقیر و غنی گردن کج می کنند و درخواست کمک دارند و یا به التماس میخواهند چیزی بفروشند.
نیاز به همکاری همه نهادها
حميد آزرمي، مدیر اداره بهزیستی شیراز درباره وضع کودکان کار در شیراز می گوید: ساماندهي كودكان خياباني و كار در كلان شهر شيراز يك كار تيمي است و لازم است برای ساماندهی وضع کودکان کار شهرداري، فرمانداري، نيروي انتظامي، بهزيستي و تمامي نهادهاي مربوط در اين امر ورود كنند و تقابل و همکاری های مناسبی با یکدیگر داشته باشند.
وی بیان می کند: درباره وجود پدیده كودكان كار به طور كلي مي توان گفت ناشي از فقر اقتصادي و حاشيه نشيني است. علاوه بر اين مهاجرتهاي بيرويه از تمامي استان به شيراز و اقامت در حاشيه ها و سكونتگاههاي غيررسمي در چندسال گذشته به اين امر دامن زده است. به باورمدیر اداره بهزيستي شیراز در چندسال گذشته دلايل مختلفي از جمله خشكسالي منجر به مهاجرت از روستاهاي اطراف به شيراز شده است. وی ادامه می دهد: مهاجرت اتباع بيگانه به شيراز منجر به حاشيه نشيني و افزايش سكونتگاه هاي غير رسمي شده که از جمله پيامدهاي اين مهاجرت ها، افزايش روزافزون كودكان كار و خياباني در شيراز است.
او می افزاید: متاسفانه خانواده هايي كه از روستاها و مناطق اطراف به شيراز مهاجرت مي كنند و در مناطق حاشيه اي مستقر مي شوند به دلايل مختلف از جمله فقر فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي، توجه لازم را به مسايل پرورشي، فكري، آموزشي و فرهنگي كودك ندارند و گاهي خود پدر و مادرها با شرايط جديد دچار آسيب هاي اجتماعي، اختلاف، طلاق، اعتياد و...
مي شوند.
آزرمی یادآور می شود: برخی از خانواده ها که توان و مهارت کافی را براي نگهداري فرزندانشان ندارند با قرار دادن کودکان خود در سطح خيابان ها و مكان هاي پر ازدحام جهت تكدي گري و كارهاي كاذب به دنبال تامین مخارج زندگی به وسیله کودکانشان هستند.
وی می افزاید: گاهي كودكان کار به دلیل گذران زمان طولانی بدون نظارت در سطح شهر در دام افراد سودجو و سوءاستفاده كننده قرار مي گيرند كه افزون بر مشكل های خود مشکل های دیگری هم به وجود می آید.
رئيس اداره بهزيستي فارس بیان می کند: ما اعتقاد داريم همه دستگاه هايي كه در ساماندهي اين كودكان دخيل هستند، بايد توجه بيشتري به اين موضوع داشته باشند و به اين مسئله به صورت خاص تري بپردازند. افزون بر این، برای حل و کاهش این معضل بايد به توانمندسازي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي دست يافت. وی درباره علت وجود کودکان کار در شهر میگوید: در مناطق روستايي و اطراف شیراز به دليل خشكسالي و از دست دادن مشاغل صنعتي از جمله دامپروري، كشاورزي و... به شهر مهاجرت مي كنندو این مسئله به وجود کودکان خیابانی در شیراز به دلیل های متفاوتی از جمله مشکل های اقتصادی دامن می زند.
او ادامه می دهد: متاسفانه مسئله قابل تامل اين است كه شيراز به عنوان يك كلان شهر از تمامي كلان شهرهاي كشور بيشتر هدف مهاجرت اتباع مختلف و بیگانه قرار گرفته و این روند، رو به فزوني
است.
وی می افزاید: بايد ضمن ساماندهي اتباع بيگانه موجود و مستقر در مناطق حاشيه اي و سكونتگاه هاي غيررسمي به طور قاطع از روند روزافزون مهاجرت هاي بي رويه به شيراز جلوگيري نمائيم.
مدیر اداره بهزیستی شیراز بیان می کند: آنچه كه ظاهر شهر شيراز نشان مي دهد كودكان كار و خياباني در شيراز روند روزافزوني داشته و نسبت به سال هاي گذشته اين روند سير صعودي خود را طي مي كند.
نگهداری کودکان کار در پرورشگاه های دولتی
ساميه بانو جلالي، كارشناس امور اجتماعي هم در این باره میگوید: در كلان شهر شيراز 2 مركز براي پذيرش، جمع آوري و نگهداری كودكان خياباني وجود دارد كه يكي از اين مراكز، كودكان دختر و پسر 5 تا 11 ساله را پذیرش می کند و ديگري تنها پسر های 12 تا 18 ساله را نگهداري و پذيرش مي كند.
او ادامه می دهد: نحوه پذيرش در اين مركزها به اين صورت است كه سازمان هاي دولتي، غيردولتي، نيروي انتظامي و اداره پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي به ما مراجعه و این کودکان را معرفی می کنند، و پس از شناسايي این کودکان و دسته بندي طبق نحوه سرپرست اين كودكان پذيرش مي شوند.
این كارشناس مسئول امور اجتماعي بهزيستي می گوید: كودكان خياباني بي سرپرست و بدسرپرست معمولا در مركز شهر و سطح شهر به دلايل مختلف از جمله نداشتن جا و مكان مناسب در خيابان ها به سر مي برند اما بسياري از اين كودكان توسط والدين خود براي كسب و كار و درآمدزايي به خيابان ها و پارك ها و معابر شهري مراجعه مي كنند.
وی ادامه می دهد: از بحث حضور کودکان خیابانی در شهر که بگذریم مسئله بدتر دلسوزي نا به جاي مردم شهر است که به افزایش این کودکان دامن
می زند.
جلالی بیان می کند: متاسفانه يك سري باندهاي سودجو با همكاري و اطلاع خانواده ها، كودكان اين خانوادهها را در اختيار مي گيرند و با سازماندهي كودكان آنان را براي فروش فال وآدامس و... درمناطق مختلف شهر به بيگاري مي گمارند.
او می گوید: خوشبختانه در شيراز اين باندها طي سال هاي گذشته شناسايي و تلاش شده كه دستگير و تحويل نيروهاي انتظامي می شوند.
وی اضافه می کند: لازم است به اين امر اشاره كنم كه 80 درصد از اين كودكان اتباع بيگانه هستند و 20 درصد اين افراد ايراني هستند.
جلالی ادامه می دهد: افزایش یا کاهش تعدادكودكان خياباني و كار در شيراز بستگي به فصل دارد و ماهيانه تغيير مي كند. متاسفانه در فصل هاي تابستان و بهار، تعداد کودکان خیابانی افزايش مي يابد.
وی می افزاید: در فصل بهار به دليل حضور مهمان هاي نوروزي، تعداد اين كودكان هم به تبع افزایش می یابد و این مسئله به این دلیل است که در ازدحام وتردد ها می توانند درآمد بیشتری کسب کنند.
وی بیان می کند: لازم است در اينجا اشاره كنم به معرفي اين كودكان توسط مردم و خودمعرف ها، ظرف 24 ساعت پس از گزارش حضور این کودکان در شهر شناسايي و جمع آوري مي شوند. جلالی میگوید: اما بايد اين مسئله مدنظر باشد كه نحوه برخورد با كودكان كار متناسب با شرايط سني و روحي اين افراد صورت گيرد و خود مردم از برخورد و گرفتن وسايل اين افراد پرهيز كنند.
وی می افزاید: شيراز به دليل اينكه در منطقه اي ويژه واقع شده است با مسئله ها و مشکل های اجتماعی روبرو است و حضور مهاجران و اتباع هم به روشنی ديده مي شود.
او می گوید: متاسفانه نميتوان شيراز را با شهرهاي ديگر مقايسه كرد . وی اضافه میکند: در نهايت ما به حمايت همه مسئولين شهر و گروه وسيعي از نهادهاي دولتي در زمينه ساماندهي كودكان نياز داريم افزون بر این طبق مصوبه هيئت وزيران 11 دستگاه در این زمینه بايد با بهزيستي همكاري داشته باشند.
46
نظر شما