علی اناری: روند رو به گسترش تولید فیلم‌های ویدئویی و توزیع گسترده و بی‌ضابطه این آثار در کانون‌های عرضه محصولات فرهنگی ما را بر آن داشت تا نظر تنی چند از دست‌اندرکارن و فعالان عرصه سینما را در خصوص این پدیده نو ظهور جویا شویم.
علیرضا رئیسیان، رئیس سابق کانون کارگردانان سینمای ایران از جمله افرادی است که دید خوبی به این داستان و آخر و عاقبت آن ندارد.
او در گفت‌و‌گو با خبرآنلاین، دلیل اصلی ترکتازی چنین محصولاتی را در کمبودها و نقص‌های قانونی عنوان کرد و گفت: «همه این مشکلات به بی قانونی موجود در سینمای ما برمی‌گردد. محصولات فرهنگی در همه کشورهای توسعه یافته دارای درجه‌بندی هستند و بر اساس این درجه‌بندی هر اثری با هر میزان کیفیت نمی‌تواند از امکانات تکثیر و توزیع محصولات فرهنگی بهره‌مند شود.»
رئیس سابق کانون کارگردانان ضمن تاکید بر اهمیت مقابله با این پدیده، جهت جلوگیری از گسترش نتایج وخیم فرهنگی آن اظهار داشت: «اعتقاد دارم فیلم‌هایی که دارای پروانه ساخت و پروانه نمایش سینمایی هستند، باید از بالاترین حد و امکان بهره‌برداری از توان شبکه ویدئویی کشور برخوردار باشند. البته در این بخش هم اعمال یکسری محدودیت‌ها الزامی است. باید بپذیریم همه فیلم‌ها قابلیت بدست آوردن تیراژهای میلیونی را ندارند، اما شکی نیست که بیشترین امکانات این شبکه‌ها باید در اختیار این نوع سرمایه‌گذاری قرار داشته باشد.»
رئیسیان با تاکید بر اعمال یکسری محدودیت‌ها برای فیلم‌هایی که خارج از حوزه حرفه‌ای و ساز و کار متعارف سینمای و تنها به قصد عرضه در شبکه ویدئویی ساخته شده‌اند، گفت: «اولین قدم این است که اینگونه فیلم‌ها تکثیر محدود و کنترل شده‌ای داشته باشند و همین تکثیر محدود هم نشانه‌گذاری شده باشد. به این معنا که روی جلد اینگونه فیلم‌ها به وضوح توضیح داده شود فیلم فوق اثری ویدئویی است که در تیراژی محدود عرضه شده است.»
کارگردان فیلم سینمایی «چهل سالگی» اعمال محدودیت برای فیلم‌های ویدئویی را به نوعی ضامن بقای سینمای ایران توصیف کرد و ادامه داد: «اگر این محدودیت‌ها را نداشته باشیم شک نکنید در آینده نزدیک از صنعت سینمای ایران چیزی باقی نخواهد نماند. امروز فیلم‌های تولید شده در سینمای ایران از حق رایت تلویزیونی محروم هستند و با توجه به وضعیت بغرنج اکران، از دست دادن حقوق ویدئویی ضربه‌ای جبران ناپذیر به پیکره سینمای ایران وارد خواهد کرد.»
رئیس سابق کانون کارگردانان سینمای ایران در ادامه صحبت‌های خود با انتقاد از نگاه بازاری موجود در عرصه فرهنگ و به خصوص سینمای کشور اظهار داشت: «این اتفاقی که افتاده ضربه به سینمای ایران است و هر کس نقشی در وارد آوردن این ضربه دارد باید تنبیه شود. تهیه‌کننده تازه کار و کهنه کار در این فرایند فرقی با هم ندارند. حتی اگر شخص من هم وارد چنین پروسه‌ای شدم مستحق تنبیه هستم.»
او در ادامه افزود: «امروز متاسفانه فضایی بوجود آمده که همه به دنبال سود کلان در ازای سرمایه‌گذاری اندک هستند. این یعنی همان بساز بفروشی. نتیجه اینکه در برنامه اخیر «هفت» یکی از بازیگران سینمای کمدی مقابل دوربین تلویزیون با شجاعت اعلام می‌کند خودم می‌نویسم، خودم کارگردانی می کنم، خودم تهیه‌می کنم، خودم بازی می‌کنم ... یعنی واقعاً سینمای ما تا این اندازه کم بنیه و ابتر شده است؟ من فکر نمی‌کنم اینطور باشد.»
رئیسیان در ادامه خواستار توجه جدی مسئولین، مدیران و متولیان سینمای کشور به این پدیده شد و گفت: «جداً جای تعجب است که وزارت ارشاد نسبت به این پدیده هیچ عکس‌العملی نشان نمی‌دهد. ما تنها می‌توانیم معضل موجود را کارشناسی کرده و هشدار بدهیم، اما وظیفه اصلی بر دوش ارشاد است. ارشاد باید با وضع قوانین مقتضی جلوی گسترش و اپیدمی شدن این پدیده نو ظهور و عجیب و غریب را بگیرد.»
کارگردان «ایستگاه متروک» در ادامه، منظور خود را از طرح این پیشنهاد اینگونه توضیح داد: «نمی‌گویم این پدیده بطور کامل حذف شود، اما باید به اندازه جایگاه و قدر و منزلتش به آن بها داد. ورود موسسات نمایش خانگی به عرصه تولید را نباید خیلی جدی گرفت، اما چگونگی و نوع عرضه این اثر تولید شده بسیار مهم است. به عنوان مثال اگر سقف سرمایه‌گذاری این موسسات در پروسه تولید برابر 60 الی 70 میلیون تومان است، از آن طرف حداکثر تیراژی که برای توزیع اثر خود دریافت می‌کنند در بهترین حالت ممکن باید 50 هزار نسخه باشد.»
او در ادامه افزود: «امروز رقم سرمایه‌گذاری در سینمای ایران از 500 میلیون تومان فراتر رفته است، اما این دوستان با وجود سرمایه اندکی که به کار می‌گیرند علاوه بر اینکه فیلم خود را در بازار محصولات فرهنگی عرضه می‌کنند، حق پخش آن را به تلویزیون هم می‌فروشند. بماند که در این گیر و دار تله فیلمی مثل «ده رقمی» علاوه بر برخورداری از همه این موهبت‌ها مجوز اکران هم می‌گیرد.»
رئیس سابق کانون کارگردانان سینمای ایران با انتقاد از مشی موسسات فعال در امر شبکه نمایش خانگی گفت: «هیچ جای دنیا بخش خصوصی به این شکل تیشه بدست نمی‌گیرد تا ریشه سینما را خشک کند. امروز این موسسات با یکدیگر توافق یا بهتر است بگوییم دست به یکی کرده‌اند تا رقم خرید رایت ویدئویی فیلم‌ها را تا میزان قابل توجهی کاهش دهند. خب با این وضعیت تا چند سال دیگر چیزی از سینمای ایران باقی نخواهد نماند.»
رئیسیان در ادامه اظهار داشت: «امروز بسیاری از فیلم های تولید شده در سینمای ایران بر روی فروش فیلم به شبکه نمایش خانگی حساب می‌کنند. فیلمی که 500 میلیون تومان هزینه تمام شده‌اش است، حق دارد بخشی از این سرمایه را در شبکه ویدئویی جستجو کند؛ اما وقتی حق رایت را کاهش می‌دهند سینما از این بخش از درآمد خود محروم می شود.»
او افزود: «نتیجه اینکه تا چند وقت دیگر کسی ساخت فیلم سینمایی با استفاده از عوامل حرفه‌ای سینما را به صرفه نمی‌داند و همه می‌روند به سمت تولید فیلم‌های «پیژامه‌ای». عجیب است که همه این اتفاقات را می‌بینند و باز می‌پرسند چرا سینما به ابتذال کشیده شده است. جوابش یک جمله است؛ ما در این زمینه خلاء قانونی داریم و دولت باید با وضع قوانین این خلاء را پر کند.»
نظر شما