تیر میرداماد به فردوسی خورد

زهرا علی‌اکبری: بازار طلا و سکه در دو روز گذشته نوسان دارد؛تصمیم بانک مرکزی برای اجرای سیاست کنترل نرخ سود بانکی به میزان 15 درصد با هدف جلوگیری از خروج سپرده ها صورت گرفته و اعلام شده است که این سیاست تازه قرار است موجب بهبود وضعیت اقتصادی کشور شود.

پیمان قربانی معاون اقتصادی بانک مرکزی پیش از این در موعد ابلاغ این بخشنامه تاکید کرد که حتی کاهش نرخ سود بانکی به 15 درصد نیز جذابیت های لازم را برای سپرده گذاران دارد چرا که نرخ تورم در ایران در شرایط کنونی در محدوده 10 درصدی است و نرخ 15 درصدی برای سپرده های یک ساله بدان معناست که سپرده گذاران 5 درصد بیش از تورم سود دریافت می کنند.

رییس کل بانک مرکزی نیز در واکنش به اظهاراتی در خصوص اتخاذ این تصمیم ، سود در نظر گرفته شده برای سپرده های بانکی را به اندازه کافی جذاب خواند.

در شرایطی بازارهای موازی از قبل تصمیمات تازه بانک مرکزی تکانی خورده اند که بررسی ها نشان می دهد هنوز خروج سپرده از بانک ها کلید نخورده و بسیاری از کسانی که سپرده های کوتاه مدت داشتند، با تبدیل آن به سپرده بلند مدت ، تلاش کردند در شرایط کنونی امکان دریافت سود بانکی با نرخ های بالاتر از 15 درصد را از میان نبرند. با این حال به نظر می رسد جو روانی کنونی بازارهای موازی را دستخوش تغییر کرده است.

اجاره، طلا، سکه ، ارز

بدل سود بانکی برای سپرده‌گذارانی که در صدد حفظ قدرت خرید خود هستند ، چیست؟ طلا و سکه سال های مامن خوبی برای سرمایه های سرگردان بودند. ارز، یا به عبارت بهتر دلار نیز خود ماوایی برای کسانی بود که حفظ قدرت خریدشان را در نظر داشتند.
مبادله ریال با دلار، سال های در میدان فردوسی،رایج ترین اقدام سرمایه گذارانی بود که می خواستند سرمایه های خردشان را از گزند دستبرد تورم مصون بدارند.

وضعیت اما در سال های 1390 تا 1392 بحرانی شد.رجوع خریداران دلار به فردوسی،ماجراهای عجیبی را در این خیابان رقم زد.
کار بدان جا کشید که دلار روی چهار هزار تومان را نیز دید و ریال بود که در حاشیه خیابان با دلارها معاوضه می شد.

دولت یازدهم اما ورق را برگرداند. تلاش کرد با اتخاذ سیاست های ضد تورمی ، ثبات را به بازار برگردانده و تقاضا در این حوزه را واقعی کند.داستان غم انگیز دلار و طلا و سکه و صف های طولانی برای خرید آن به یادگار در تاریخ ماند تا امروز که بار دیگر نگاه ها از شعب متعدد بانکی به میدان فردوسی و سبزه میدان چرخید و سبب شد قیمت طلا در 10 روز بیش از 10 هزار تومان برای هر گرم و بهای سکه در یک روز حدود 20 هزار تومان در هر قطعه افزایش یابد.

هر چند افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی تحت تاثیر آمار ناا مید کننده اشتغال در آمریکا و طوفان رخ داده در این کشور نیز در رشد بهای این فلز گران قیمت تاثیر دارد اما با این حال آنچه مهم است اینکه اقتصاد ایران امروز بیشتر تحت تاثیر جو روانی شرایط تازه است تا واقعیت رخ داده در بازارهای جهانی.

و اما مسکن

بازار مسکن هنوز تحت تاثیر سایه سنگین رکود، با سختی و سنگینی قدم بر می دارد اما اجاره بها این روزها بر طبل گرانی می کوبد. مسکن، این سرمایه ای ترین کالا در ایران، 33 درصد از سبد هزینه های خانوارهای ایرانی را به خود اختصاص می دهد.

این آمار هر چند در خصوص هزینه مسکن ملکی و استیجاری استخراج شده است، اما برآوردها نشان از آن دارد که وضعیت در بازار اجاره به مراتب نامناسب تر از بازار خرید است چرا که اجاره بها نه در بند میزان تورم است و نه المانی دیگر.هر سال بیش از تورم افزایش می یابد و کوچکترین تصمیماتی در حوزه های مرتبط، نظیر بانک ها بر رشد آن تاثیر می گذارد.

گزارش های میدانی نشان می دهد در روزهای پایانی شهریور ماه، مالکانی که هنوز قراردادهای یک ساله اجاره هایشان را منعقد نکرده اند ، از رهن دل کنده اند و به اجاره های ماهانه تمایل نشان می دهند.

یکی از مشاوران شرق تهران در این خصوص گفت: در حال حاضر بیشتر مستاجرانی که قدر به تمدید قراردادهای خود نیستند و ترجیح داده اند آپارتمانی جدید پیدا کنند، کسانی هستند که با تبدیل رهن به اجاره موافق نیستند.

او گفت: به عنوان مثال مالکی که 170 میلیون تومان رهن گرفته، ناگهان می گوید قصد دارد خانه را به قیمت صد میلیون رهن، سه میلیون اجاره ماهانه به مستاجر بدهد و در نتیجه فشار از این جهت به مستاجران افزایش یافته است .

او افزود : کاهش سود بانکی مالکان را به سمت دریافت اجاره ماهانه سوق داده در حالی که این شرایط برای مستاجران چندان مطلوب نیست.به گفته وی این شرایط در کنار افزایش فصلی بهای اجاره در شهریور ماه، موقعیت این بازار را دستخوش تغییراتی، حتی نسبت به خرداد و تیرماه سال جاری کرده است.

اوراق بدهی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، بورس

بورس تهران در اولین روز اجرای بخشنامه جدید سود بانکی هر چند سبزپوش شد اما تاثیر چندانی از این تغییر را به خود ندید. با این حال کارشناسان معتقدند بازار اوراق بدهی برای سرمایه گذاران از این پس بازاری مهم و جذاب تلقی می شود و با توجه به نرخ های بالاتر از 15 ردصد برای این اوراق، بالا رفتن حرارت آن را از همین حالا می توان پیش بینی کرد.

از سوی دیگر صندوق های سرمایه گذاری بانک ها که کارکردی شبیه سپرده را برای سرپرده گذار دارند نیز از این پس رونق بیشتری را به خود خواهند دید. بسیاری از بانک ها سودهایی در اندازه 22 تا 22.5 درصد را به کسانی که در صندوق های سرمایه گذاری شان ورود می کردند، اعطا می کنند. افتتاح حساب در صندوق های سرمایه گذاری تفاوت هایی با سپرده بانکی دارد.

به عنوان مثال برداشت آن لاین از موجودی این حساب ها قابل انجام نیست و باید برای برداشت پول حتما به شعبه مراجعه شود. با توجه به اینکه صندوق های سرمایه گذاری بانک ها از شمول کاهش سود بانکی خارج هستند، به نظر می رسد تمرکز سپرده گذاران و بانک ها بر این صندوق ها افزایش یابد.

35223