دستگیری سرشاخههای شرکتهای هرمی در هفته گذشته منجر به تعطیلی بیش از 410 خانه تیمی این شرکتها در غرب تهران به ویژه خیابان ستارخان شد. این اتفاق نشان داد که سکوت چندماهه وزارت ارشاد درخصوص این شرکتها نه نشانه رضایت بیسروصدای دولت برای ادامه کار این نوع شرکتها، بلکه بخشی از یک برنامه بزرگ برای شناسایی و برخورد گسترده با آنها بوده است.
سال 1384 که مجلس قانون ممنوعیت فعالیت شرکتهای هرمی را به تصویب رساند، برخی از فعالان این شرکتها کوشیدند تا با استفاده از نفوذ در مراکز قدرت، همچنان به فعالیت خود ادامه دهند. بهرهگیری از مدیرکل وقت حراست یکی از وزارتخانههای آموزشی، یکی از این برنامهها بود که با برکناری شخص مذکور بینتیجه ماند. همچنین برخی از اعضای گروه 7الماس نیز تلاش کردند تا با استفاده از روابط شخصی خود با دفتر آیتالله مکارم شیرازی فعالیت خود را شرعی جلوه دهند. این اقدام نیز با هوشیاری این مرجع تقلید و صدور فتوای مناسب ناکام ماند.
هر چند با اقدامهای قضایی، امنیتی و انتظامی که در سالهای 84 و 85 در راستای اجرای قانون منع فعالیت شرکتهای هرمی صورت گرفت، این شرکتها در بازار ایران منزوی شدند و سرشاخههای اصلی آن به خارج از کشور گریخته یا از فعالیت خود کنارهگیری کردند ولی در یکی، دو سال اخیر، بار دیگر این فعالیتها در حجم وسیع از سرگرفته شد تا جایی که امروزه شاهد فعالیت بیش از 110 شرکت هرمی با عضوگیری حدود 2 میلیون نفر در سراسر کشور هستیم.
هر لحظه به رنگی بتعیار درآید
هر یک از این شرکتها با شناسایی شرایط اجتماعی و روانشناسی مردم ایران سعی داشتند ساختار خود را با بخشی از جامعه تطبیق داده و از این طریق بخش دیگری از مردم را به فعالیتهای مخرب شبکهای آلوده کنند.
منصور معنویپور از کارشناسان مطالعات و مقررات بانک مرکزی در این خصوص میگوید:" شرکتهای هرمی دائم در حال تغییر شکل هستند و مردم فکر میکنند فعالیت شرکت جدید فرق میکند و فریب وعدههای دروغین را میخورند."
به گفته کارشناسان وزارت اطلاعات هماکنون حدود 110 شرکت هرمی غیرمجاز در ایران فعالیت دارند که میتوان به کوئیست اینترنشنال، آمکا گلوبال، اسکای ویگالف، سانشاینامپایر، گریفین، پالینور، آسوگسترشرق، ایم تریسوز، ویپرول، ویکتوری وی، پارمیس، افایجی، سیلور فلیسیتی، ایمپویال اینوسمنت، تلاشگسترتجارت، اینوایتینیگ، تراست اینوست، تچوار، جیآیجی، تیامفاند، ریئل فایننسرز، فایننسرز، والاستریت اینوست، نتف کرپ، ولنسی، جیامای، پورت فولیو اینوسمنت، گامانت، یوان کامین، ویفاند، یونایتد فاند، اکوگروپ اینوستمنت، اکسیم فاند، ترموهانس، نتف گلدن ویلج، ایولو، گمبیت، مگاهلدینگ، پیآیجی، شبکهگردان موفق، الوند، جیامآی، یورو تاپ، سانشاینامپایر، سینت اینترنشنال، فارکس، پیآیسی، گریفین گالف و تلاشگستر تجارت اشاره کرد که البته چهار شرکت آخری آن به صورت کامل شناسایی و تمام سران آن در زندان به سر میبرند.
دو میلیون فریبخورده
آن طور که مدیر بخش مبارزه با شبکههای هرمی وزارت اطلاعات میگوید:" بیش از دو میلیون فریب خورده شرکتهای هرمی در کشور وجود دارند که همه آنها به صورت کامل شناسایی شده؛ برای آنها پرونده تشکیل شده و تحت نظارت و تعقیب هستند."
البته با توجه به اینکه دستگیری همه این افراد امکانپذیر نیست، در گام نخست به دستگیری سرشاخهها اکتفا شده تا در صورت لزوم، اقدامهای دیگری نیز صورت پذیرد.
بسیاری از این دو میلیون نفر نهتنها از عضویت در شبکههای هرمی سودی نبردهاند بلکه زیان هم کردهاند. منصور معنویپور کارشناس مطالعات و مقررات بانک مرکزی دراین خصوص میگوید:" طبق آمار موجود 75 درصد افرادی که وارد این حوزه شدهاند هیچ پورسانتی دریافت نمیکنند. 12 درصد فقط یک بار پورسانت میگیرند و باقی آنها بیش از یک بار پورسانت دریافت میکنند. باید به مردم اطلاعرسانی شود که بیش از 87 درصد اعضای شبکههای هرمی از عضویت خودشان زیان میبینند و چیزی جز ضرر و زیان نصیب آنها نمیشود."
مقایسه این آمار و ارقام نشان میدهد که حدود 250هزار عضو فعال شبکههای هرمی در کشور وجود دارد که تاکنون حدود هزار نفر آنها تحت تعقیب قضائی قرار گرفتهاند.
تبعات اجتماعی و سیاسی
گلدکوئست نخستین شرکت هرمی است که در ایران اقدام به بازاریابی گسترده کرد. به همین دلیل برخی افراد، شرکتهای هرمی را در ایران با عنوان شرکتهای گلدکوئستی میشناسند.
گلدکوئست به ظاهر یک شرکت تجاری مستقل است که از آسیای شرقی (هنگکنگ) اداره میشود و در واقع توزیعکننده محصولات کلکسیونی ضرابخانه اچپیمایر در آلمان است. ساخت طلا، گردنبند و سکههای طلای این مؤسسه، با قیمتی چند برابر و از طریق شبکههای هرمی فروش میروند.
اعتراف دستگیرشدگان اخیر شرکتهای هرمی نشان میدهد که یکی از رویکردهای اصلی شرکتهای موسوم به کوئستی ترویج فرهنگ اباحهگری است. به عنوان مثال به اعضا توصیه میشود برای پرزنت (جذب عضو جدید) از جنس مخالف استفاده شود. یعنی شبکه از طریق دختران به پسران و همچنین توسط پسران به دختران معرفی شود.
به دختران عضو شبکه توصیه میشود که از آرایش غلیظ و ارتباط عاطفی برای جذب پسران به این شبکهها استفاده شود.
چندی پیش ویجی اسواران یکی از مدیران شبکههای هرمی که سابقه پولشویی گسترده دارد خطاب به کارگزاران ارشد شبکهای گفته بود:" در به دست آوردن اعتماد جوانان ایرانی نباید از هیچ کوششی فروگذار کنیم. فشارهای اقتصادی در ایران و اغتشاشات این کشور، فرصت خوبی برای ما فراهم کرده است که به ناامیدی جوانان ایرانی نسبت به حاکمیتشان دامن بزنیم و تنها مجرای امید به زندگی و کسب موفقیت را گلدکوئست معرفی کنیم."
پتمن از مدیران آموزشی گلدکوئست نیز توصیه میکند:" جوانان ایرانی علاقهمند به مهاجرت به کشورهای آزاد هستند. بر این نیاز پافشاری کنید و سعی کنید که خروج از کشور را با کسب دارایی از طریق توسعه گلدکوئست تثبیت کنید."
سوزان کمری نیز در کنفرانس منطقهای گلدکوئست گفته بود:" ما به شما زندگی کردن را میآموزیم. امید به حیات در مملکت شما کم شده است، این خدمتی که ما به شما ارائه میکنیم، بیش از حد انتظار شما میارزد."
آمادگی وزارت اطلاعات برای انهدام کامل شبکهها
هر چند در اقدام اخیر وزارت اطلاعات و نیروی انتظامی، بیش از 100 خانه تیمی شرکتهای هرمی متلاشی شده است ولی اگر آمار 2 میلیون نفری اعضای این شبکه را که جانشین فرماندهی ناجا بیان کرده درست بدانیم، هنوز راه درازی پیش رو داریم.
تقوی از کارشناسان وزارت اطلاعات در این خصوص گفت: با اقدامهای اطلاعاتی در آینده اجازه نمیدهیم هیچ فعالیت هرمی در کشور ادامه فعالیت داشته باشد. همانطور که در گذشته با اقدامهایی که انجام شد، فعالیت چندین شرکت به طور کامل متوقف و سران آن دستگیر شدند. وزارت اطلاعات با اطمینان خاطر از رشد فرهنگی مردم عزیز ایران به همه افراد مرتبط با دسیسههای هرمی هشدار میدهد که اجازه ندهند سرمایههای مردمی و نفوس عزیز ملت ایران به تاراج رود.
او همچنین تأکید کرد:" احاطه اطلاعاتی دستگاه امنیتی نظام جمهوری اسلامی ایران چنان است که آمادگی کامل برای انهدام این شبکه دسیسه هرمی را داراست. دستور کار شبکههای هرمی در ایران، سیاهنمایی افراطی، ترویج فرهنگ ناامیدی از نظام و ایجاد امیدواری به هستههای اصلی شبکه، بهرهبرداری از مشکلات رایج و اغتشاشات اخیر و نفوذ اطلاعاتی به خانوادههاست."
رهبران این شبکهها همچنین به دنبال ترویج خرافهگرایی و استفاده از نمادهای غیرمذهبی و مرتبط با تفکرات التقاطی منسوخ شده، ایجاد اختلال در پایه و نظام خانواده و کاهش روابط عاطفی در خانوادهها، سلب اعتماد به نفس جوانان، ایجاد تفرقههای قومی و قبیلهای و حتی به راه انداختن شاخههای مربوط به شهرستانهای مختلف و ایجاد اختلافهای درون شبکهای هستند.
به گفته وی، حدود 110 شرکت هرمی فعال در کشور شناسایی شدهاند که برنامه انهدام همه آنها در دست اجراست.
نظر شما