جایزه جهانی فردوسی دسترسی به آرشیوهای جهانی را میسر می‌کند

به گزارش خبر آنلاین، چند سال است کشورمان به برنامه حافظه جهانی پیوسته تا سهمی در معرفی و ثبت آثار به‌جا‌مانده از تمدن‌های مختلف بشری داشته باشد.

از دو دوره گذشته و هر دو سال یکبار ایران اقداماتی در برنامه حافظه جهانی داشته است. ثبت وقف‌نامه ربع رشیدی و شاهنامه بایسنقری برنامه ایران در دوره اول بوده و در دوره دوم نیز دو اثر «التفهیم» ابوریحان بیرونی و «خمسه» نظامی گنجوی به حافظه جهانی معرفی شده‌ است.

حالا ایران دوباره پیشنهادی به یونسکو و حافظه جهانی ارائه کرده است. به گفته علی اکبر اشعری، مشاور رئیس جمهور و رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی پارسال پیشنهاد اعطا جایزه‌ای به نام فردوسی که معادل 1000 ‪ دلار است، از سوی کشورمان به یونسکو ارائه شد. این جایزه به اشخاص و مراکزی نظیر کتابخانه‌ها و آرشیوها و مکانهایی ارائه می‌شود که آثار حوزه تمدن ایرانی را نگهداری می‌کنند.

به گفته اشعری، یونسکو موافقت کلی خود را با این جایزه اعلام کرده، اما آن را منوط به امکان‌سنجی کرده است. به همین دلیل روزلین راسل کارشناس ارشد سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد یونسکو به ایران دعوت شد.

اشعری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی پیش از این اعلام کرده بود یونسکو با ثبت این جایزه به صورت ضمنی موافقت کرده و به همین سبب خانم راسل را به ایران فرستاده، اما این کارشناس یونسکو در جمع خبرنگاران اعلام کرد نماینده یونسکو نیست و به صورت داوطلبانه به این سازمان بین‌المللی همکاری می‌کند.

روزلین راسل که از 23 خرداد وارد ایران شده، هم‌اکنون در حال تهیه گزارشی است که امکانات و توانایی‌های ایران برای ثبت و ارائه جایزه جهانی فردوسی را روشن می‌کند. این کارشناس میراث جهانی به اصفهان سفر کرده و سازمان اسناد و کتابخانه ملی و اصفهان، کتابخانه مجلس شورای اسلامی و اسناد کتابخانه ملی را مورد بررسی قرار داده ‌است.

راسل معتقد است در حال حاضر اطلاع کاملی از حوزه تمدن ایران و اسلام وجود ندارد و به دلیل پراکندگی در این حوزه، این جایزه ضمن متمرکز کردن آثار، مالکان آنها را  تشویق می‌کند تا از آثار خود به نحو شایسته نگهداری کنند.

این کارشناس حوزه میراث جهانی درباره ثبت جایزه جهانی فردسی می‌گوید: «ثبت این جایزه به شناخت میراث مستند ایران کمک خواهد کرد. ایران غنای فرهنگی بالایی دارد و کسی فکر نمی‌کند ایران دارای چنین فرهنگی باشد. نسخ خطی، اسناد و مطالب صوتی و مکتوب، میراث مستند را تشکیل می‌دهند که حفاظت از آنها جزء هدف اصلی برنامه حافظه جهانی به شمار می‌رود و من در تلاش هستم همه امکانات موجود برای ثبت جایزه جهانی فردوسی را ارزیابی کنم.»

راسل اعلام کرد گزارش او به زودی برای ارائه به یونسکو ارائه خواهد شد و اظهار امیدواری کرد جایزه جهانی فردوسی مورد تأیید یونسکو قرار گیرد و به ثبت برسد.

کارشناس ارشد یونسکو با اشاره به نتایج گزارشات بدست آمده از امکان سنجی جایزه جهانی فردوسی گفت: «در بدو امر برای امکان سنجی جایزه جهانی فردوسی شناسایی و دسترسی به میراث ایرانی را مد نظر قرار دادیم و در ادامه به تعریف ویژگی‌های این جایزه پرداختیم تا هویت مستقل خودش را داشته باشد و مثلا به جایزه «جی جیک» کره‌ای‌ها شباهت شباهت پیدا نکند.»

این کارشناس یونسکو معتقد است که فردوسی شاعر معروف ایرانی به حفظ هویت ماهیت ادبی ایران کمک کرد و جایزه جهانی فردوسی زمینه حفظ میراث مستند ایران، شناسایی و ایجاد دسترسی به مستندات و آرشیوهای جهانی را فراهم خواهد کرد.