"درسمت‌قبلی موفق‌بودم پس می‎توانم رئیس‌جمهورشوم"،یعنی می‌توانم هواپیمابسازم چون قبلا دوچرخه‌سازبودم!

 اگر در يك جامعه بيكاري يا تورم بالا باشد، به طور طبيعي هر نامزدي مدعي است كه بيكاري يا تورم را كاهش خواهد داد. اگر ١٠ نامزد هم باشند همين را خواهند گفت. ولي مردم از كجا بدانند كه كدام‌يك از اين افراد بهتر مي‌توانند اين دو هدف را محقق كنند.

يك راه ادعا درباره اين است كه من مي‌گويم چنين مي‌كنم پس مي‌توانم! در اين زمينه طبيعي است كه هر كس ادعاي انجام هر چيزي را مي‌كند به طور ضمني معتقد است كه او اين كار را انجام خواهد داد. بنابراين چنين چيزي راهي قابل قبول نيست. ممكن است كسي بگويد كه من كارهاي ديگري را كه گفته‌ام انجام مي‌دهم، انجام داده‌ام، پس در اين مورد هم مي‌توانم انجام دهم. اگرچه اين يك گام رو به جلوست ولي كافي نيست زيرا ده‌ها قول و قرار مي‌توان ارايه كرد كه وي نتوانسته است انجام دهد.

راه دیگر اين است كه اين ادعا دو قسمت شود. يك بخش منطق قضيه و بخش ديگر اراده معطوف به انجام آن. فرض كنيم كه كسي ادعا كند من مي‌توانم هواپيماي مسافربري بسازم. چون قبلا دوچرخه ساخته‌ام پس اين كار را هم مي‌توانم. خب شايد يك امتياز مثبت براي او باشد كه پيش از اين دوچرخه را ساخته است ولي كسي نمي‌تواند صدها ميليارد سرمايه را در اختيار او قرار دهد كه هواپيما بسازد، اگر نشد، چه كسي مسوول است؟

طبعا كسي كه اين ادعا را مي‌پذيرد. فرد مدعي بايد طرح بياورد كه شامل جزييات فراواني است و اين طرح بايد تصويب شود. سپس به اراده فرد براي تحقق آن پرداخت. وقتي كسي مي‌خواهد صد ميليون وام بگيرد، بايد طرح توجيهي بياورد و مرجع بي‌طرفي آن را تاييد كند. سپس سرمايه خود را نيز به ميان بياورد و ضمانت كافي هم بدهد.

حال چگونه ممكن است كه كسي رييس‌جمهور شود بدون آنكه يك طرح يك صفحه‌اي در اقتصاد داشته باشد و ادعاهاي بيهوده كند، انتظار دارد كه مردم سرنوشت كشور را براي ٤ سال در اختيار او قرار دهند؟ او بايد طرح توجيهي خود را بياورد، سپس كارشناسان بي‌طرف آن را ارزيابي كنند، در صورت تصويب، آنگاه راي بگيرد. وقتي كسي صرفا تكرار مي‌كند كه من مي‌توانم، من مي‌توانم، معناي روشن آن اين است كه طرح و ايده‌اي ندارد زيرا كسي كه طرح و ايده و برنامه دارد نمي‌گويد من مي‌توانم، مي‌گويد كه اين طرح به اين دلايل قابليت اجرايي دارد.

كسي كه مدعي ساختن هواپيماست، نمي‌تواند به دوچرخه ساختن خود استناد كند. او بايد يك طرح جامع از هواپيماسازي ارايه كند و هزينه، نيروي انساني، نياز به فناوري و نحوه تامين آن، بازار سفر هوايي و... همه را در آن لحاظ كند سپس اين برنامه را جهت دفاع از آن ارايه كند.
27302