دکتر علی‌اکبر ولایتی در این نشست گفت: آنچه در یک دهه اخیر باعث اختلافاتی شده است اختلاف بر سر نام خلیج‌فارس است، اما بالاخره آفتاب زیر ابر نمی‌ماند و این تصمیم‌گیری‌های سیاسی با انگیزه‌های نامطلوب و غیرخدایی و غیراخلاقی در صحنه بین‌الملل روشن می‌شود. مشاور امور بین‌الملل مقام معظم رهبری افزود: ممکن است بعضی‌ها به اهمیت نام خلیج‌فارس توجه نداشته باشند، اما ملت ایران با هوشمندی که داشت تحرکات برای تغییر نام خلیج‌فارس را به خوبی درک کرد و این کار را مقدمه کارهای دیگر دانست که با هویت اساسی ایران مغایرت دارد.
وی افزود: مردم ما واکنش به‌جا و فراگیری در این خصوص نشان دادند و هیچ‌گاه از پا ننشستند و بالاخره باید گفت آفتاب زیر ابر نمی‌ماند و این اقدامات با انگیزه‌ها و تصمیم‌گیری‌های سیاسی نامطلوب و غیرخدایی و غیراخلاقی در صحنه بین‌الملل است. تعزیه‌گردان این اقدامات در مطالعات انجام شده در استعمار انگلیس دیده شده است اما این مرحله‌گذار است. ولایتی اظهار امیدواری کرد تا روزی به جایی برسیم که دیگر تردیدی ولو از سوی شبه‌افکنان بین‌المللی در این‌باره دیده نشود.
مشاور امور بین‌الملل مقام معظم رهبری در ادامه با اشاره به این که برای اولین‌بار داریوش هخامنشی از واژه خلیج‌فارس تحت این عبارت که "این دریایی است که از پارس (سرزمین) می‌رود" از آن استفاده کرده است، افزود: همچنین در منابع یونانی و مصری از این واژه به کرات استفاده شده است. در این میان نام خلیج‌فارس در کتاب جغرافیای بطلمیوس آورده شده است که مبنای لغوی در بسیاری از آثار این اندیشمند است.
او ادامه داد: برای اولین‌بار نام مجعول خلیج عربی توسط کارگزار انگلیسی رودریک اوون مطرح شد و در کتاب حباب‌های طلایی در خلیج عربی گفت در کتب تاریخی نامی غیر از خلیج‌فارس ندیده‌ام اما در سال‌هایی که در حوزه خلیج‌فارس بوده‌ام مشاهده کردم که ساکنان این بخش عرب هستند و ادب حکم می‌کند نام این خلیج را خلیج عربی بگذاریم.
ولایتی ادامه داد: همچنین سر چارلز بلگریو که 30 سال نماینده سیاسی در خلیج‌فارس بوده است در 1966 کتابی را درباره سواحل جنوبی خلیج‌فارس منتشر کرد که در آن نوشته بود عرب‌ها ترجیح می‌دهند خلیج‌فارس را خلیج عربی بنامند. همچنین وزیر پیشین امور خارجه کشورمان در ادامه سخنانش با اشاره به مذاکراتی که در دوران خدمتش با طارق‌عزیز درباره مذاکرات صلح ایران و عراق با محوریت خاویر پرز دکوئیار داشته است، گفت: طارق عزیز در آن مذاکرات از نام مجعول خلیج عربی استفاده کرد و من در همان جا از دبیرکل سازمان ملل خواستم تا مشخص کند براساس اسناد سازمان ملل نام خلیج‌فارس درست است یا عربی و دکوئیار گفت: از نظر سازمان ملل، خلیج‌فارس صحیح است.
از نظر تاریخی و حقوقی خلیج فارس، خلیج فارس است
رئیس بنیاد باران نیز با تأکید بر اینکه از نظر تاریخی و حقوقی تردیدی در این مسئله وجود ندارد که خلیج فارس، خلیج فارس است برخی تحرکات کشورهای حاشیه خلیج فارس را اقدامی سیاسی با حمایت قدرت‌های استکباری ارزیابی کرد که نمی‌توانند در اصل مسئله تردیدی ایجاد کنند.
سیدمحمد خاتمی با اشاره به سابقه تاریخی خلیج فارس، اظهار کرد: فکر نمی‌کنم هیچ منصفی در این امر که نام این پهنه آبی خلیج فارس است تردید داشته باشد.
وی با استناد به اظهارات دکتر ولایتی در اولین نشست خلیج فارس که در آن به استناد اسناد بین‌المللی خلیج فارس با این نام آورده شده ابراز کرد: در50 سال اخیر مسائل سیاسی سبب شد بعضی این عنوان خلیج عربی را جعل کنند. رئیس‌جمهور پیشین کشورمان با بیان این که شاید گفته شود نام خلیج عربی چه مشکلی ایجاد می‌کند، تأکید کرد: نام مشکلی ایجاد نمی‌کند اما چند مسئله در این مورد وجود دارد. یکی از آن‌ها این است که چه کسی این نام را می‌گذارد و چه کسی مرجعیت دارد که این نام را بگذارد.
خاتمی ادامه داد: وقتی تاریخ نامی را می‌گذارد چه کسانی به خود این حق را می‌دهند که در ورای داوری تاریخ بر اساس دیدگاه‌ها و سلایق خاص خودشان بیایند این نام را عوض کرده و نام دیگری بگذارند. رئیس‌جمهور پیشین کشورمان با تأکید بر این که نام‌ها به دلخواه من و دیگران گذاشته نمی‌شود، افزود: وقتی نام تاریخی جایی را عوض می‌کنند در پشت سر آن مقاصد سیاسی وجود دارد زیرا تنها یک نام نیست که عوض می‌شود تمامیت ارضی، هویت ما به عنوان یک ایرانی مسلمان که در پی ایجاد و بسط تمدن اسلامی است مورد تردید قرار می‌گیرد.
خاتمی در ادامه با اشاره به خدماتی که ایرانیان در زمینه فلسفه، پزشکی، حکمت، هیأت، فقه و حتی ادبیات عرب و. . . به اسلام ارائه کرده‌اند، گفت: حالا چه داعیه‌ای است که بیاییم بگوییم تمدن عربی یا فیلسوفان و دانشمندان عرب؟ تمدن، تمدن اسلامی است، رشد این مسئله ناشی از انگیزه‌های غلط و تعصب‌آمیز است تا نشان دهد که ایرانی که این همه سابقه دارد در منطقه جایگاهی ندارد در حالی که همه می‌دانند جایگاه ایران در عرصه جهانی بالاست و به همین دلیل ایران برای خود حق قائل است که در مسائل منطقه و جهانی حضور داشته باشد. وی با تأکید بر این که این حضور به معنی سهم‌خواهی نیست بلکه دفاع از آزادیخواهی و عدالتخواهی است، تأکید کرد: از نظر تاریخی و حقوقی تردیدی در این مسئله وجود ندارد که خلیج فارس، خلیج فارس است اما از نظر سیاسی در 10 سال اخیر بعضی‌ها که انگیزه‌های آن‌ها معلوم است و به وسیله قدرت‌های استکباری پشتیبانی می‌شوند سعی می‌کنند که این نام تاریخی را عوض کنند ولی مطمئنم که این نام جا نمی‌افتد و هیچ ایرانی حاضر نیست به این سادگی امری که با هویت او ارتباط پیدا کرده است را از دست دهد.
خلیج‌فارس شش‌های تنفسی ما ایرانیان است
رئیس مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی از تدوین دانش‌نامه‌های «ایران، خلیج‌فارس، مردم ایران» خبر داد. سیدمحمدکاظم موسوی بجنوردی، رئیس مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی در سخنانی در اولین نشست خلیج‌فارس با عنوان طرح تدوین دانشنامه خلیج‌فارس که مرکز فوق‌الذکر برگزار کننده این نشست است، گفت: وقتی نام خلیج‌فارس به میان می‌آید دیگر هیچ خط و خطوطی را نمی‌پذیرد و در این‌جاست که تمامی ایرانی‌ها یکی می‌شوند و با یک صدا سخن می‌گویند.
وی گفت: در حال حاضر مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی مشغول نوشتن دانش‌نامه‌ای درباره خلیج‌فارس در هشت جلد است که بخش مهمی از فرهنگ و تاریخ ما در آن سامان شکل گرفته است.
او ادامه داد: پیوند عاطفی و احساسی ما با خلیج‌فارس ناگسستنی است. خلیج‌فارس شش‌های تنفسی ما ایرانیان است و دستیابی به توسعه بدون خلیج‌فارس امکان ندارد.
رئیس مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی گفت: این مرکز به مسئله خلیج‌فارس اهمیت می‌دهد و به همین دلیل در این خصوص دانش‌نامه‌ای را می‌خواهد تدوین کند به این دلیل که ما معتقدیم وطن‌خواهی یکی از مبانی اصلی سازندگی انسان است. وطن‌خواهی اساس شخصیت انسان است و از انسان وطن‌خواه انتظار پایبندی به اخلاق، دین و ارزش‌ها و اصول می‌رود. بی‌تفاوتی به وطن‌خواهی یعنی نادیده گرفتن شخصیت و هویت خود.
فرهنگ و تمدن ایران با خلیج‌فارس گره خورده است
همچنین رحیم صفوی گفت: قدرت‌های فرامنطقه‌ای بدون در نظر گرفتن ملاحظات ایران نمی‌توانند امنیت را با زور در منطقه برقرار کنند. بلکه امنیت منطقه با مشارکت ایران و کشورهای خلیج‌فارس و بدون حضور نیروهای اشغالگر خارجی تضمین خواهد شد.
سرلشکر دکتر رحیم صفوی، دستیار و مشاور مقام معظم رهبری با بیان اینکه قرن حاضر متفاوت از قرن‌های گذشته است و یک تغییر اساسی در مشخصه‌های استراتژیک محیط بین‌الملل حاصل شده است، گفت: این تغییر اساسی حرکت‌های شتاب‌دار و تغییر و تحول شگرف سیاسی که فراتر از رقابت‌های ژئوپولتیکی عصر حاضر است.
وی با اشاره به اینکه از 1945 تا 1991 هدف‌های ژئوپولتیکی و تقسیم‌بندی ژئواستراتژیک در محیط بین‌الملل حاکم بوده است و هر یک از قدرت‌های آن دوره تلاش داشتند به خرده‌های قدرت یکدیگر دسترسی پیدا کنند، افزود: اما در این دوره برخوردها جنبه تمدنی و فرهنگی پیدا کرده است و توسعه حوزه‌های فرهنگی، تمدنی و اقتصادی برای قدرت‌های معاصر هم‌اکنون مطرح است و مناطق تماس قدرت‌های جهانی، ماهیت اقتصادی، تمدنی و قدرت نفوذ و تأثیرگذاری فرهنگ آن‌ها تعیین می‌کند.
صفوی ادامه داد: ماهیت فرهنگی و تمدنی قدرت‌های جهانی بر ماهیت ژئوپلتیکی قبلی آن‌ها غلبه پیدا کرده است و قدرت‌های جهانی در عصر حاضر با ملاحظه این نگرش معماری محیط استراتژیک جدید را ساماندهی می‌کنند.
مشاور و دستیار مقام معظم رهبری تصریح کرد: این تحولات ناظر بر پیدایش مفاهیم جدیدی از قدرت فرهنگ، سیاست، اقتصاد و امنیت است. برخی متفکران جهان معتقدند شرایط بین‌المللی در حال ناپایداری استراتژیک و تغییر و تحول قدرت در مبنای جهانی به طور سیال و در مرحله‌گذار است. همین متفکران شش فضای استراتژیک را برای جهان تصور می‌کنند که ادامه وضعیت فعلی جهانی، تک قطبی، تشکیل قطب‌های منطقه‌ای که ایران هم‌اکنون به عنوان یک قدرت منطقه مطرح است و به عنوان یک واقعیت هم قدرت ایدئولوژیک و هم قدرت سیاسی و منطقه‌ای و انشاءالله در آینده در بعد اقتصادی خواهد بود. همچنین تشکیل قطب‌های قدرت قاره‌ای جهان به سمت چند قطبی شدن و جنگ تمدن‌های شش فضای استراتژیکی است که این متفکران ترسیم می‌کنند.
صفوی با اشاره به فضایی که در آن جهان به سمت چند قطبی شدن سیر می‌کند تصریح کرد: در این بخش برخی معتقدند قدرت جهان اسلام که در آن 57 کشور در 50 سال آینده ظرفیت بالایی از نظر ژئوپلتیک، ژئوکالچرال و ژئواکونومیک دارند تبدیل به یک قدرت بزرگ جهانی شود.
او در ادامه درباره اهمیت خلیج‌فارس در تحولات استراتژیک آینده اظهار کرد: به نظر می‌رسد در چند دهه آینده مهم‌ترین منطقه استراتژیک جهانی به تعبیر جغرافی‌دانان سیاسی، منطقه خلیج‌فارس و کشورهای پیرامونی آن که هارتلند جهان را تشکیل می‌دهند باشد چرا که موقعیت منحصر به فرد جغرافیای منطقه خلیج‌فارس که محور ارتباطی اروپا با آفریقا و آسیای دور است و نیز ذخایر استراتژیک نفت و گاز را در اختیار دارد که تا 2005، 65 درصد ذخایر نفت اثبات شده جهان و 42 درصد ذخایر گاز جهان در این منطقه است و نیز موقعیت استراتژیک فرهنگی و تأثیرگذاری این منطقه بر جهان اسلام و بشریت از جمله دلایل قدرتمند شدن کشورهای این منطقه است.
نظر شما