علی پاکزاد
آنچه در پی می‌آید گفت‌وگویی کوتاه با احمد محمودرباطی مسئول استان‌های ستاد میرحسین موسوی است در زمینه اشتغال، موضوعی که از نظر کارشناسان اقتصادی یکی از اصلی‌ترین چالش‌های پیش روی دولت آتی است. در این گفت‌وگو رباطی با نگاه یک کارشناس توسعه موضوع اشتغال را مورد بررسی قرارداده و برخط‌مشی و برنامه‌های احتمالی میرحسین موسوی چگونگی پرداختن به معضل بیکاری بیان کرده است.
به نظر شما میرحسین موسوی در راستای حل مشکل بیکاری چه راه حل‌هایی را در پیش خواهد گرفت؟
من نمی‌توانم به جای ایشان در مورد سیاستهای اتخاذی در آینده اظهار نظر کنم ولی با توجه به آنچه که در 52 گزاره اقتصادی از سوی ایشان عنوان شده است می‌توان گفت مهندس بر خلاف بسیاری از اتهامات بی‌اساسی که به وی وارد می‌کنند در ساختار اقتصادی مبتنی بر اسلام به بحث مالکیت خصوصی پایبند هستند و برخلاف آنچه که تاکنون به وی نسبت داده شده است به دنبال توسعه بخش دولتی نبوده و ساختار اقتصادی وی که ریشه در نگاه اجتماعی واقتصادی امام دارد یعنی بر مبنای مشارکت تمام مردم در فعالیتهای اقتصادی شکل می‌گیرد. بنابراین می‌توان گفت، قریب به یقین توسعه عناصر ومولفه‌های فعالیتهای مولد اقتصاد در رعایت چارچوب مالکیت‌های خصوصی و ایجاد سازوکار نظارتی کارآمد دولتی برای هدایت نه مدیریت این فعالیت‌ها در اولویت برنامه‌های مهندس قرار خواهد داشت والبته باید بازهم متذکر شوم که این برداشت از جانب من است و نمی‌توان این برداشت را به عنوان بیانیه ایشان قلمداد کرد.
در ساختاری که مورد نظر نحله فکری مهندس موسوی است اشتغال چگونه تعریف می‌شود؟
این هدف غایی باید در ساختاری تعریف شود که جامع‌الاطراف باشد یعنی در این مبادله هم کارآفرین سود معقول دریافت کند وهم نیروی کاری که توان فکری وجسمی خود را در اختیار کارآفرین قرار داده است در چارچوب ذکرشده امکان کسب درآمد حلال داشته باشد درغیر این صورت به عدم تعادلی دچار می‌شویم که شاید بتوان گفت بسیاری از بحران‌های اقتصادی واجتماعی تاریخ بشر درآن ریشه دارد و ناقض اصل عدالت است.
برای حصول به چنین آرمانی نیاز به معجزه نداریم بلکه با بهکارگیری درست امکانات بسیاری که در مرزهای همین کشور قراردارد و بهره بردن از فرصت‌هایی که مبادلات جهانی دراختیارمان قرار می‌دهد به خوبی می‌توانیم به این هدف دست پیدا کنیم. یعنی ماحصل تلاش‌های اقتصادی باید مؤید رشد اجتماعی نیز باشد.
صحبت‌های مطرح شده از طرف شما به شعارهایی شبیه است که بسیار زیاد گفته شده است، راهکار عملی حصول به این مدینه فاضله را چه می‌دانید؟
احیا و بازسازی نظام تصمیم‌گیری کشور از اولویت‌های برنامه مهندس است و اصل محوری در این بازنگری، طراحی و استقرار نظامی است که در آن شناسایی مسائل جامعه و یافتن راه‌حلهای مناسب برای آن و نیز اجرای راه‌حلها توسط تشکل‌های مردمی (اعم از اتحادیه‌های صنفی، شوراها و. . . ) و با استفاده از ظرفیت کارشناسی کشور صورت خواهد گرفت و بدون شک در این ساختار که بر مبنای مشارکت جمعی شکل می‌گیرد بحث اشتغال با تکیه بر توانمندی‌های بالقوه تمامی مجموعه‌های خصوصی کشور محوریت خواهد یافت.
یادمان نرود در حال حاضر حتی بر اساس آمارهای رسمی که بسیاری از کارشناسان اقتصادی غیر دولتی آن‌را دقیق نمی‌دانند میزان بیکاری بالای 10 درصد است و این در حالی است که حدود دو سال پیش سازمان آمار تعریف جدیدی را برای بیکاری بکاربرد که براساس آن افرادی که حتی یک روز در طول سال به کاری اشتغال داشته باشند هم بیکار محسوب نمی‌شوند و در این تعریف است که آمارهای بیکاری بالای ده درصد داریم و این در ساختار اقتصادی که طی سه سال گذشته بیش از سی سال پس از انقلاب درآمد داشته است کنار هم قرار دادن این مطالب نشان‌دهنده شرایطی دشواراست.
در این وضعیت ایجاد اشتغال از دغدغه‌های اصلی اقتصاد ایران است و از سوی دیگر حفظ اشتغال موجود و ارتقای کیفی کار نیز باید مدنظر قرار گیرد به طور حتم برای رسیدن به این اهداف باید از جزء جزء منابع موجود که بسیاری از آن با بهره وری پایین هزینه شده است، بسیار دقیق مورد استفاده قرار گیرد و دولت نه فقط با ارائه تسهیلات بانکی بلکه به عنوان حامی همه جانبه مدیریت بهره‌ور امکان استفاده از ظرفیت‌های بیکار مانده صنایع را در گام اول فراهم کند و درگامهای بعدی با ایجاد فضای مناسب جهت دستیابی بخشهای مختلف تولید به بازارهای هدف داخلی وخارجی زمینه رقابت پذیریی آنها را با ایجاد فضاهایی مانند معافیت‌ها وتضمین‌های خرید کالاها فراهم کند.
در چنین صورتی و با جان گرفتن چرخه تولید که در چندساله اخیر لطمات بسیاری خورده می‌توان امید داشت مشکل بیکاری را مهار کرد. این اقدام درواقع می‌تواند همان برنامه‌ای باشد که مهندس از آن با عنوان ضرورت دستیابی به رشد 8درصدی اقتصاد مورد تأکید قرار داده است.
رشد اقتصادی در دیدگاه شما تضمین‌کننده توسعه هست؟
نظر شما