عراق همچنان صحنه رایزنی میان احزاب و جناح‌هاست، اما به نظر می‌رسد که دست‌یافتن به حصول و اجماع برای انتخاب نخست‌وزیر کمی بیش از آن زمانی که همگان انتظار آن را داشتند به درازا کشیده است. برغم وحدتی که میان دو ائتلاف بزرگ شیعی عراق یعنی ائتلاف ملی و ائتلاف دولت قانون پدید آمده است سناریوهای جدیدی برای تشکیل دولت مطرح شده که گفته می‌شود ائتلاف مالکی و علاوی تا حدی محتمل به نظر می‌رسد. از سوی دیگر روند حاکم بر فضای سیاسی و سردرگمی جناحها حکایت از پیچیده شدن این فرایند سیاسی نیز دارد که نمی‌توان به درستی افقی برای ان ترسیم کرد. برخی بر این اعتقادند که فهرست العراقیه دچار سردرگمی و آشفتگی شده است و به همین سبب برای بین‌المللی کردن مسئله داخلی تشکیل دولت تلاش می‌کند. از آنجایی که خواست گروههای ملی ایجاد دولت مشارکتی است، این رویکرد به نفع عراق و همچنین فهرست العراقیه نیست، زیرا این اقدام آنها را در انزوا قرار داده و نمی‌توانند نقشی در مشارکت سیاسی داشته باشند.
هر چند طی روزهای اخیر علیرغم رد و بدل شدن گفت‌وگوها میان احزاب و جناحها، نتایج مثبتی از خلال آنها حاصل نشد، اما آگاهی از وضعیت گروهها و جناح‌های سیاسی در حال حاضر خالی از لطف نیست. بر همین اساس خبرآنلاین در گفت‌وگویی کوتاه با سیدجلال ساداتیان، کارشناس امور خاورمیانه به بررسی احتمالات وسناریوهای موجود پرداخته است.
علیرغم گذشت چندین ماه از انتخابات پارلمانی عراق و رایزنی‌های مختلفی که میان احزاب و گروهها در جریان است، هنوز نشانه‌ای از موفقیت مذاکرات و اجماع نظر دیده نمی‌شود. دلیل این امر را چه می‌دانید؟
دلیل این امر را جدای از عدم تفاهم میان احزاب و جناحها می‌توان دخالت سایر کشورها در این روند دانست. علاوی و حزبش که با برتری بسیار شکننده‌ای و با اختلاف دو کرسی نسبت به مالکی برنده انتخابات اعلام شده اند، تا حدودی مورد حمایت غرب هستند. به عبارتی آمریکا و غربِی‌ها علاقمندند چون علاوی به عنوان نماینده سکولارها، حمایت گروههای سنی را نیز با خود دارد، می‌تواند گزینه مناسبی برای پست نخست‌وزیری باشد. این در حالی است که با توجه به تفاوت شکننده نتایج انتخابات سایر گروههای موجود از جمله شیعیان، هم گروههای تندرو و هم گروههای میانه‌رو تمایلی ندارند که علاوی قدرت را در دست بگیرد. در واقع می‌توان گفت که در شرایط کنونی جناحها و احزاب در عراق تحت فشار برخی از کشورها نمی‌توانند به توافق نسبی دست یابند.
آیا این مکان وجود دارد که مالکی به نفع علاوی میدان را ترک کند؟
در چهارچوب پیاده‌سازی فرمول دمکراسی، قاعدتاً این اتفاق باید بیفتد. در حال حاضر جو حاکم در عراق گویای آنست که زور تعیین‌کننده و پارامتر مهم در تصمیم‌گیری است. حال باید دید که متعاقب کشمکشی که میان احزاب و گروهها در حال جریان است، زور چه کسی بیشتر می‌چربد. علاوی با اکثریت شکننده خود به تنهایی نمی‌تواند کابینه تشکیل دهد و حتماً باید با سایر گروهها ائتلاف کند. کسی نمی‌داند که او با جعفری ائتلاف می‌کند و یا مالکی و صدر. به ترتیب اجرای نقش، صدر از گروههای تندرو وجعفری و مالکی نسبت به دیگران ملایم‌تر هستند.
پیش‌بینی شما چیست؟
احتمال اینکه علاوی با مالکی به توافق برسد، خیلی بیشتر است. به عبارتی علاوی ترجیح می‌دهد با گروههای میانه‌رو مثل جعفری و مالکی اتئلاف کند. اما باید دید که آیا مالکی هم می‌تواند فشارهای جانبی را تحمل و به ائتلاف با علاوی تن دهد یا خیر. گفت‌وگوهایی نیز میان طرفین رد و بدل شده و حتی تا این مرحله نیز پیش رفته‌اند که مالکی نخست‌وزیر باقی بماند اما پستهای کلیدی را علاوی بگیرد. تاکنون راه‌حل‌های متفاوتی پیشنهاد شده اما باید منتظر زمان بود.
نظر شما