در مراسم رونمایی از دو کتاب "شناخت از نظر قرآن" و "مقدمه بر حکومت اسلامی" جدیدترین آثار منتشر شده از شهید مرتضی مطهری، علی مطهری (فرزند آیتالله مطهری و نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی) گفت: کتابی که امروز رونمایی می‌شود "شناخت از نظر قرآن" و "مقدمه‌ای بر حکومت اسلامی" نام دارند. شاید این سوال پیش بیاید که چرا بعد از 38 سال کتاب مقدمه‌ای بر حکومت اسلامی منتشر شده است؟ این کتاب در اصل 4 نوار صوتی بوده که اواخر سال 95 به دست ما رسید. ما نوارها را پیاده و منتشر کردیم. آنها شامل بحث‌هایی هستند که شهید مطهری در قم درباره حکومت اسلامی مطرح کرده بود.
صادق زیباکلام (استاد علوم سیاسی) نیز در این نشست با اشاره به اینکه در جوانی چندان با آیتالله مطهری همدل و همسو نبوده است، گفت: در جوانی به شدت منتقد مطهری بودم و می‌گفتم وقتی شریعتی و سازمان مجاهدین حضور دارند خیلی جایی برای مطهری نیست ولی گذر این 4 دهه به من نشان داد که فعالیت‌ها و تفکرات شهید مطهری اصولی‌تر بوده است واقعیت این است که او را خیلی انقلابی و محافظه‌کار و از مبارزان علیه استکبار نمی‌شناختم ولی امروز نتایج دیگری گرفتم و به همین دلیل علیرغم همه گرفتاری‌ها این روزها با میل رغبت به این جلسه آمدم.
زیباکلام افزود: مبارزانی که انقلاب را اقدامی رادیکال می‌دانستند کم نبودند اما شهید مطهری شیوه و روش متفاوتی در اصول و ایدئولوژی خود داشت و باید اعتراف کنیم در آن زمان درخشندگی اقدامات رادیکال و امثال شریعتی اجازه ندادند که شهید مطهری را هم ببنیم.
این استاد دانشگاه درباره خروج شهید مطهری از قم و آمدنش به تهران نیز گفت: سال 31 اگر قم محیط آرامتری از تهران برای کار پژوهشی نبود پرجنجالتر هم نبود پس چرا شهید مطهری برای کارهای پژوهشی از قم به تهران آمد؟ فکر می‌کنم او همان مشکلی را داشت که روحانیون دیگری نمی‌خواستند صرفا به دروس حوزوی مشغول باشند، با آن مواجه بودند. او به مسایل سیاسی و اجتماعی هم علاقه بود و قم در دهه 30 فضایی آماده برای ورود به موضوعات و مطالعات سیاسی نبود. آیتالله بروجردی در آن دوره دین و سیاست را از یکدیگر جدا نگه داشته بود و تا زمانی که او زنده بود قم جایگاه سیاسی پیدا نکرد.
او گریزی نیز به موضع گیری‌های شهید مطهری در قبال تفکر مارکسیست زد و گفت: تمایل به مارکسیست و حکومت مارکسیستی در انقلاب پررنگ بود. بخش اعظمی از ادبیات سیاسی مسلمانان رادیکال و انقلابی همان تفکر ادبیات مارکسیستی است. در این میان تنها دو نفر به هیچ وجه تحت تاثیر ادبیات مارکسیستی قرار نگرفتند: مهندس بازرگان و شهید آیتالله مطهری و جالب است که هر دو مورد بی‌مهری انقلابیون قرار گرفتند.
وی ادامه داد: اساسا شهید مطهری مخالف ورود تفکر مارکسیستی تحت عنوان تفکر انقلابی به جریانات انقلابی اسلامگرا بود و به همین دلیل با شریعتی شکاف عمیقی پیدا کرد. همه ما انقلابیون نیز در این اختلاف طرف شریعتی را گرفتیم با وجود اینکه او یکی از پایه‌گذاران اصلی بحث‌های مدرن در حسینیه ارشاد بود.
او تاکید کرد: اگر بگوییم مطهری قربانی ایستادگی در مقابل نفوذ تفکر مارکسیستی در جریان‌های انقلابی اسلامگرا بود؛ گزاف نگفته‌ایم البته این به آن معنا نیست که شهید مطهری مارکسیست‌ها را فاقد حق حیات می‌دانست اما راضی نبود، دوست نداشت و اعتقادی هم نداشت گفتمان اقتصادی، سیاسی مارکسیستی مورد استفاده انقلابیون اسلامگرا قرار بگیرد والا او به آزادی بیان و گفتمان مارکسیست‌ها برای بیان نظراتشان معتقد بود. او در کل نگاه فلسفی، تاریخی و ایدئولوژیک مارکسیست‌ها را کاربردی برای انقلابی اسلامگرا نمی‌دانست. مساله‌ای که می‌بینید درست از همانجا غرب‌ستیزی و آمریکاستیزی و مشکلاتی برای جمهوری اسلامی بوجود می‌آورد. امروز درستی نگاه مطهری را می‌بینیم.
این استاد دانشگاه سپس شهید مطهری را معتقد به آزادی بیان برای همه دانست و گفت: بعد از انقلاب از پیش برایم روشن شد که او یک لیبرال است. او به آزادی اندیشه و تفکر اعتقاد جدید داشت و این را تنها از خلال کتابهایش نمی‌گویم. نزدیکترین شخصیت سیاسی به او مهندس مهدی بازرگان بود؛ اگر زنده می‌ماند، در خوشبینانه‌ترین نگاه به سرنوشت او دچار می‌شد. دور از ذهنم نیست که در نماز جمعه در کنار مرگ بر بازرگان؛ مرگ بر مطهری هم گفته می‌شد علاوه بر اینها او در بحبوبه انقلاب از روند برگزاری دادگاه‌های انقلاب ابراز نگرانی کرده بود و به دنبال تعطیلی آنها بود و واقعا هر کسی کتاب حکومت اسلامی را می‌خواند؛ براساس سخنان او با دادگاه‌های انقلاب همسو نمی‌شد.
علی مطهری سپس در پاسخ به برخی از موارد مطرح شده زیباکلام مثل ماجرای ترک حسینیه ارشاد از سوی شهید مطهری گفت: وقتی که بحث استفعای مطهری مطرح شد دلیل آن اختلاف فکری با علی شریعتی نبود بلکه مشکل در نوع مدیریت حسینیه ارشاد بود که یک نفر؛ تک نفره تصمیماتی اتخاذ می‌کرد و باعث اعتراض شهید مطهری شد. انتقاد شهید مطهری نسبت به علی شریعتی بعد از این ماجراها و انتشار یک دو اثر از او بود.
فرزند شهید مطهری درباره به کار بردن لیبرال برای شهید مطهری اظهار داشت: اگر مفهوم لغوی لیبرال را درنظر بگیرم بله ایشان به آزادی بیان تفکر و مخالفان اعتقاد جدی داشتند و خودشان هم می‌گفتند اساسا مسایل لیبرالیستی در اسلام وجود دارد اما نگرش لیبرالی غربگرایانه خیر؛ به آن ارتباطی ندارد.
علی مطهری گریزی نیز به موضعگیری شهید مطهری در قبال دادگاه انقلاب زد و بیان کرد: بله به نظر من هم او اعتراضاتی به نحوه و نوع محاکمه‌های دادگاه‌های انقلاب داشت و حتی تلاش کرد برای اعدام هویدا فرصت بگیرد و جلوی آن را بگیرد که فایده نداشت. بالاخره هویدا اطلاعات زیادی داشت که می‌توان از آنها بهره جست. البته طبیعت هر انقلابی چنین برخوردهایی را به خود می‌بیند و خوشبختانه انقلاب ما از آنجا که ماهیت اسلامی داشت؛ برخوردهای خشن در آن کمتر بود.
29213
نظر شما